Nɖi 12

1 Saa ɖe kaŋkəm na ɩsamaa tuutuuma ba wala halɩ na nyɩ bawor, na Yeesu a na ɩə a bakəŋja waa: ɩee ma laakaarɩ na Farɩɩsi kəbaja ba lefir alee mʋnaafiki kaja ma. 2 Akɔɖən ɩmana ɩlugo kagʋlɔ naa kə ba ŋəɩ na ma, na ashiirɩ ɖən ka ɖa waa kaatine na ma: 3 Galaŋ bʋkɔɩ ɩlə nkomo nɩ ma, ba tɩ ba rəŋə jɩ gbagbaraa, na ngaɖee ɩbulobulo nku nɩ ma shee ba kʋl jɩ gɩkuturilaŋ. 4 Ntɩ lə anyən anyɩɩ ɩlee abasoro ma, waa: Paa ma cu mbaɖee ba na kə gʋlɔ, na kə ba kɔɔsəra a lee akɔɖəna ma. 5 Ntəma faŋa anyən nɖee ɩsəm waa: ɩcuu ma. Cu ma nɖee a ta laa arɛ aŋŋuro, awəɖa ɩko a kəʋjɩ nton ma; ɩɩŋ ntɩ lə anyən waa: ʋnɩ səm ka ɩcuu. 6 Kə ba na yala bʋsapɩ bʋnʋŋ gʋya gʋbʋnakaa? Na kama, Gaja kaanyir ʋɖən na. 7 Batʋr anyənaŋʋrʋ ɩŋŋunii maŋja. Galaŋ paa ma cu na ɩwəɖa aŋfaanɩ awu bʋsapɩ tuutuuma. 8 N kɔɔ tɩ lə anyin acəŋə wàà: Arɛ baa apaŋa a ta lə gbagbaraa ashee bɛrɛ wàà, aɖe a ɖa ɖa ashee amʋ, gəŋci Arɛ ʋpur gboo a naa lə ashee Gaja kɩmalaɩka wàà, aɖe ɖa ashee kavɛ. 9 Ama arɛ nɖee a bəla amʋ bɛrɛ baŋyɩɩ ma, amʋ gboo n tə ma bəla ni Gaja kɩmalaɩka baŋyɩɩ. 10 Arɛ baa apaŋa nɖee a lə arɛ ʋpur agalibɔnɔ ma, ʋnia taa ŋə ʋtəɖu, ama nɖee a ləm Gaja kaŋŋuro nsoŋsono ma, ʋni kaja arɛ k'a ŋə ʋtəɖu na. 11 Ba ta cê n'anyɩn ɩsinagɔɔgʋ kɩfala nɩ kokoo baŋono baŋyɩɩ koo aɖi baja sul amalaŋ, paa ma təɖə gɩfolu ashee bʋʋlei lə bʋ naa afɔɖɔ ʋpaŋʋna ma ni ma na, na bʋkɔɩ ɩnɩɩ kɔɔ lə acəŋə ma. 12 Aɖʋwaa kasaa ɖe Gaja kaŋŋuro nsoŋsoro ntɩ n cêre anyɩn bʋkɔ mbʋɖee bʋ sim, ɩ lə ma. 13 Samaa ɖe nɩ na ʋɖen a lə Yeesu waa: Afaŋaka, lə amʋŋono waa, ɩ lee ɖoole na, a yʋga atatiibi naa ashee amʋ amaja! 14 Na Yeesu alə nɩ waa: "arɛ akɩ, kə ma ɖa atiya ashee anyinayɔkɔ kɩkəmacimka koo anyinamaa na kʋyʋgʋ na." 15 Na Yeesu a lə ashee baa aŋa na waa: "lêe ma garagar, paa ma gôro awʋɖa baamʋkakɔɖɛʋ na! Aɖʋwaa arɛ anɖʋlinya nɩ kʋɖaʋ k'ʋ ɖoo na amaana sul na, baa maa a cɔɔ wʋɖa wʋɖa kʋyɔgʋ." 