Genesis 39

Genesis 39:1

Giô-sép được đem xuống Ai Cập

Đi đến Ai Cập luôn được gọi là “đi xuống” trái ngược với “đi lên” miền đất hứa. Có thể dịch ở dạng chủ động. Gợi ý dịch: "Người Ích-ma-ên đưa Giô-sép đến Ai Cập" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-idiom and /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-activepassive)

Đức Giê-hô-va ở với Giô-sép

Có nghĩa là Đức Giê-hô-va giúp đỡ Giô-sép và luôn ở cùng cậu. Gợi ý dịch: "Đức Giê-hô-va hướng dẫn Giô-sép và giúp đỡ cậu" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-idiom)

Cậu sống trong nhà

Ở đây tác giả nói việc làm việc trong nhà của chủ như thể đang sống trong nhà của chủ. Chỉ những người đầy tớ đáng tin cậy nhất mới được phép làm việc trong nhà của ông chủ. Gợi ý dịch: "cậu làm việc trong nhà" (UDB) (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-metaphor)

Người chủ Ai Cập

Lúc này Giô-sép làm nô lệ cho Phô-ti-pha.

Genesis 39:3

Người chủ thấy rằng Đức Giê-hô-va phù hộ chàng

Nghĩa là người chủ thấy Đức Giê-hô-va đã vùa giúp Giô-sép thể nào. Gợi ý dịch: "Người chủ thấy rằng Đức Giê-hô-va vùa giúp chàng" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-idiom)

Đức Giê-hô-va làm thịnh vượng mọi công việc của chàng

"Đức Giê-hô-va khiến cho mọi việc chàng làm đều được thịnh vượng"

Giô-sép được ơn trước mặt người

“Được ơn” có nghĩa là được ưng thuận bởi ai đó. Cụm từ “trước mặt” chỉ về quan điểm của một người. Có thể mang ý nghĩa là 1) Gợi ý dịch: “Phô-ti-pha hài lòng với Giô-sép” hoặc 2) Gợi ý dịch: "Đức Giê-hô-va hài lòng với Giô-sép" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-idiom)

Chàng phục vụ Phô-ti-pha

Ở đây có nghĩa là chàng là đầy tớ riêng của Phô-ti-pha.

Phô-ti-pha đặt Giô-sép cai quản nhà mình cùng mọi tài sản người có

"Phô-ti-pha đặt Giô-sép coi sóc nhà mình cùng mọi vật thuộc về Phô-ti-pha"

Đặt dưới sự coi sóc của chàng

Khi đặt một vật dưới sự coi sóc của ai đó có nghĩa là người đó chịu trách nhiệm chăm sóc và giữ vật đó an toàn. Gợi ý dịch: "Ông sai Giô-sép coi sóc" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-metaphor)

Genesis 39:5

Kể từ khi

Cụm từ này được dùng ở đây để đánh dấu bắt đầu phần tiếp theo của câu chuyện. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-newevent)

Ông đặt Giô-sép cai quản nhà mình cùng mọi tài sản người có

"Phô-ti-pha giao cho Giô-sép chịu trách nhiệm coi sóc nhà cửa và mọi vật thuộc về ông"

Ban phước

“Ban phước” ở đây có nghĩa là khiến những điều tốt lành và ích lợi xảy ra cho người hoặc vật được ban phước.

Phước lành của Đức Giê-hô-va bao phủ

Ở đây tác giả viết ơn phước được Đức Giê-hô-va ban cho như đang bao phủ lên vật gì đó theo nghĩa đen. Gợi ý dịch: "Đức Giê-hô-va ban phước" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-metaphor)

Mọi vật Phô-ti-pha có trong nhà cũng như ngoài đồng

Chỉ về nhà cửa, mùa màng và súc vật của ông. Có thể nói rõ nghĩa của cả câu. Gợi ý dịch: "Nhà của Phô-ti-pha cùng hết thảy mùa màng và gia súc" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-explicit)

