1 Amɛ vevi Tewofilu, amɛ sugbɔ tekpɔ yí lɔ enu ciwo yí jɔ le mìwo domɛ 'xo do wema mɛ. 2 Wo wɛɛ shigbe lehanci yí amɛ ciwo yí kpɔ́ enu lɔwo tɔxu so wowo gɔnmɛjejemɛ, nu wo nɔ́ mì do nɛnɛ jí. Amɛ ciwo yí kpɔ́ enu lɔwo tɔxu vá trɔ́ eŋɛnyui lɔ 'dɔwatɔ. 3 Ci yí é le nɛnɛ ɔ, é dro enyɛ can yí ŋ vayi biɔ enu lɔwo pleŋ 'ta se kitokito so wowo gɔnmɛjejemɛ yi vá sɔ́ gbeta be na lɔ wowo 'xó dó wema mɛ eɖe kplɔ eɖe do shigbe lehanci yí wo jɔ do nɛnɛ a sɔ eo Tewofilu. 4 Ŋ wɛwe nɛnɛ nɔ na ɖo kandoji be nyɔnɔnui yí nyi enu lɔwo ci yí wo kplan eo. 5 Gacimɛ yí efiɔ Elodi Gangantɔ lɔ kpa acɛ le Jude 'kan lɔ mɛ ɔ, avɔsatɔ ɖeka li yí wo yɔni be Zakali. É Abiya 'kɔta vɔsatɔwo gbɛbɔmɛ. Ashiɛ tɔnɔ be Elizabɛti. Avɔsatɔ gangantɔ Ahalɔn jijimɛvi yí ashɛ lɔ nyi. 6 Wo amɛve lɔwo nyi amɛjɔɛjɔɛwo le Mawu mɛ wo wanɔ Axwetɔ 'gbeɖeɖewo kodo yì ɖoɖowo pleŋ ji nyuiɖe. 7 Vɔ, eviɖe de le wo shi go; ɖo Elizabɛti nyi konɔ yí wo amɛve gbe shi sugbɔ. 8 Gbeɖeka ɔ, Zakali le avɔsatɔ ci é nyi dɔ waa le Mawu 'xwe lɔ me. Ðɔ, yì kɔta vɔsatɔwo gbɛbɔbɔ ji yí é ɖo gahɔnmɛ. 9 Shigbe lehan ci yí wo wɛ ni do a kpɔ avɔsatɔ ci yí ɖo a ɖo Mawu gbedoxɔ lɔ mɛ yí a tɔ ezo enu hwɛntewo nɛnɛ ɔ, wo da enu kpɔ yí é vayi je Zakali ji. 10 Amɛ ciwo pleŋ yí lɔ ahwa yí bɔ do Mawu 'xwe lɔ gbadenu wawa egbedodada wecinu yí Zakali tɔtɔ ezo lifi 11 Eyi vɔ, Mawu dɔla deka ze do Zakali ji yí le ete le dushi age nɔ avɔsakpe ci jí wo tɔnɔ ezo lifi do. 12 Ci yí Zakali kpɔɛ nɛnɛ ɔ, écaka le yiɖekimɛ yí vɔnvɔn ɖoi 13 vɔ, dɔla lɔ nù nii be : «Zakali ŋgbe vɔn go ɖoɔ, Mawu se egbedodoɖaɖa ci yí é wa nii. Ashio Elizabɛti a va ji evi ŋsuvi ɖeka nɔ eo yí na nà nyikɔ yi be zan. 14 Hwehɔnnu ɔ eji ava jɔ eo sugbɔ yí amɛ sugbɔ a kpɔ jijɔ so ɖevi lɔ jijinu. 15 Ðo ɔ, ɖevi lɔ a va nyi Mawu 'dɔ watɔ gangan ɖeka. D'à va tɔ enu vɛn alo ahamuamɛ ɖe go. Gbɔngbɔn kɔkɔɛ a dɔɛ so enɔ lɔ dɔmɛ dii 16 A vɔ trɔ a kplɔ Israyɛlivi sugbɔ va axwetɔ, wowo Mawu gbɔ 17 Mawu a nii gbɔngbɔn kodo ŋsɛn ci yí é na yi 'ŋɛdotɔ Eli à jeŋkɔ nɔ Mawu yí a trɔ́ evidawo 'ji gbɛva wowo 'viwo gbɔ̀. A vɛɛ yí amɛ ciwo yí gbenɔ eto nɔ́ Yehowa a và tɔ́ enu wawa shigbe amɛjɔjɔɛwo nɛnɛ. Nɛnɛɔ à dra jukɔn lɔ dó dadɛ nɔ Yehowa.» 18 Vɔ ɔ, Zakali biɔ dɔla lɔ se be : «Nyi yí na kpɔ yí a nyá be enyɔ ci yí e nunuɔ lɔ nyi nyɔnɔnui ɔ ? Ðo ɔ, ŋ ku nyɔxo yí ashinyɛ can kú nyɔxo hɛnnɛ.» 19 Dɔla lɔ ɖonci nii be : «Wo yɔnɔ ŋ be Gabliyