1 Pǝris vares wul tu, ''ngǝrshi gya gin ci jome? 2 She Istafanus suɗ tu, gya daaghǝn tǝ gya kun daan, sǝǝn mǝn kǝǝm Cogn ghǝ luughǝn a ta bwaa dawan Ibrahim mǝn ɗi ɗaŋ ata yi yatl Mesopotamiya, ǝnnda tǝ tsǝtn Haran. 3 Ata wul tǝ tu, '' gaa yatl wa i tǝ zarsǝ wa a tlii a yatl yo ɗaŋ a zhiɗ tǝ ghai.'' 5 A ta gaa yatl Kaldiyawai a ta man tsǝtn Haran, ɗaŋ dagos a ta mǝshi, she Cogn ta lǝǝr tǝ ɗi abyatl giin ɗaŋ kya tsǝtn ghai ɗaŋnin. 4 Beɗ tǝ gi Cogn abta vǝrtǝ duul ɗa yatlii hŋ, ko lǝǝɓ caa ghǝn yasǝŋ. Beɗ tǝ gii a ta vǝrshi mbighǝ ɗa raai tu, Ibrahim ta yi tǝ ŋaa hŋ, tu wo vǝrtǝ yatlii nǝ duul tǝ zarsǝwos tǝ mǝn kaarwos. 6 Cogn a ta wul vii tu mǝnwos a kaarwos tavtsǝtn a yatl won nǝ sǝmbǝri, tu mǝn yatli ta fiirshi forǝm, ta caa shi a laa mon hal nǝghǝ voni kuri wuɓsǝ. 7 Cogn wul tu,ma fiir forǝm yatl yo ɗaŋ tǝ ta fiir shi forǝm ɗa kaari ta nywal ɗi tǝ mbuum a lǝɓi gin . 8 She Cogn tavvǝǝr Ibrahim mbighǝn ɗa raaighǝ sǝrǝghǝn, nǝ ghǝ Ishaku, a ta sǝǝrǝti, a dzaŋngi ghǝn tantani Ishaku ata naai nǝ daaghǝ Yakuɓ, Yakuɓ ghǝn nǝ daaghǝ Isar'ila dzubtliiti mbǝtlǝmi. 9 Duryo tu yestǝ Yusufu fǝ ta yi tǝ loŋsǝ wos, tǝ ta ɗiɓar tii Masar, beɗ tǝ gii Cogn a ts yi tǝ yani. 10 A ta vum ti a koni ɗaŋ ata tu tǝ at avvǝrvYusufu shiɗshiɗi tǝ saghaɗ avken Fir-auna guŋ Masar, a ta nalarti nǝ goɓna Masar tǝ dǝn wos ɓuruk. 11 She kusǝŋ ta ndai ɓuruk a yatl kǝ Masar tǝ Kannan, buŋghǝn ta nda, gya dawos tǝ ta ngǝtn cighǝn hŋ. 12 Beɗ tǝ gii ɗaŋ Yakuɓvta wum tu ngǝtn cighǝn ɗa yatl Masar, she ata shin nǝ gya jiɗ wom a riighǝn wasǝŋ kǝ keni. 13 A riighǝn wasǝŋ kǝ mbǝtlǝŋǝi, Yusifu a ta zhiɗ gamashi gya yestǝwos, Fir-auna tavyisǝŋ gya yestǝ Yusufu a kili gi. 14 Yusufu ta shin gya yestǝwos a daagos tǝ wul tǝ tu, tǝ man Masar, yan tǝ kaɓ dǝn wos, zarsǝ tashi wattsǝmai tliiti nandam ɓuruk wasǝŋ. 15 Nǝ gii Yakuɓ a ta tlii Masar ata man sǝǝ ɗa ɗan yan tǝ gya jiɗ mom. 16 Tǝ ta nyomshi tǝ tlǝǝr shi Shekem tǝ ta giɗshi a vgiir ɗaŋ Ibrahim ata ɗiiɓ a mǝri Hamor tǝ wurɓa azurfa. 17 Ɗaŋ kili gaaghǝn ɗa raai ɗaŋ Cogn a ta ga Ibrahim mǝn ata tu li ɗi, zarshes tǝ tavlǝǝr tǝ yughǝi ɗa Masar. 18 Hal she ɗaŋ guŋǝi gon a ta shishi ɗa yatl Masari ɗaŋ ata yisǝŋ Yusufu hŋ. 19 Guŋǝi ges ata moor mǝnwopm,fir gya jiɗ wopm kushi-kushi, tǝ taya caa gya jiɗ wopm tǝ dlaa mǝri nabartu wasǝŋǝi duryo tu tǝ mǝshi hŋ. 20 A kili gii ǝŋ tǝ ta bwa Musa, a ta yinǝ ŋaa ndarara a ken Cogn naashi ata bwaa tǝ nǝ kǝ lǝpm mayi adǝn dagos. 21 Ɗaŋ tǝ ta ga tǝ ɓidlǝŋ, nyighǝ Fir-auna ata mbi tǝ ɓuuɗ tǝ naai nǝ kuniwos. 