¹ Cinu zɔ̀m ǹdə́ Muyiisi ǹdə́ Aarɔ̃ n wɔ̀: ² «Nyəlɛ ráá yòrhò ráá pɔ́pɔ̌ nyɛl nyɛl gə ju lò yala nɛ, e zɛ̃̀ e jǐrh yala tɔ̀nɔ̀ címí ǹdə yə-bəcàndɛ ta, sə bə zə mɔ bə bə̀ vwĩ̀-zwə́lnə Aarɔ̃ ráá ń byǎ bɛ́ bə̀ wɔ́ vwĩ̀-zwə́lnə mó mə̀dù sõ; ³ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ ń yala tɔ̀nɔ̀ w címí yə́. Sə címí y jàà y kur rí gə jǐrh námpwẽ̀, yala tɔ̀nɔ̀ w zɛ̃̀ o wɛ̀rhɛ́ ǹdə ò co gɔ́rɔ́ ta, sə́ nyǐ wɔ́ yə-bəcàndɛ dwí; vwĩ̀-zwə́lnə mó gə nyǐ mu n zhɛ̀, ń mà n wɔ̀ bə̀ rə̀-ná-cí mú wɔ́ jìmdi cə́bal. ⁴ Sə è gə wɔ́ pɔ́pɔ̌ námpõ̀ nyɛl nyɛl ò yə̀ wɛ̀rhɛ́ ǹdə ò co gɔ́rɔ́ ta, kur rí myɛ j'à yə̀ námpwẽ̀ jǐrh, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n cĩ́ nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ ń dúdú dwã nyàlpyɛ̀; ⁵ sə dwã nyàlpyɛ̀ dɛ̃ rɛ́, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ mu: pɔ́pɔ̌ w nyí rí gə j'a mɛ̃ rə̀ jàà y wa, rə̀ yə̀ súlí, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n cĩ́ nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ ń dúdú, dwã nyàlpyɛ̀ dwã kə́dò; ⁶ dwã nyàlpyɛ̀ dɛ̃ rɛ́, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n nyǐ mu kə́dò: pɔ́pɔ̌ w nyí rí gə byèlè, rə̀ yə̀ súlí, vwĩ̀-zwə́lnə mó nə́ ń byili bə̀ nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ jǐrh wárhgáá: è wɔ́ yòrhò; lò mó mà n shɛ̀rh ń gàndɛ́, sə rə̀myɛ́ kwã ń mà n yə̀ wárhgáá; ⁷ sə yòrhò w nyí rí gə súlí, vwĩ̀-zwə́lnə mó gə́ tú n nyǐ lò mó n zɛ̃̀ n wɔ̀ bə̀ ń wɔ́ wárhgáá kwã nɛ́, lò mó mà n kə́ n vò n ce vwĩ̀-zwə́lnə mó nyǐ mu. ⁸ Vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n nyǐ mu: ń gə púrí yòrhò w nyí rí súlí, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ lò mó wɔ́ jìmdi cə́bal: sə wɔ́ yə-bəcàndɛ. ⁹ Yə-bəcàndɛ dwí gə zhe lò, bə̀ m'a zə mɔ bə vò vwĩ̀-zwə́lnə mó sõ; ¹⁰ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ mu: pɔ́pɔ̌ námpõ̀ gə ju ń yala nɛ, o ce ń kur rí gàà mɔ́ jǐrh námpwẽ̀, yala nàmá bɛ́ j'â pyě pwẽ̀ ne, ¹¹ sə́ nyǐ wɔ́ yə-bəcàndɛ címí è j'â wɔ ń yala nɛ́ wẽ́; vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ ń wɔ́ jìmdi cə́bal; sə ń tá ń la ń cìn lyɔ̀ɔ̀ n cĩ́ mu ń dúdú yé, bə̀ kɔn wɔ́ pamparɛ̃ɛ̃ bə̀ ń wɔ́ jìmdi cə́bal. ¹² Sə vwĩ̀-zwə́lnə mó gə púrí yə-bəcàndɛ́ rə̀myɛ́ mɔ́ j'a zɛ̃̀ rə̀ n'ê fwər nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ yala nɛ́ gakó, kɔn zhì ń nèsé ne e m'e vò ń yó w ne, tɛ̀bɛ́ ń yírh wɔ̌ rə̀ nɛ mɔ́, ¹³ ń mà n nyǐ mu: yə-bəcàndɛ́ gə́ fwər nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ yala nɛ́ gakó mó ce, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ wɔ́ wárhgáá; ń yala nɛ́ gakó gə́ jǐrh námpwã̀ mɔ́ yilə, ń já n jǐrh wárhgáá. ¹⁴ Sə dɛ̃ rɛ́ tɛ̀bɛ́ bə̀ n'ê nɛ ń yala nàmá bɛ́ bə̀ pyě pwẽ̀ ne mó, ń nə́ ń jǐrh jìmdi cə́bal; ¹⁵ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ ń yala nàmá bɛ́ bə̀ pyě pwẽ̀ ne mó, sə ń mà n byili bə̀ ń wɔ́ jìmdi cə́bal: yala nàmá bɛ́ bə̀ pyě pwẽ̀ ne mó wɔ́ jìmdi, sə wɔ́ yə-bəcàndɛ; ¹⁶ sə rə̀myɛ́ kwã, yala nàmá bɛ́ bə̀ y'à pyě pwẽ̀ ne mó gə tú bə̀ jǐrh námpwə̀nə̀, lò mó mà n kə́ n vò n nə vwĩ̀-zwə́lnə mó; ¹⁷ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ mu: vwĩ̀-zwə́lnə mó nə́ ń byili bə̀ címí y jàà y gə́ jǐrh námpwã̀ mɔ́ ce címí y èmyɛ́ mɔ́ t'â ce lò jǐrh jìmdi cə́bal yé. Nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ wɔ́ wárhgáá. ¹⁸ Kúkùlí gə y'à ju lò yala nɛ, e zɛ̃̀ e zhɛ̀, ¹⁹ pɔ́pɔ̌ námpõ̀ ráá nánshə̀shɔ́lɔ́ nyɛl nyɛl zɛ̃̀ o du è jàà y wa, rə̀-ná-cí mà n vò n ce vwĩ̀-zwə́lnə mó nyǐ mu; ²⁰ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ mu: pɔ́pɔ̌ w gə nyɛ̌ ǹdə ò co gɔ́rɔ́ ta, ò jàà y kur rí myɛ jǐrh námpwẽ̀, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ ń wɔ́ jìmdi cə́bal: wɔ́ yə-bəcàndɛ dwí rə̀ n'ê dwi kúkùlí y jàà y wa; ²¹ sə vwĩ̀-zwə́lnə mó gə nyǐ mu, n zɛ̃̀ ń yə̀ ku myɛ nɛ́ nɛ kúkùlí y jàà y w ò jǐrh námpõ̀, è jàà y myɛ bə gɔ́rɔ́ zhe e j'à də̀ nyɛl nyɛl, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n cĩ́ rə̀-ná-cí mú ń dúdú dwã nyàlpyɛ̀; ²² sə yə-bəcàndɛ́ nyí rí gə súlí zhə̀n ga, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ ń wɔ́ jìmdi cə́bal: è wɔ́ yə-bəcàndɛ nyəlɛ; ²³ sə pɔ́pɔ̌ w nyɛl nyɛl mɔ́ nyí rí gə mɛ̃ rə̀ jàà y wa, rə̀ gə yə̀ súlí, sə́ nyǐ wɔ́ kúkùlí y è n'ê zhɛ̀ mɔ́ nyí rí; vwĩ̀-zwə́lnə mó nə́ ń byili bə̀ ń wɔ́ wárhgáá. ²⁴ Kɔn dõ tɛ̀bɛ́ rə̀ wɔ̌ rə̀ yàl nɛ́: Myǐn gə mɔ̌r lò, pɔ́pɔ̌ nyɛl nyɛl nánshə̀shɔ́lɔ́ ráá námpõ̀ zɛ̃̀ o ji jàà y mə̀ mɔ̌r mɔ́ wẽ́, ²⁵ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ lò mó: pɔ́pɔ̌ w nyɛl nyɛl mɔ́ nyí rí kur rí gə jǐrh námpwẽ̀, ò jàà y zɛ̃̀ è nyɛ̌ ǹdə è co gɔ́rɔ́ ta, sə́ nyǐ wɔ́ yə-bəcàndɛ rə̀ n'ê ji kùr jàà y myǐn mú mɔ̌r mɔ́ wẽ́; vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ rə̀-ná-cí mú wɔ́ jìmdi cə́bal: sə wɔ́ yə-bəcàndɛ dwí; ²⁶ sə vwĩ̀-zwə́lnə mó gə nyǐ mu, n púrí ku námpõ̀ tɛ̀nɛ́ pɔ́pɔ̌ w jàà y wa, ò yə̀ gɔ́rɔ́ ce ò súlí ò də̀ nyɛl nyɛl myɛ, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n cĩ́ rə̀-ná-cí mú ń dúdú dwã nyàlpyɛ̀; ²⁷ sə dwã nyàlpyɛ̀ dɛ̃ rɛ́, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n nyǐ mu: pɔ́pɔ̌ w nyí rí gə súlí, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ rə̀-ná-cí mú wɔ́ jìmdi cə́bal: wɔ́ yə-bəcàndɛ dwí; ²⁸ sə pɔ́pɔ̌ nyɛl nyɛl mɔ́ nyí rí gə mɛ̃ rə̀ jàà y wa, rə̀ yə̀ súlí, rə̀ gə súlí rə̀ də̀ nyɛl nyɛl, sə́ nyǐ wɔ́ myǐn mú pɔ́pɔ̌; vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ ń wɔ́ wárhgáá: wɔ́ jàà y myǐn mú mɔ̌r mɔ́ nyí rí rə̀ n'ê zhɛ̀. ²⁹ Yə-bəcàndɛ címí gə ju bal ráá kɛ̃ yó ne ráá ń tə̀tɔ̀ nɛ, ³⁰ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ címí y jàà yá: è gə wɛ̀rhɛ́ ǹdə è co gɔ́rɔ́ ta, ku w gàà mɔ́ zɛ̃̀ ò wɔ́ nánshim, ò wɔ́ òdù òdù, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ rə̀-ná-cí wɔ́ jìmdi cə́bal; wɔ́ səlɔ̀wà, è n'ê yǎl e wɔ̀ bə̀ yó ráá tə̀tɔ̀ myɛ yə-bəcàndɛ; ³¹ sə vwĩ̀-zwə́lnə mó gə nyǐ səlɔ̀wà y n zɛ̃̀ n púrí è yə̀ wɛ̀rhɛ́ ǹdə è co gɔ́rɔ́ ta, má ku námbyṹ tə̀ è jàà y w myɛ, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n cĩ́ nə̀bwɛ̃̀ mɔ́ səlɔ̀wà y zhe mó ń dúdú dwã nyàlpyɛ̀; ³² sə dwã nyàlpyɛ̀ dɛ̃ rɛ́, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n nyǐ címí yə́: səlɔ̀wà y nyí rí gə yə̀ súlí, ku nánshim myɛ gə tɛ̀nɛ́ è nyí rí wẽ́, səlɔ̀wà y gə yə̀ súlí e wɛ̀rhɛ́ ǹdə è co gɔ́rɔ́ ta, ³³ rə̀-ná-cí mú mà n fɔ̃̀ ń kur rí, sə ń tá ń la səlɔ̀wà y jàà y fɔ́n yé; rə̀myɛ́ yi ní, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n cĩ́ lò mó mɔ̀bɔ́ səlɔ̀wà y zhe mó ń dúdú, dwã nyàlpyɛ̀ dwã yilə; ³⁴ sə dwã nyàlpyɛ̀ dɛ̃ rɛ́, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n nyǐ səlɔ̀wà yá: səlɔ̀wà y nyí rí gə yə̀ súlí, è gə yə̀ wɛ̀rhɛ́ ǹdə è co gɔ́rɔ́ ta, vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ rə̀-ná-cí mú wɔ́ wárhgáá; ń gə tú ń shɛ̀rh ń gàndɛ́ kwã, ń mà n