1 Yakoopo Rabaana mmaapuuya kuai yauvaa rikioodu tunoo, vaa Yakoopo ti koonna hoona mmuakiaa yoketaiyauva varaino. 2 Tuduu Yakoopo Rabaana viri nnikiivaa tooduu inna oorinnikiivoo hanigioo .yagueeqairavai. 3 Itaama vauduu Aaginiivo Yakoopa tunoo kava vararanee ai koonna mmataivau ai seenaiyasi kuanee. vinai fai na i tasipanaravai. 4 Yakoopo ari nnaataivaitana Raheeraya Riaayara tuduu puara hanikiaivaki innasi nnuduu ivo iya tunoo. 5 Na taukoo ngii koonna yaata tinniivo niiyara koonnama vaikioo, ni napoonna Anutuuqo ni tasipama varino. 6 Ngia teeda rikiaavai, ngi koonna neeno haitatukiaukoo ni haitatuurai vaki varivai. 7 Ngi koova ni unnakua kiaakioo ni yooka vareerai yauvaa yaaku vaitana neetu hatoka varainnaivai . 8 Itaama vaikioo hama Anutuuqaa iikiataivai ivo niiyara nnannataino. Mo fai ivo itaa kua tioo, inna mmuakiaa puara na haitatuu kiauyauva yookaa kieema na inna mminaravai. Fai ivo i taakua tinai, mmuakiaa puara tatapo tatapoo yaatama reboraboo yaatama mmuakiaa puara ooraiyaatama nnaakara boora fafaarai yaatama na inna mminaravai. 9 Fai na itaama iino Anutuuqo mmuakiaa puara yauvai ngi koonna sidiri varainna niisinnai kianaravai. 10 Puara oora nnaayeeya haroo suaivo nnuduu Yakoopo ruvuaataivaa vainno tooduu puara oora tatapo tatapooya ngiari nnaataiyayaa kareeravai. 11 Vauduu na tooduu Anutuuqaa Aangaraivo ruvuaataivaki ni tunoo,Yakoopo, tuduu na rikiee kiaunoo, aa na ii kiaunoo tiravai. 12 Aangeraivo ni tunoo, ai avuvaadiri puara goota ooraiya taanee, iya nnaayee gootaiyayaa karaanoo. iya fafarai yauvo tatapo tatapoo kioo boora fafarai kioo reboraaboo kioo yoketaino. Mmuakiaa aataruyauvai Rabaano i qii yauvaa vaa na tauvai. 13 Na Beteera a tapiiva niini hanuu haraanna ivau diaa i Anutuuqovee,ivau a ni tasipama kua yeena rairavai. Aanna makee diitee aa mmata aava pikiee aii mmatoo mmataivau kuanee. 14 Tuduu Raheeraya Riaaya inna sai tunoo, mo a rikiaannano ti mminna mminna vooyauvai ti napoonna nnauvaki vainnee?. 15 Ivo hama voopinnaiya roosiima itaama ti iivainnee? Vaa ivoo mmuakiaa kuavai tikiaa timmioo ti yooka sikauyauva safuuma timmivai. 16 Vaa Anutuuqo mmuakiaa mminnaiyauva ti koonnasidiri varainna kiaikioo inna iyauvoo tiini vainno fai ti nnaakaraiya niaa tama vainaravai. Itaama vainai, dee kuavai Anutuuqo i giaa i mmioo iikianee tiiva makee iikiane. 17 Tuduu Yakoopo diito ari nnaataiyaatama ari mmaapuuyata vita puara kameeraiyau vunuu yapeeravai. 18 Ivoo ari puaraiyaatama hoonaiyau vaatama vara reerakioo viravai. mmuakiaa mminna Padaama Araamadia mminnaiyauvaa tama varoo viravai. Kiaakioo ari koonnasi Kenaana viravai. 19 Suai Rabaano ari puara sipisiipaiya taanara vuduu Raheero ari koonna nnauvaki vau unnakua anutuu yauva mmuara vareeravai. 20 Yakoopo tama kuaiva hatainno tunoo,sa Aramiina tama Rabaana ta kiaa mmida kiatee vaa iya vida kiaavai. 21 Kiaakiada akiairaudu nnoori pinaivaa vida karada Gireetanni giataa viravai. 