22 Tǝ ta kuɓar tǝ Musa yisǝŋnghǝn ghǝ yatl Masar, ata yi nǝngamndi a wulghǝn vii tǝ laawos. 23 Beɗ tǝ gi ɗaŋ ata tuli voni taashi wuɓsǝ, she ata ɓital tu tǝ tlǝ a gya mǝri naawos mǝri Isar'ila. 24 Ɗaŋ ata yel ci a Firghǝn forǝm kun Isar'ila won, she a ta kaɓ vii kun dashe shi, a ta ɗuu mǝn Masareshi. 25 A ta ɓital tu gya kundawos ta tlyaaiɗi a raa tu Cogn a suu tǝ kaɓni mǝn Isar'ila a te taaswos, beɗ tǝ gii tǝ ta tlya a raa hŋ. 26 Ɗaŋ lǝǝɓ ta tyai ata yel mǝri Isar'ila won a manndǝ, she a ta ndai a dlei wasǝŋ ata wulshi tu, ''gya kun daa kinǝ yestǝ kya fi manndǝ nǝ ni? 27 Beɗ tǝ gi gyo ɗaŋ ata ŋal wulngai ata paa tǝ gǝmi wul tǝ tu, ''nu ghǝ naaɗ kǝ guŋ tǝ murghǝ ɗǝlghǝn vi a dul gama wopo? 28 kya suu a ɗuum ni ɗaŋ gi ɗaŋ kǝna ɗuu mǝn Masari naa yawoniya?' 29 Ɗaŋ Musa wum cik she ata kiri tlǝŋ naai nǝ sǝǝbǝr a yatl kǝ Madayana, ɗan ata naai nǝ daaghǝ mǝri monci mblǝtlǝm. 30 Ɗaŋ voni tashi wuɓsǝ tǝ ta latsǝi, she zhipti shinngǝn Cogn ata man tǝ mǝn dǝllǝk ndǝǝr wuur sinaai a risǝŋ wuɗ ɗa ndǝǝri. 31 Ɗaŋ Musa ta yel wuudes, ngǝrshi ta kwasartə she ata ɓǝt tǝvghai mel tǝ yel ngǝrshi, she ata wum yerghǝ daadǝn a ta wul tu, 32 ''Myan mi Cogn gya dagwan, Cogn ghǝ Ibrahim tǝ Ishaku tǝYakuɓ, vǝrtǝ ta ɗuu Musai hal ata ɗyaa ɗǝerǝ yir tǝ yaal hŋ. 33 Daadǝn ta wul tǝ tu, ''dli kwate wai duryo tu lǝɓvyo ɗaŋ kya dlǝǝrghai yi tǝ ndzǝkkǝni. 34 ma yel buŋngǝn zarsati, ma wum nguwarghǝn wasǝŋǝi, ma man mǝ kaɓshi wasǝŋǝi, ɗaŋnin ''ma mǝ shin ghǝ Masar'' 35 Musai ɗaŋ tǝ ta nyaŋngasti ɗaŋ tǝ ta wul tu,'' nu ghǝn a naɗkǝ guŋ tǝ murghǝ ɗǝǝlghǝn vii wopo? ya ǝŋ Cogn ta shintǝ, nǝ guŋ tǝ murghǝ kaɓkǝn. Cogn a ta sjintǝ a te taas ghǝ zhipti shinngǝn Cogn gyo ɗaŋ ata man Musa mǝn dlǝk ndǝǝr. 36 Musa a ta nyolar shi ɗi Masar a kaar ngǝtn ghǝ kwasarghǝn ɗaŋ a ta fi yatl Masar tǝ rupm gorgǝɓɗǝ tǝ dlǝk ndǝǝr nǝ ghǝ voni tashi wuɓsǝ. 37 Nǝ Musai ɗaŋ ata wul mǝri Isar'ila tu , ''Cogn wo shisher ki murghǝ shinnghǝn Cogn mǝn a mǝri daaktǝ wan, murghǝ shinghǝn Cogn won ɗaŋ myan. 38 Gin ǝŋ ci muryo ɗaŋ ata yi ɗa dlǝk zarshes tǝ zhipti shinghǝn Cogn ɗaŋ ata wul vii tǝ wuur sinaai, muri giin ǝŋ ata yi tǝ gya dawopm yani ǝŋ ata kaɓ vii Cognvon ghǝ sǝǝghǝn ɗi vǝr mi. 39 Muri gin ǝŋ gya dawopm tǝ ta gǝmi a laŋshi, taa ta mbi a raa wasǝŋ tu, ta sushi kaar Masar, 40 A kili gin tǝ ta wul Haruna tu, ndǝr mi gya Coki gya gon mǝn ɗaŋ ta nda mi ken. Musan ɗaŋ a nyolarmiɗi Masari, maa yisǝŋ ngǝtn yo ɗaŋ a tu tǝ hŋ. 41 She tǝ ta ndǝr ŋaa gaalba mbuɗkǝni gya gi tǝ ta vaa tǝ ngǝtn nyarghǝn waar wasǝŋ mǝn, polshi nǝ laaghǝ taas wasǝŋ. 