Genesis 14

نکات کلی پیدایش ۱۴ 

ساختار و قالب بندی 

برخی از ترجمه‌ها آیات منظوم را در سمت چپ و با فاصله بیشتری از مابقی متن قرار می‌دهند تا خواندن آنها آسان‌تر شود. ترجمه ULB این کار را با آیات منظوم ۱۴:  ‍۱۹- ۲۰ انجام می‌دهد. 

مفاهیم خاص در این باب
اسم مکان‌ها 

گاهی نامی که برای اشاره به مکانی در کتاب مقدس استفاده می‌شود زمان نویسنده رواج داشته و در زمان وقوع آن داستان مکان مذکور چنین نامی نداشته است. برای مثال مکانی که در این باب به آن دان گفته می‌شود، در زمان وقوع حوادث مشروحه به این اسم معروف نبوده چون دان هنوز آنجا نرفته بود و در آنجا زندگی نمی‌کرد ولی موسی، نویسنده پیدایش، این مکان را به این نام می‌شناخت.

ملکیصدق 

ملکیصدق کاهن و پادشاه بود. بدین خاطر نقشی مشابه عیسی می‌یابد. ملکیصدق در کتاب عبرانیان شخصیتی مهم است.

(See: /WA-Catalog/en_tw?section=kt#priest)

مشکلات محتمل دیگر در ترجمه این باب 
خدای تعالی  

ملکیصدق خدای متعال را می‌پرستید. این احتمالاً اشاره به یگانه خدای حقیقی دارد که خالق آسمان‌ها و زمین است و به نام یهوه شناخته می‌شود.

(See: /WA-Catalog/en_tw?section=kt#heaven)


Genesis 14:1

و واقع‌ شد

این عبارت به منظور نشانگذاری شروع بخش جدیدی از داستان استفاده شده است. اگر زبان شما روشی برای انجام این کار دارد می‌توانید استفاده از آن را مد نظر داشته باشید.

در ایام‌

«در دوران»

امرافل‌...اریوك‌...كَدُرلاعُمر...تدعال‌

اینها اسامی مردان هستند.

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-names)

شنعار...اَلاّسار...عیلام...امتها[گوُییم]

اینها اسامی مکان هستند. ببینید «شنعار» را در <پیدایش ۱۰: ۱۰> چطور ترجمه کرده‌اید.

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-names)

Genesis 14:2

جنگ‌ كردند

«به جنگ رفتند» یا «جنگی را شروع کردند» یا «برای جنگ آماده شدند»

Genesis 14:3

این‌ همه‌ در وادی‌ سَدّیم‌ كه‌ بحرالمِلْح‌ باشد، با هم‌ پیوستند

شما می‌توانید همراهی سپاه با آنها را در ترجمه خود به روشنی بیان کنید. ترجمه جایگزین: «این پنج پادشاه آخر و سپاهشان با هم متحد شدند»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-explicit)

Genesis 14:4

دوازده‌ سال‌...بندگی‌ كردند

رویدادهایی که در آیات ۴- ۷ شرح داده شده‌اند، قبل از آیه ۳ رخ داده‌اند. شاید زبان شما روشی دیگر برای نشان دادن چنین امری داشته باشد. 

كدرلاعمر را بندگی‌ كردند

احتمالاً به او  مالیات می‌پرداختند و در سپاه  او خدمت می‌کردند. ترجمه جایگزین: «تحت سلطه کدرلاعمر بودند»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-names)

شوریدند

«از خدمت او سر باز زدند» یا «دیگر به او خدمت نکردند»

Genesis 14:5

آمده‌...شکست دادند[حمله کردند]

چنین کردند، چون شاهان دیگر طغیان کردند.

رفائیان‌...زوزیان...ایمیان

اسامی گروه‌های مردمی است. 

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-names)

عَشتَروت‌ قَرْنَین‌...هام... شاوه‌ قریتَین‌

اینها اسامی مکان‌ها هستند. 

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-names)

هام‌

این اسم در زبان عبری با اسم پسر نوح یکی نیست ولی در انگلیسی به یک شکل نوشته می‌شوند. 

Genesis 14:6

حوریان‌ 

نام گروهی از مردم است. 

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-names)

سَعیر...ایل‌ فاران‌

اینها نام مکان هستند. 

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-names)

ایل‌ فاران‌ كه‌ متصل‌ به‌ صحراست‌

این عبارت به خواننده کمک می‌کند تا بفهمد که ایل فاران کجاست. شما می‌توانید در صورت لزوم این قسمت را در دو جمله مجزا ترجمه کنید. ترجمه جایگزین: «ایل فاران. ایل فاران جایی نزدیک صحرا است»   

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-distinguish)

Genesis 14:7

اطلاعات کلی: 

آیات ۸ و ۹ آنچه در <پیدایش ۱۴: ۳> گفته شده را تکرار می‌کنند و همچنان رخدادهایی که هنگام اتحاد پادشاهان در جنگ روی داده‌ را تعریف می‌کنند.