16 Na Yeesu a kɛɛshɩɩ galei gaɖen ashee pɩ waa: "ʋsoro ɖen a lee amaanayar na naa awʋɖa bʋwara tuutuuma. N'abʋwara bʋɖe bʋ cɔɔ ŋʋm paa ashee nɩ. 17 N'a faŋafaŋa na lə na shee agʋlɔ waa: "Baɩ na ma lêe? Kə ma wʋɖa gaɖu gɩshɛbʋ ma dʋ amɩjiʋ asiya na." 18 N'a lə waa: "N yɔ ɖaa ma lêe ma: N tə ma kʋɖa ambʋsakulu naa api amɩjɩʋ ɩŋunii n'amamaa na baŋʋnii aɖʋ ncən. 19 Kaŋ kəm, n tə ma lə aŋgʋlɔ waa: Amʋ, nti amaana kʋyɔgʋ ashee bʋja tuutuuma. Ma shêe aŋgʋlɔ ʋŋʋrʋ na ji na nyem naa naa jaŋ gishɛbʋ! 20 Na Gaja lə ni waa:" ŋyashɛshɛyar, gijibɔŋɔ ŋgiɖe n tə ma câm akɩŋŋuro. Galaŋasiya nɖee ʋ wala aɖʋ ma, aŋa naatɔɔ?" 21 Na Yeesu a kɔɔ lə acəŋə waa: "Daa gəŋ ma na ashee arɛ nɖee a na wala amaana na shee agɩlopɩ ma, ama k'a wʋɖa amaana Gaja kaja na!" 22 Na Yeesu a lə abakəŋja waa: "Galaŋ na n na lə anyɩn ngaɖe: Paa ma fâŋfaŋa yɔgʋʋ ashee ɩ jî naa aɖa ŋŋuro nɩ ma na, paa ma fâŋafaŋa yɔgʋʋ ashee ayɔkɔ. Nɖee ɩ hɩyɛn ɩ kâra anyiŋgʋlɔ laŋ ma na. 23 Aɖʋwaa ŋŋuro n lee kpatakɩɩ awu ʋjɩʋ na gʋlɔ gʋ lee kpataku awu ayɔkɔ karaka 24 Kîɖe ma ɩkaakaa, kə ba na ɖu na , na kə ba na ti na. Kə ba wʋɖa bʋsakulu na, kə ba wʋɖa ijiʋ kaku na. Gaja gaɖe ga tɩ ɖəu pɩ. Anyɩn, anyɩnajirma a yɔgɔ yɔgʋʋ a wu bʋ bʋsapi baja. 25 Anyɩnʋfaŋfaŋʋ ɖe k'ʋ səva apele anyɩn ŋŋuro baa cei na. 26 ɩ ta jî waa, k'i səva alee bʋkɔ shɩshɩnɩʋ ɖaa gəŋ gəŋ ma na, Maakɔ laŋ na ɩ na faŋafaŋa na shee ayɔkɔ ɩsaaka? 27 Kîɖe ma ŋŋɔ nɩ kɩcaacaaca ɖaa ba na ta ma, kə ba na lee atəŋkaŋkra na, kə ba na lo ʋkɛkɛɛ na cə n'ʋmɛ na. Ama n tɩ le anyɩn waa, Gʋya Salomoo agiŋunii ni, k'a bʋŋa kava ayɔkɔ ɩsoŋsono ɖaa ɩcaacaaca baɖe ma na. 28 Aŋɔ ijala nɖee iɖa awarka ʋrɔŋ naa gacəŋ ba təʋ ɩ ʋtonu ma, Gaja ga ti kara ɩ yɔkɔ ɩsoŋsono nɖee ɩ wu aŋɔ ɖe ma. K'ɩ shee Gaja ɩja gɩshɛbʋ na. 29 Anyɩn, paa ma ɖa na yɛɛ yɛɛ bʋkɔ mbʋɖee ɩjî koo ɩ nyêm ma na. Paa ma ɖa gʋfaŋa gʋɖe ni na. 30 Bɛrɛ mbaɖee kə ba yɔ Gaja na ma, Ba na cu na yɛɛ yɛɛ ayɔkɔ ɖe. Ama ayinaya a yɔ waa, c nɩyɛŋ ayɔkɔ ɖe. 31 Gəŋ ma, anyɩn, yɛɛ yɛɛ ma Gaja kaayaritəna, ga tə ga pêle anyɩn ayɔkɔ ɖe gboo. 32 Anyɩn, aŋgʋbɔvɩfɔjala, paa ma təɖə gɩfolv na, adʋwaa anyɩn a sɔlɔ waa, a shêe anyɩn gayaritəna. 