Phô-ti-pha đặt mọi vật mình có dưới sự coi sóc của Giô-sép

Khi đặt một vật dưới sự coi sóc của ai đó có nghĩa là người đó chịu trách nhiệm chăm sóc và giữ vật đó an toàn. Gợi ý dịch: "Vì thế Phô-ti-pha giao cho Giô-sep chịu trách nhiệm mọi vật ông có" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-metaphor)

Ông không cần bận tâm đến bất cứ việc gì ngoài phần thức ăn của mình

Ông không phải lo lắng về bất kì việc gì trong nhà, ông chỉ cần quyết định món ăn của mình mà thôi. Có thể dịch ở thể khẳng định. Gợi ý dịch: "Phô-ti-pha chỉ phải suy nghĩ món mình muốn ăn mà thôi. Ông không phải lo lắng về bất kì việc gì khác trong nhà" (UDB) (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-explicit and /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-doublenegatives)

Bấy giờ

Từ “bấy giờ” đánh dầu một quãng ngắt trong mạch truyện, lúc này tác giả đưa ra thông tin bối cảnh về Giô-sép. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-background)

Điển trai và tuấn tú

Cả hai từ đều có nghĩa như nhau, chỉ về vẻ bề ngoài được yêu thích của Giô-sép. Có vẻ chàng rất đẹp trai và khỏe mạnh. Gợi ý dịch: "đẹp trai và khỏe mạnh" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-doublet)

Genesis 39:7

Sau các việc ấy

"Và vì thế." Cụm từ này được dùng để đánh dấu một sự kiện mới trong câu chuyện. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-newevent)

Kìa

"Nghe nầy". Giô-sép dùng từ này để khiến vợ Phô-ti-pha chú ý.

Chủ tôi không bận tâm đến việc tôi làm trong nhà

"chủ tôi không lo lắng gì về việc nhà mà tôi coi sóc". Có thể viết ở dạng chủ động. Gợi ý dịch: "chủ tôi tin cậy tôi về mọi việc trong nhà" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-doublenegatives)

Người đặt mọi thứ người có dưới sự coi sóc của tôi

Khi đặt một vật dưới sự coi sóc của ai đó có nghĩa là người đó chịu trách nhiệm chăm sóc và giữ vật đó an toàn. Gợi ý dịch: "Người đặt tôi phụ trách mọi thứ thuộc về người" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-metaphor)

Trong nhà nầy, không có ai lớn hơn tôi

Ở đây tác giả dùng từ lớn muốn nói đến thẩm quyền. Gợi ý dịch: "Trong nhà nầy, tôi có quyền hơn bất kì ai" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-metaphor)

Người không giữ lại bất kì thứ gì đối với tôi, chỉ trừ một mình bà

Có thể dịch ở dạng chủ động. Gợi ý dịch: "Người cho tôi mọi thứ ngoài trừ một mình bà" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-litotes)

Làm sao tôi có thể làm điều đại ác như thế mà phạm tội với Đức Chúa Trời?

Giô-sép dùng câu hỏi để nhấn mạnh. Có thể dịch thành câu khẳng định. Gợi ý dịch: "Tôi chắc chắn không thể làm điều gian ác như thế mà phạm tội cùng Đức Chúa Trời". (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-rquestion)

Genesis 39:10

Bà cứ nói hoài với Giô-sép ngày này qua ngày khác

Nghĩa là bà cứ bảo ông ngủ với bà. Có thể dịch rõ nghĩa của cả câu. Gợi ý dịch: "Bà cứ mời gọi Giô-sép ngủ với bà" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-explicit)

ở với bà

"ở gần bà"

Xảy khi

"Và vì thế". Cụm từ này được dùng để đánh dấu một sự kiện mới trong câu chuyện. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-newevent)

không có một người nhà nào

"Không có người nào khác làm việc trong nhà"

chạy trốn ra ngoài

"và vội chạy ra ngoài" hoặc "và vội chạy ra khỏi nhà"

Genesis 39:13

Xảy khi … bà gọi

"Sau đó … bà gọi". Cụm từ “xảy khi” được dùng để đánh dấu sự kiện tiếp theo trong câu chuyện. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-newevent)

và chạy trốn ra ngoài

"và vội chạy ra khỏi nhà"

Người nhà

"người làm việc trong nhà"

Coi kìa

"Nghe nầy". Vợ của Phô-ti-pha dùng từ này để khiến những người đầy tớ chú ý.

Nó đến gần tính ngủ cùng ta

Ở đây, vợ Phô-ti-pha đang buộc tội Giô-sép cố cưỡng bức và nằm cùng mình.

Xảy khi nó nghe ta la lớn thì nó

"Khi nó nghe ta la thì nó". Cụm từ “xảy khi” dùng để đánh dấu sự kiện tiếp theo trong câu chuyện. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-newevent)

Genesis 39:16

Chủ của chàng

"Chủ của Giô-sép". Chỉ về Phô-ti-pha.

Bà nói với ông những lời lẽ như vầy

"Bà giải thích thế này"

Đem về nhà chúng ta

Từ “chúng ta” chỉ về Phô-ti-pha, vợ ông cùng những người còn lại trong nhà. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-inclusive)

Đến gần để làm nhục tôi

"đến để đùa cợt với tôi." Ở đây, từ “làm nhục” là phép uyển ngữ để nói “cưỡng ép và ăn nằm”.
Gợi ý dịch: "đến chỗ tôi và cố ép tôi ngủ với nó" (UDB) (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-euphemism)

Xảy khi

"Sau đó". Vợ của Phô-ti-pha dùng cụm từ này để đánh dấu sự kiện tiếp theo trong câu chuyện bà đang kể về việc Giô-sép cố ngủ với bà. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-newevent)

Chạy trốn ra ngoài

"vội chạy ra khỏi nhà"

Genesis 39:19

Xảy khi

"Và vì thế." Cụm từ này được dùng để đánh dấu một sự kiện mới trong câu chuyện. (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#writing-newevent)

Chủ của chàng

"Chủ của Giô-sép". Chỉ về Phô-ti-pha. Có thể nói rõ ý này. Gợi ý dịch: "Chủ của Giô-sép, Phô-ti-pha" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-explicit)

Nghe lời giải thích của vợ thuật lại

"nghe vợ mình giải thích". Từ “mình” ở đây chỉ về Phô-ti-pha.

Ông rất tức giận

"Phô-ti-pha rất tức giận"

Nơi giam cầm những phạm nhân của vua

Có thể dịch ở dạng chủ động. Gợi ý dịch: "nơi vua giam những tù nhân" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-activepassive)

Chàng ở đó

"Giô-sép ở đó"

Genesis 39:21

Nhưng Đức Giê-hô-va ở cùng Giô-sép

Thể hiện Đức Giê-hô-va chăm sóc cho Giô-sép và nhân từ với ông như thế nào. Gợi ý dịch: "Nhưng Đức Giê-hô-va nhân từ với Giô-sép" (UDB) hoặc "Nhưng Đức Giê-hô-va chăm sóc cho Giô-sép" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-idiom)

Ngài cho chàng được ơn trước mặt cai ngục

Nghĩa là Đức Giê-hô-va khiến người cai ngục ưng thuận với Giô-sép và đối tốt cùng ông. Gợi ý dịch: "Đức Giê-hô-va khiến người cai ngục hài lòng với Giô-sép" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-idiom)

Cai ngục

"người quản lí ngục" hoặc "người phụ trách nhà tù"

Giao vào tay Giô-sép

Từ “tay” ở đây đại diện cho quyền lực hoặc sự tin tưởng của Giô-sép. Gợi ý dịch: "đặt Giô-sép phụ trách" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-metaphor)

Mọi việc họ làm trong tù, Giô-sép đều trông coi

"Giô-sép trông coi mọi việc họ làm trong tù"

Vì Đức Giê-hô-va ở cùng chàng

Thể hiện Đức Giê-hô-va chăm sóc cho Giô-sép và nhân từ với ông như thế nào. Gợi ý dịch: "Vì Đức Giê-hô-va hướng dẫn Giô-sép" (Xem: /WA-Catalog/vi_tm?section=translate#figs-idiom)

Mọi việc ông làm, Đức Giê-hô-va đều làm cho thịnh vượng

"Đức Giê-hô-va làm cho mọi việc Giô-sép làm đều được thịnh vượng"