برگشته‌...آمدند

شناسه مستتر فاعلی در «آمدند» اشاره به چهار پادشاه خارجی دارد که به منطقه کنعان حمله کردند. اسامی آنها امرافل‌، اریوك‌، كَدُرلاعُمر و تدعال‌ بود. ترجمه جایگزین: «برگشتند و رفتند»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-go)

اموریان‌ را نیز كه‌ در حَصّون‌ تامار ساكن‌ بودند

این عبارت می‌گوید که اموریان شکست خوردند.  گروهی دیگر از اموریان بودند که در مکان‌های دیگر زندگی می‌کردند. 

Genesis 14:8

ملك‌ بالع‌ كه‌ صُوغَر باشد

شهر بالع به صوغر نیز معروف بود. شما می‌توانید چنین موضوعی را در آخر جمله نیز مطرح کنید. «بالعِ پادشاه رفت و آماده جنگ شد. بالع صوغَر نیز نامیده می‌شد.»

صف‌آرایی‌ نمودند

«رزم آرایی کردند» یا «آماده جنگ شدند.» شاید برخی از مترجمین مجبور باشند که بگویند سپاه‌ها جنگیدند، درست همانطور که در UDB در آیه ۹ انجام شده است.

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-explicit)

Genesis 14:9

چهار ملك‌ با پنج‌

نام آن پنج پادشاه اول آمده است به همین خاطر در برخی از زبانها متداول‌تر است که بگویند «پنج پادشاه علیه چهار»

Genesis 14:10

و [اکنون]

این کلمه مقدمه‌ای بر اطلاعات پس زمینه‌ای در مورد دره سدوم است. شاید زبان شما روشی دیگر برای ارائه اطلاعات پس زمینه‌ای داشته باشد.

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#writing-background)

پر از چاه‌های‌ قیر بود

«چاه‌های قیر بسیار داشت.» گودال‌هایی در زمین که در آنها قیر بود.

قیر

مایعی غلیظی که از زمین بیرون می‌آید. ببینید <پیدایش ۱۱: ۳> را چطور ترجمه کرده‌اید. 

ملوك‌ سدوم‌ و عموره‌

پادشاهان اشاره به خود آنها و ارتش آنها دارند. ترجمه جایگزین: «پادشاهان سدوم و عموره و ارتش آنها» 

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-synecdoche)

در آنجا افتادند

معانی محتمل: ۱) برخی از سربازان آنها در چاه قیر افتادند یا ۲) خود پادشاهان در در گودال‌های قیر افتادند. چون <پیدایش ۱۴: ۱۷> می‌گوید که پادشاهان سدوم به دیدن ابرام رفتند پس صحت مورد اول محتمل‌تر است.

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-metonymy)

باقیان‌ به‌ كوه‌ فرار كردند

«کسانی که در جنگ نمردند و در گودال‌ها نیافتادند»

Genesis 14:11

سدوم‌ و عموره‌ را با تمامی‌ مأكولات‌

«سدوم» و «عموره» کنایه از ساکنین آن شهرهاست. ترجمه جایگزین: «ثروت مردم سدوم و عموره» یا «املاک مردم سدوم و عموره»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-metonymy)

مأكولات‌ آنها

«غذا و نوشیدنی آنها»

برفتند

«دور شدند» 

Genesis 14:12

لوط‌، برادرزادۀ اَبرام‌ را كه‌ در سَدوم‌ ساكن‌ بود، با آنچه‌ داشت‌ برداشته‌، رفتند

عبارت «برادرزاده ابرام» و «که در سدوم ساکن بود» به خواننده اموری را یادآوری می‌کند که قبلاً در مورد لوت ذکر شده‌اند. ترجمه جایگزین: «لوت با همه دارایی‌اش را بر گرفتند. لوت برادر زاده ابرام بود و آن موقع در سدوم زندگی می‌کرد»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-distinguish)

Genesis 14:13

یكی‌ كه‌ نجات‌ یافته‌ بود آمده‌

«مردی که از میدان جنگ فرار کرد و آمد»

ساكن‌ بود

«ابرام زندگی می‌کرد.» این قسمت اطلاعات پس زمینه‌ای را معرفی می‌کند. 

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#writing-background)

با ابرام‌ هم‌ عهد بودند

«با ابرام هم عهد بودند» یا «پیمان صلحی با ابرام بستند» 

Genesis 14:14

برادر [قوم و خویش] [فامیل]

این کلمه به برادر زاده ابرام، لوت، اشاره دارد.