22 Taaravooma suai taika kioodu Rabaana kiaammida tunoo, Vaa Yakoopo aatu vioo kiaino, 23 Tuduu ivoo ari seena vooyaatama yaaku saivai sainaidiri taara suai inna vatarada viravai. vidada oroo Gireeta aataru tammaivau iya suvuai kieeravai. 24 Ii suai ivaki Anutuuqo ruvaataivakidiri Rabaanaya Aramiinaya tunoo, arinaiima rikiaatee, iida ngiaa Yakoopara safu kuaiva kiaannee, maisai kuaiva kiaannee. 25 Pataudu Rabaano Yakoopa suvuai kiada ngiari nnauyauva ii mmata Giriaata ivau heekeeravai. 26 Rabaano Yakoopa tunoo, aaniivai aa iinara ni unnakuaivaa kiaakiee ni naunnaivaitana vitee rapira vaidiiya oovi nnauvakidiri havaratada nniraiya roosiima ngiannavainnee.? 27 Dataama vaikiai a ni hataumakiee ni unnakua kiaa kiee hama ni giaa nimiannavainnee?. Fai neeno yoketaama kiee aiyara yeenna huda nnee isikuaruuvaa vo akua vo akuakidiri tiee i titanai fai a ai yoosinna kuanaravai. 28 Hama a ni tinai fai na ni naunna nneediiya mmootee yaaku rumisi kinai ngiataivaa a maisai aataruvai ni ii kiannavai. 29 Na i koonnama iinara yaagueeqaivo niiki vaivai kioo, i koonna Anutuuqo aa heena aavaki ni tinoo," Tee rikiaanee"A iqiinna kua maisa voovai inna tinarannee?, kua yoketaa voovai inna tinaravai" 30 Vaa inna a ni pikiee ai koonna nnauvakira kuannanoo, Mo a aaniivaara ni hoonaiyauvaa kaayauma mmuara varee ngiannannee.? 31 Tuduu Yakoopo Rabaana kua sai tunoo, Mo na yaata utuee kiauno, iinna fai a ai raunnaiyauvaa vitaanaravee kiaa kiee hatauma nnigiata giauvai. 32 Gioono i mminnaiyauvaa mmuara varaivo fai hama i tasipama makee vayaunna aavaki varinaravai. Dee mminnaa yauvai makee ni tasipama vai aayauvo inna i mminnaayauvai vee, varaanee."Yakoopo hama toodu inna nnaataivo Raheero ari koonna unnakua anutuu yauva mmuara vareeravai. 33 Rabaano Yakoopa nnauvaki vioo Riaanna nnauvaki vioo mmoori vareera gioonnaivaitana nnauvai tanaki ari hoonaiyauvara puru toodu hama vairavai. Nnaagiai Raheera nnauvaki buaama teeravai. 34 Itaama kiada Raheero unnakua anutuu yauva vara raari puara kameerai yau vunuu yapakiada varada viravai. Rabaano iya varuu nnau yoosinnai yauvaki mmanna mmanna puriravai. Puruoonnonno toodu hama ivaki vairavai. Raheero ari koonna tunoo" 35 Sa niiyara nnannataanee"a ni haitatuurai kuavee. hama fai na yopeema ii avuuvau diitee ngauuvau dinaravai. kuraaga nniita reeraivo niisi nnino, kiaa kioo iyauvunu harakioo variravai. Itaa kua tuuvaara ivo puruoonnonno hamaa ari unnakua anutuu yauva vareeravai. 36 Yakoopo ivaara nnannatoo Rabaanata buaaruu tiravai. Buaaruuva tioo tunoo," Na aanii tomedavai i iikiauvainnee? Dee mminnamminna maisavai na i ii kiauvaara aa tarika utukiee ni vatararee ngiannannee ? 37 Aaniivara a ni mminnamminnai yauvaa vataree ngiannannee.Dee mminnayauvai a teeno aavaki vainai, vara aavau yapaanai aa ni seena mmuakiaa aayaatama teeda rikiada taarama ti safuu kiaaravai. 38 38 Na i tasipama mmua vaidivai yuku yaaku taika kioo nuanuvaa variravai [20 ] Na vayau suai vaki hama i puaraiyauvakidirii vooyauvai varauvai. 