33 Yala ma bʋkɔ mbʋɖee wʋɖa ma, naa atɔɔ kɩtanɩ alee sakaa. Lêe ma ɩtanfələ nɖee k'l pɛɛpɛɛ na ma, ashee anyɩŋgilopi. Tî ma anyɩnamaana mana Gaja sul, ŋkeŋ k,l lîi na, bapɩtɩrɩ kə ba kîm asəla na ma na, bʋkɔɩ kə bʋjî na. 34 Aɖʋwaa gaɖu ŋgaɖee anyɩnamaana aɖa ma, ŋkəŋ na anyɩnifolu ɩ nɩɩ ɖâ gboo. 35 Câr ma anyɩnɩtoko kanyɛ naa akal anyɩnifələla atɩ ba paa cî na. 36 Anyɩn, dâ ma ɖaa batənleeja mbaɖee bʋga a ce shiiyeʋrka naa ba sə na saa nɩ halɩ a ti kpa na kə gʋcaŋkɔ na ba tine kpaarɩ ashee nɩ ma. 37 Nɖi nsono ashee batən leeja mbaɖee ba ɖa pereb naa bʋga a kpâ awʋɖa pɩ ma. N tɩ lə anyɩn waa, gasono jɩ, a taa câr atoko kanyɛ naa atɩ pɩ atən ashee pɩ ʋjɩʋ ba jî. 38 ɩ ta jî waa, bʋga ɖe a kpâ gajanɩ koo njɩkʋɖɩ awʋɖa pɩ ba ɖa pereb gəŋ, nɖi nsono ashee pɩ. 39 Kɔɔ ma ayɔ ngaɖe gɩshɛbʋ waa, maa gafalaŋa acee yɔ gakɔŋ kɔŋɔ ngaɖee apɩtɩrɩ a naa pî atɩ nyim nɩ ma k'a pâla nɩ a pî gʋcaŋkɔ akpa na. 40 Anyɩn gboo, kpêɖe ma anyɩnalɔ na saa, aɖʋwaa arɛ ʋpur taa pî gakɔŋkɔŋɔ ŋgaɖee k'ɩ tâm na ma, na ma. 41 Na piyɛɛv ablə waa: "Atɩnɖiyar, ʋ na kɛɛshɩɩ galei ngaɖe jɩ na shee atɩnɖəɖən yaa na shee bɛrɛ baŋunii?" 42 Na lə nɩ waa: "Batənleeja bakiɖeka apaŋa ɖa ka ɖeiɖei awʋɖa gʋɖa gʋfaŋa naa ʋga a shêe ni waa, a tɔji batənleeja basaaka ashee pɩ ʋjiʋ nɖee ʋ sim ba jî ma? 43 Nɖi sono ashee atənleeja ɖe, ɖaa ʋgaa kpa awʋɖa nɩ, a naa lêe ntəma nɖe ma. 44 Gasono jɩ , n tɩ lə anyɩn waa, ʋga a taa kɔɔ na amaana aŋunii akava aʋnyɛ nɩ, a naa tɔjɩ. 45 Atənleeja ɖe a ta naa lə agʋlɔ waa: "Amʋga k'a kanapɩ na" n'a səba na kə batənleeja basaakaa, basoro na kəbasəmprə naa jɩ na nyem nashi. 