سیصد و هجده‌...كارآزمودۀ

«سیصد و هجده مرد آموزش دیده»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#translate-numbers)

كارآزموده

«کسانی که به منظور جنگ آموزش دیده بودند»

خانه‌زادان‌

«کسانی که در خانه ابرام به دنیا آمده بودند.» آنها فرزندان غلامان ابرام بودند.

در عقب‌ ایشان‌...بتاخت‌

«آنها را تعقیب کرد»

دان‌

شهری در منتهای شمالی کنعان و دور از اردوگاه ابرام است.

Genesis 14:15

شبانگاه‌، او و ملازمانش‌، بر ایشان‌ فرقه‌ فرقه‌ شده‌

این قسمت احتمالاً اشاره به استراتژی جنگ دارد. «ابرام مردان را بین گروه‌های مختلف تقسیم کرد و از جهات مختلف به آنها حمله کردند»

Genesis 14:16

همۀ اموال‌

این کلمه اشاره به چیزهایی دارد که دشمنان از شهرهای سدوم و عموره دزدیده بودند. 

اموال‌ او را

«اموال لوت که دشمنان از لوت دزدیده بودند» 

با زنان‌ و مردان‌

«همان طور با زنان و دیگرانی که آن چهار پادشاه اسیر کرده بودند»

Genesis 14:17

مراجعت‌

مبدایی که از آن بازگشت کرده است را می‌توانید مشخص کنید. ترجمه جایگزین: «به جایی برگشت که در آن زندگی می‌کرد»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-explicit)

Genesis 14:18

ملكیصدق‌، مَلِكِ سالیم‌

اولین باری است که نامی از این پادشاه برده می‌شود.

نان‌ و شراب‌

مردم معمولاً نان و شراب می‌خوردند. ببینید «نان» را در <پیدایش ۳: ۱۹> و «شراب» را در <پیدایش ۹: ۲۱> چطور ترجمه کرده‌اید.

Genesis 14:19

او را مبارك‌ خوانده‌

ملکیصدق پادشاه ابرام را برکت داد.

مبارك‌ باد ابرام‌ از جانب‌ خدای‌ تعالی‌، مالك‌ آسمان‌ و زمین‌

این قسمت را می‌توان به حالت معلوم بیان کرد. ترجمه جایگزین: «خدای متعال، خالق آسمان و زمین، ابرام را برکت دهد»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-activepassive)

آسمان‌

اشاره به مکانی دارد که خدا در آن ساکن است.

Genesis 14:20

متبارك‌ باد خدای‌ تعالی‌، كه‌...تسلیم‌ كرد

«خدای متعال چون ...داده است.» «تسلیم‌ كرد» اطلاعات بیشتری در مورد خدای متعال ارائه می‌دهد.

متبارك‌ باد خدای‌ تعالی‌

این روشی برای ستایش خدا است. ببینید «متبارک باد» را در <پیدایش ۹: ۲۶> چطور ترجمه کرده‌اید.

به‌ دستت‌

«در کنترل تو» یا «به قدرت تو»

Genesis 14:21

مردم‌ را به‌ من‌ واگذار

عبارت «مردم» اشاره به مردم سدوم دارد که دشمنان آنها را به اسارت گرفته بودند. ابرام آنها را نیز هنگام آزاد کردن لوت نجات داد.

Genesis 14:22

دست‌ خود را...برافراشتم‌

یعنی «سوگند خوردم» یا «قولی داده‌ام»[وعده‌ای داده‌ام]

Genesis 14:23

اطلاعات کلی: 

این صفحه تعمداً خالی گذاشته شده است. 

Genesis 14:24

مگر فقط آنچه‌ جوانان‌ خوردند

«فقط آنچه [مردان] جوانان من خورده‌اند را از شما می‌گیرم.» ابرام چیزی برای خود قبول نمی‌خواست ولی قبول داشت که سربازان مقداری از آذوغه را هنگام بازگشت از جنگ سدوم خورده‌اند.

بهرۀ...همراه‌ من‌ رفتند

معنای کامل این جمله را می‌توانید به روشنی بیان کنید. ترجمه جایگزین: «سهمی از املاک بدست آمده به کسانی تعلق دارد که به من در باز پس گرفتن آنها کمک کرده‌اند»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-explicit)

عانر و اشكول‌ و ممری‌

متحدین ابرام هستند (<پیدایش ۱۴: ۱۳>). چون با ابرام متحد بودند کنار او می‌جنگیدند. معنای کامل این جمله را می‌توانید به روشنی بیان کنید. ترجمه جایگزین: «متحدینم عانر، اشکول و ممری»

(See: /WA-Catalog/en_tm?section=translate#figs-explicit)