39 Hama na i vasingiaiyau vakidiri voovai ruputuu nnauvai. Hama mmararaa fai vovoono voovai havarata nnai voovai na varee ngiauvovootaino. A kuminakieema kua yagueeqaivaa niiyaa yapakiee, heenakinnee vara ikianna mmuara varai vaaraata a ni kiannano yooka kianee kiannano. 40 Na ivaki vayauko suaivo ni taikio heenaivaa toopanuuvo niiyaa hirikiai hama na vuruu vaakiauvai. 41 Ii mmuaa vaidivai yuku yaaku taika kioo nuanu iyauvaa na ngii tasipama variravai. Na mmuaa vaidivai yaakuu vaitana yukukidiri taarama taarama nuanu i rauunnai vaitanaa varaanaraivaara na i mmoori varauvai. yaaku saivai sainaidiri mmuaa nuanuvai na i puaraiyaa tama haitatu kiau yookaiva hama tuqinnama nimirainna saivai yaakuuvaitana neetu hatokaa nnavai. 42 Na Aaparahaamo Isaako Yakoopainna aatuura Anutuuqaara aatuunna hama fai na mminnaa voovai i iinaravai vee tiravai. Aanna makee na i taukai fai a ni titaanai na mmannavai kuanaravai.Itaama vaikioo vaa Anutuuqo ni ausa tinniivaki vaivaa too rikioo aa heena aavaki iiyara nnanna too i varainna kiaivaivee. 43 Tuduu, Rabaano inna sai tunoo,'' Ii ni naunna ivaitana inna ni rauunna vaitanavee." Iya nnakaraido inna ni needi tunnayavee, ii mmuakiaa puara a taanna iyauvootama inna niini yauvaivee. Fai na aani mminna vai ni raunnaiyaata ni needi tunna ngia mmatai yaatama ii narannee?" 44 Mo aanna makee nninai fai ta taarama kua voovai kiaa yeena rau kikioo ivo tiiyara vainai ivaa vatarada variaravee. 45 Itaa kua tuduu rikioo ,Yakoopo sikauyauvaa habatiaroo nuunama ututuu yapooduu ngiau nnannuma vairavai. 46 Yakoopo ari seenaiyatama tuduu sikauyauvaa varada yapooduu itaama vairavai. Itaama kiada ivaa vainivau yeennaivaa nneeravai. 47 Nnaa taika kiooduu Rabaano ari kuai vakidiri ii mmata ivaa nnutuuvaa tunoo, Yagaa Sahaa Dutaavee tuduu Yakoopo ari kuaiva kidiri Gareetavee tiravai. 48 Itaa kua kiaa kiooduu, Rabaano ii sikau nuunama yapoo ivaara tunoo, innanna makee ti kua yeena raira atauuvai. Itaama vauduu inna nnutuuva Gareetavee tiravaivee . 49 Kava voo nnutuuvai Misipaavee tiravai, ii nnutu ivaa oyaivo Rabaano tunoo, pikinoo Aaginiivo arinoo taarama vida nnida vayaunnaipi ti haitatuunaravai. 50 Fai a ni raunnaiya koonnama iinna vo gioonna vooya varanai fai hama vovoono i too rikiaanaravai. Fai Anutuuqoono nnaasu tarama ti too rikiaa naravai. 51 Rabaanoo Yakoopa tunoo, aa sikau vara nuunama yapaunna aayauvaa taanee, Iyauvoo inna taarama ti kua yeena rairaivaa atauvaivee. 52 Aava mmookaivau fai hama ta taarama koonnai aataruu yauvaa titiiyara titiiyara iikiaravai. 53 Pikii Aparaahaama Anutuuqo,Nahoora Anutuuqo .iya kookiaiya Anutuuqono taarama tiiyara kua kiai yauvaa rikiaivee.'' Yakoopo ari koonna Isaakara aatuunno kuaiva itaama kiaa yeena raukieeravai. kieeravai.maeetama ivaa vida nnida yaataraaravai. Fai ta itaama iida ivaa iikioo koonnainaravai. 54 Yakoopo Anutuuqaara kati puara hudeera yeennaivaa varoo oro taapivau hudoo ari seenaiya ra tuduu nnuduu yeennaivaa nneeravai. Nnaakiada ii heena ivaa ivau vuru vairavai. 55 Vauuya patauduu Rabaano heenanaanna diito ari rauunna nneediiya mmooto raabaivaa iya mmikioo ari yoosinna kava vararanoo, tiiravai.