yə̀ wárhgáá; ³⁵ sə səlɔ̀wà y nyí rí gə súlí vwĩ̀-zwə́lnə mó gə́ byili bə̀ lò mó wɔ́ wárhgáá kwã, ³⁶ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n kə́ n nyǐ mu: səlɔ̀wà y nyí rí gə́ súlí mú ce, vwĩ̀-zwə́lnə mó kə́ ń tá ń la pyǎ n nyǐ ǹdə́ ku nánshim gə ŋwɛ́nɛ́ yé; rə̀-ná-cí mú já ń wɔ́ jìmdi cə́bal; ³⁷ sə səlɔ̀wà y nyí rí gə j'â mɛ̃ rə̀ jàà y w zhə̀n ga, ku námbyṹ zɛ̃̀ o súlí o lyĩ è nyí rí wẽ́, sə́ nyǐ səlɔ̀wà y wɔ́ zhɛ́ è zhɛ̀, lò mó mɔ̀bɔ́ è y'à zhe mó wɔ́ wárhgáá; rə̀myɛ́ mɔ́ ce vwĩ̀-zwə́lnə mó nə́ ń byili bə̀ rə̀-ná-cí mú wɔ́ wárhgáá. ³⁸ Pə́pǎr nyɛl nyɛl námpwẽ̀ gə ju bal ráá kɛ̃ yala nɛ, ³⁹ vwĩ̀-zwə́lnə mó nə́ ń nyǐ mu: pə́pǎr rɛ́ gə wɔ́ námpwẽ̀, rə j'à də̀ nyɛl nyɛl, sə́ nyǐ wɔ́ kúkùlə́ nə̀ du rə̀-ná-cí mú yala nɛ; rə̀-ná-cí mú wɔ́ wárhgáá. ⁴⁰ Lò ywésé gə ló tɛ̃́ lyə́m lyə́m ń yó wə, ń yó w jǐrh náncə̀lɔ́; rə̀-ná-cí wɔ́ wárhgáá; ⁴¹ è gə wɔ́ ń cíl rí ywésé sə̀ shìl, ń cíl ré jǐrh náncə̀lɛ́; rə̀-ná-cí wɔ́ wárhgáá; ⁴² sə yə-bəcàndɛ címí nánshə̀shɔ́lɔ́ gə ju ń yó-cɔ̀lɔ́ w nɛ ráá ń cíl náncə̀lɛ́ y nɛ, sə́ nyǐ wɔ́ yə-bəcàndɛ rə̀ n'ê ji kùr ń yə́-pɛ̀lɛ́ y wa, ǹdə́ ń cíl ré ne; ⁴³ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ mu: jàà y è n'ê yì mú, yə́-pɛ̀lɛ́ ecəl ré ráá cíl ré mó jàà y gə wɔ́ nánshə̀shɔ́lɔ́, e gə nyɛ̌ ǹdə yala yə-bəcàndɛ ta, ⁴⁴ sə́ nyǐ rə̀-ná-cí mú wɔ́ yə-bəcàndɛ cə́bal, ń wɔ́ jìmdi cə́bal; vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n byili bə̀ ń wɔ́ jìmdi cə́bal, yə-bəcàndɛ zhe ń yó w ne. ⁴⁵ Yə-bəcàndɛ cə́bal ńmyɛ̌ mɔ́ mə̌ dwã sə n zù kàmə̀zù-ezhaarɛ, n yẽ̌ ń ywésé ne sə gùlí gùlí dwã, n pyìlì ń nyì-kur rí n súlí ń nə́ ń búbwéé ń zhe: ‹Jìmdi cə́bal! Jìmdi cə́bal!›. ⁴⁶ Ń mà n já n yə̀ jìmdi cə́bal yi rí tɛ̀bɛ́ gakó címí y è wɔ́ jìmdi kɔn mɔ́ zhe mo mó; wɔ́ rə̀myɛ́ è ce ń mà n du zulə́ jàà y wa, n vò n jòm ń dúdú. ⁴⁷ «Pyì-kur gɔ̀nɔ̀ ráá lɛ̃̌ gɔ̀nɔ̀ jàà èdù gə kwĩ́, ⁴⁸ ráá lɛ̃̌ kàmə̀jɛ̃̀ jàà èdù ráá pyì-kur kàmə̀jɛ̃̀ jàà èdù ráá kàmə̀jɛ̃̀ è sɔ̃̀ ǹd'ê bɔ̀là jàà èdù ráá tɔ̀nɔ̀ jàà èdù ráá kɔn dɛ̀bɛ́ gakó rə̀ wɛ̀rhɛ́ ǹdə́ tɔ̀nɔ̀ jàà èdù, ⁴⁹ jàà y è kwĩ́ mú nyí rí gə tú rə̀ jǐrh ǹdə vɔ-lyɔ̀ gə́ y'a nyɛ̌ nɛ́ ráá rə̀ jǐrh nã́nshɔ̃̀, è wɔ́ gɔ̀nɔ̀ w yó ráá tɔ̀nɔ̀ w yó ráá kàmə̀jɛ̃̀ y yó ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ǹd'ê bɔ̀là