46 N'ʋga a kpâ, ʋshɩlé nɖee atənleeja k'a tam na ma, na gakɔŋkɔŋɔ ŋgaɖee k'a yɔ na ma, awʋɖa nɩ, 'ʋga a taa bɔ atənleeja ɖe agʋtɔ paa naa asara na nɩ ɖaa ba na sara na mbaɖee kə ba ɖa ɖeiɖei na ma. 47 Atənleeja nɖee a yɔ bʋkɔɩ ʋga a na yɛɛ ma, ama k'a kpeɖe agʋlɔ na, na k'a shiŋ kɔɔ a lee bʋkɔɩ ʋga a na yɛɛ ma na, ʋga ɖe a taa kəɖa nɩ gɩpɛ paa. 48 Ama atənleeja nɖee nɖee k'a yɔ bʋkɔɩ ʋga a na yɛɛ na ma, n'a lee bʋkɔ'ɩ bʋ sim ba bɔ agʋtɔ ma, ʋga a taa kəɖa nɩ gɩpɛ cei. Arɛ baa apaŋa nɖee ba shee bʋkɔ mbʋɖee bʋ yɔgɔ ma, ɩ sim a toŋo bʋ gishɛbʋ. Nɖee ba tɔɔ ayɔkɔ kʋyɔgɔ ni ma, ba tɩ lee nɩ təlashɩ a toŋo bʋ gɩshɛbʋ awu." 49 N pɩ pɩ ma pî n'ʋtonu ɖulinya nɩ. N sɔ lɔ waa, maa ʋ pîɖe boŋo. 50 ɩ sim ma câm ʋmənʋlaa ɖən ishɛɩ nɩ, ɩ tɩɩ ɖʋ amʋ ʋcimpɩyɛka nɩ halɩ ʋ tî lêe adur 51 Anyɩn ɩ na faŋa faŋa waa, n pɩ pɩ ma pî na fɛɛ ɖulinya na aa? Ntɩ lə anyɩn waa, ʋpaɖʋpaɖ. 52 Tɔɔ na nnyəmə na ce bɛrɛ banʋn ba ta ɖâ gafala gaɖɔŋkɔnɔ nɩ, ba tə ba pâɖa paɖa, banyɩv na beviu, beriu na banyɩʋ. 53 Gʋyà gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋpur ʋsoro, ʋpisoro gboo a taa pâɖa n'ayar. Gʋna gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋpʋr ʋsəmprə, ʋpisəmprə gboo a taa pâɖa n'anar. Gʋkulona gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋprokar, gʋpika gboo gʋ tʋʋ pâɖa n'ʋkulonar. 54 Na Yeesu a kɔɔ lə ashee samaa tuutuuma ɖe waa: "ɩ ta ŋə nɖəla n ta atʋ na pɩ na gɩteŋshilelaŋ, anyɩn ɩ tɩ lə kpaarɩ waa: "ʋto akaŋkra a taa nyî". ɩɖe lêe ɖaa geŋ ma. 55 ɩ ta ŋə waa, gʋsərə gʋ ta awu na gʋnyɩsonolaŋ na pɩ, anyɩn ɩ lə waa: "Njɩsʋɖa n tɩ n ɖâ paa." ɩɖe lêe ɖaa geŋ ma. 56 Muunaafiki baja! ɩ ta cêɩ nɖəla na gaɖu kanɖawa, ɩ yɔ bʋkɔ mbʋɖee bʋ nə bʋ pî ma. Bal laŋ na k'l səra ɩɩêu ayɔ bʋkɔɩ bʋ na sara nnyəmə ma na? 57 Maakɔ laŋ na, anyɩŋgɩlopi k'ɩ na ɩ eu na yɔ bʋkɔɩ bʋ sim ɩ lêe ma na? 58 ɩ ta jî waa, akɩ n'ʋɖən ɩ wʋɖa gaɖən, n'a shee akɩ gabʋkəli na yɩɖa akɩ agbanɩ, n'ɩ man asara na ce, lêe koŋkaarɩ ayɛɛ ʋpɛmpɛŋʋ, akɩ na nɩ, ɩ rəŋə n'anyimbawor naa ɩ ye kpâ ŋkəŋ. Apala a taa cê n'akɩ akəm cimja anyɩɩ, naa akəmcimja a tɔɔ akɩ ashee sɔja akɩ ŋku. 59 N tɩ lə akɩ waa, k'a ɖôo ŋkəŋ na halɩ atɩ səla akʋɖa ʋŋunii, baa agbɔɔ k'a sâa na."