42 Beɗ tǝ gi Cogn ta zhiɗ shi kaar, tǝ ta mbuu gya caar ɗaŋ ci gaami, ɗaŋ gi ɗaŋ nǝ dlaaɗkǝn a tagarta mǝn shinngǝn Cogn, kǝ taam tluŋsǝ dǝn a voni gya gin taashi wuɓsǝ ŋa? kyani mǝn Isar'ila'' 43 Kǝ kaɓ dǝn loɗ molek tǝ caar ghǝ cogn Refan, tǝ gya ngǝtn yo daŋ kǝ ndǝr kya mbuushi: ma nyom ki wani mǝ tlǝǝri ken tǝ Babila 44 Gya daawopm tǝ ta yi tǝ dǝǝ loɗ giɓ ndǝǝr, ɗaŋ gi ɗaŋ Cogn ta kon ɗaŋ ata wul vii Musa tu,tǝ ndǝǝr tǝ ɗaŋ gyo ɗaŋ a yeli. 45 Gin ǝŋ nǝ dǝn viin ɓuɓ ɗaŋ gya daawopm tǝ ta kaɓ, tǝ lǝǝri ɗi ɗa yatli tǝ gya Joshuwa. a ken ghǝ gya gi ɗaŋ Cogn ta kaɗshi ɗa yatli tǝ ta kaɓi naai nǝ gwasǝŋ. Dǝn viin ɓuɓes a ta naa ɗa yatli hal kili Dauda. 46 Ata tuu shishiɗi a ken Cogn she ata ŋal tu tǝ naal dǝn nǝ Cogn gha Yakuɓ mǝn. 47 Beɗ tǝ gi nǝ Sulemanu ghǝn ata naal dǝn nǝ Cogn. 48 She murghǝ luughǝn caa tsǝtn a dǝnsǝ yo tǝ naal tǝ taas hŋ, ɗaŋ gyo ɗa murghǝ shinngǝn Cogn kon, 49 gami nǝ daan guŋnduan, dǝgn nǝ lǝǝɓ gaa ghǝn yasǝŋan. Cogn wul tu, ''nǝ dǝnni ghǝn ka naalǝm mǝne? ko bǝǝɓi gyo ghǝn ma ngalaa ghai yo? 50 Taasan ghǝn a ndǝr koni hŋaa? 51 Kyani mǝn ɗakkǝn wumghǝn kǝǝm, kii nǝ sǝrǝghǝnniŋ a raawan tǝ kǝǝm waan, a ko kilibgyo kya nyaŋngas zhipti vaar; kyafi ɗaŋ gyo ɗaŋ gya daawan tǝ ta ya fi. 52 Nǝ gyo a giɓ kǝ mǝn shinngǝn Cogn gya dawam tǝ ta ya fiir shi forǝm hŋa? tǝ tabya tlyaa mǝn shinngǝnCogn ɗaŋ ta yi ǝnnda manngǝnɗi gii ɗaŋ nǝ ɓorghǝnni; kyaani ɗaŋngǝnin kaa naai nǝ mǝǝn nyomghǝn yasǝŋ tǝ mǝǝn ɗughǝn wos ɗaŋ. 53 Kyaani ghǝn kǝǝ ta kaɓ ''mborki Cogn ɗaŋ zhipti shinngǝn Cogn a ta lǝǝr ɗi, beɗ tǝ gii kǝ ta laaɓ hŋ'' 54 Ɗaŋ mǝnvaraŋsǝ tǝ ta wum gin she raa wasǝŋ ta malari hal tǝ ta yavŋaas shin wasǝŋ nǝ tliighǝn yar wasǝŋ nǝ Istafanus. 55 Beɗ tǝ gi, Istafanus ɗaŋ a ta yi nǝ yungǝn tǝ zhiptivaar, ata yaal saɗ gaami tsogn, ata yel luughǝn Cogn ɗi ata yel Yesu a dlǝǝrghǝn a taaghǝ zaari Cogn. 56 She Istafanus ta wul tu, ''Yellǝn mǝ yel gaami a bǝri, ŋaa zaar dlǝǝghǝn a taaghǝ zaari Cogn'' 57 Ɗaŋ tǝ ta wum cik she mǝnvarŋshes tǝ ta datsǝ kǝǝmi tǝ dlaar vii tlyaa-tlyaa vii namboŋ tǝ ta man ngaɓti. 58 Tǝ ta nyolarti a yatl wasǝŋ tǝ nguɓ tǝ liiɗkǝn tǝ puus. mǝn tlyaghǝn zha, tǝ ta caa gya luu wasǝŋ tǝ jom a ken kun tlǝɓǝr won ɗaŋ caa cim tǝ tu Shawulu. 59 Ɗaŋ tǝ ta yi ɓastǝ liiɗkǝ Istifanus a ta yigha ciimghǝn Daa dǝn yi wul tu, ''daa dǝn Yesu kaɓ zhipte ti'' 60 A ta nguɓ yatl wul tlya-tlyaa tu, ''ngǝrshi gin a num kuskǝ ngǝrshi gin a gamawasǝŋ hŋ'' ɗaŋ a ta wul cik she ata ndai kuci.