bɛ́ yó ráá kɔn dɛ̀bɛ́ gakó rə̀ wɛ̀rhɛ́ ǹdə́ tɔ̀nɔ̀ mɔ́ yó, nyǐ nyí rí wɔ́ kwĩ́ rə̀ kwĩ́: bə̀ m'a ce vwĩ̀-zwə́lnə bə̀ n nyǐ ri; ⁵⁰ vwĩ̀-zwə́lnə mó mà n nyǐ jàà y è kwĩ́ mú nyí rí, rə̀myɛ́ kwã, ń mà n pyi ku w ò kwĩ́ mú nyí ni dwã nyàlpyɛ̀; ⁵¹ sə dwã nyàlpyɛ̀ dɛ̃ rɛ́, ń mà n nyǐ ku w jàà y è kwĩ́ mú nyí rí: rə̀ nyí rí gə súlí gɔ̀nɔ̀ w yó ráá kàmə̀jɛ̃̀ y yó ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ǹd'ê bɔ̀là bɛ́ yó ráá tɔ̀nɔ̀ w yó, má è wɔ́ tɔ̀nɔ̀ ku kɔ̌ kɔ̌ myɛ, sə́ nyǐ bə̀ wàr bə̀ m'a ce kṹ mú nyí rí jé yé; nyǐ ku w zhe jìmdi; ⁵² bə̀ m'a ji gɔ̀nɔ̀ w ǹdə́ pyì-kur rí ráá lɛ̃̌ kàmə̀jɛ̃̀ y ráá kàməjɛ̃̀ y ǹd'ê bɔ̀là bɛ́ ráá tɔ̀nɔ̀ ku w kɔ̌ kɔ̌ ò zhe jàà è kwĩ́ mú myǐn; jàà y è kwĩ́ mú nyí rí gə́ wàr rə̀ m'a jé mó ce, bə̀ m'a ji ku w myǐn. ⁵³ Sə vwĩ̀-zwə́lnə mó gə nyǐ n púrí jàà y è kwĩ́ gɔ̀nɔ̀ w yó ráá kàmə̀jɛ̃̀ y yó ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ǹd'ê bɔ̀là bɛ́ yó ráá tɔ̀nɔ̀ ku kɔ̌ kɔ̌ yó mó nyí rí j'â yə̀ súlí, ⁵⁴ ń nə́ ń pɛ nyí bə̀ bə̀ shɛ̌rh ku w ò zhe jàà y è kwĩ́ mú, n zɛ̃̀ n kə́ n pyi ò nyí ni dwã nyàlpyɛ̀; ⁵⁵ bə̀ m'a jɛ̀nɛ̀ bə shɛ̀rh jàà y è kwĩ́ mú nyí rí, vwĩ̀-zwə́lnə mó zɛ̃̀ n kə́ n nyǐ ri: jàà y è kwĩ́ mú gə gwẽ̌ wɔ́ ǹdə è gə́ y'à wɔ́ nɛ́, má è nyí rí gə yə̀ súlí myɛ, ku w zhe jìmdi; bə̀ m'a ji w myǐn; bə̀ gɔ̀nɔ̀ w yé y ǹd'ô kwã y ga júwə́; ⁵⁶ sə vwĩ̀-zwə́lnə mó gə tú ń nyǐ n púrí jàà y è y'à kwĩ́ mú jǐrh námpwã̀ námpɔ́lɛ́ bə̀ gə́ shɛ̀rh y kwã nɛ́, ń nə́ ń gòm rə̀ nyí rí gɔ̀nɔ̀ w nɛ ráá tɔ̀nɔ̀ w nɛ ráá kàmə̀jɛ̃̀ y nɛ ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ǹd'ê bɔ̀là bɛ́ nɛ; ⁵⁷ sə kɔn gə k'ê du gɔ̀nɔ̀ w ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ǹd'ê bɔ̀là bɛ́ nɛ ráá tɔ̀nɔ̀ ku kɔ̌ kɔ̌ nɛ, sə́ nyǐ wɔ́ kùr ò ju ò k'â n'ô kwĩ́: rə̀myɛ́ yi ní, sə bə ji ku w ò kwĩ́ mú myǐn. ⁵⁸ Bə̀ m'a k'a shɛ̀rh gɔ̀nɔ̀ w ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ráá kàmə̀jɛ̃̀ y ǹd'ê bɔ̀là bɛ́ ráá tɔ̀nɔ̀ ku kɔ̌ kɔ̌ kɔ̀bɔ́ bə̀ y'à shɛ̀rh, jàà y è y'à kwĩ́ mú zɛ̃̀ e jé mó, rə̀myɛ́ yi ní ò m'a jǐrh wárhgáá.» ⁵⁹ Wɔ́ nə̀myɛ́ nə̀ wɔ́ nyə́ né pyì-kur ráá lɛ̃̌ gɔ̀nɔ̀ ráá kàmə̀jɛ̃̀ ráá kàmə̀jɛ̃̀ ǹd'ê bɔ̀là e súlí tɔ̀nɔ̀ ku kɔ̌ kɔ̌ gakó jàà y è kwĩ́ mú shò kwã nɛ́; nə̀myɛ́ nə̀ n'ê sɛ̃ bə̀ byili bə̀ kɔn rɛ́ wɔ́ wárhgáá ráá rə̀ zhe jìmdi.