۱. یونس سعی از خداوند[یهوه] بگریزد (۱: ۱-۲: ۱۰)
یونس از فرمان اول خداوند[یهوه] برای رفتن به نینوا سرپیچی می‌کند (۱: ۱-۳)
یونس و ملوانان غیر یهودی (۱: ۴-۱۶)
خداوند[یهوه] ماهی عظیمی را می‌فرستد تا یونس را ببلعد (۱: ۱۷)
یونس از داخل شکم ماهی دعا می کند و نجات می یابد (۲: ۱-۱۰)
۲. یونس در شهر نینوا (۳: ۱- ۴: ۱۱)
خداوند[یهوه] دوباره از یونس می‌خواهد که به نینوا برود و پیام وی را اعلام کند (۳: ۱-۴)
نینوا توبه می‌کند (۳: ۵-۹)
خداوند[یهوه] تصمیم می گیرد تا نینوا را نابود نکند (۳: ۱۰)
یونس از تصمیم خداوند[یهوه] بسیار خشمگین می‌شود(۴: ۱-۳)
خداوند[یهوه] مفاهیم شفقت و رحمت را به یونس تعلیم می دهد (۴:۴-۱۱)
یونس نبی فرزند اَمِتای بود و در جت حافر سکونت داشت (دوم پادشاهان ۱۴: ۲۵) موضوع این کتاب در مورد اتفاقاتی است که برای یونس روی می‌دهد. خداوند[یهوه] در اینجا رحمت خود را نسبت به امت‌های غیر یهود نشان می‌دهد. همچنین به توبه اهالی نینوا و رحم و شفقت خداوند[یهوه] نسبت به آنها اشاره می‌شود.
(See: /WA-Catalog/en_tw?section=kt#mercy, /WA-Catalog/en_tw?section=kt#grace and /WA-Catalog/en_tw?section=kt#repent)
خداوند[یهوه] یونس را به نینوا اعزام می‌کند تا به اهالی آنجا هشدار دهد که آماده مجازات آنهاست. خداوند[یهوه] می‌فرماید که اگر توبه کنند صدمه‌ای به آنها نمی‌زند. ولی در این میان از آنجایی که یونس اسرائیلی بود، مایل نبود که اهالی نینوا با توبه بخشیده شوند. به همین دلیل به جای فرمانبری از دستور خداوند[یهوه] در جهت مخالف فرار می‌کند. خداوند[یهوه] دریا را طوفانی می‌سازد و به ماهی بزرگی دستور می‌دهد تا یونس را بلعیده تا مانع فرارش شود.
یونس توبه می‌کند و به مردم نینوا هشدار می‌دهد. در نتیجه یهوه از این طریق به یونس تعلیم می‌دهد که او به فکر تمامی اقوام و ملتها بوده و تنها نگران اسراییل نیست.
عنوان این کتاب بطور مرسوم «کتاب یونس نبی» یا فقط «یونس» نامیده می‌شود. مترجمین ممکن است از عنوانی دقیق‌تر نظیر«کتاب سرگذشت یونس» استفاده کنند.
یونس احتمالا خود در تحریر این کتاب دست داشته است، اگر چه محققان نمی‌دانند که دقیقاً چه کسی آن را نوشته است. یونس در شمال سرزمین اسراییل سکونت داشت و بین سال‌های ۷۵۰ تا ۸۰۰ قبل از میلاد مسیح در زمان پادشاهی یربعام دوم نبوت می‌کرد.
آشوریان قویترین پادشاهی خاور نزدیک در زمان یونس بودند و نینوا پایتخت آنها بود.
آشوریان نسبت به دشمنان خود بسیار بی‌رحم و خونخوار بودند. خداوند[یهوه] هم به دلیل اعمال نکوهیده آنها را مجازات کرد.
بعضی از محققین عقیده دارند که آشوریان تنها شروع به پرستش خداوند[یهوه] کردند. با این وجود اکثر آنها بر این باورند که آنها به پرستش خدایان دروغین دیگر نیز ادامه دادند.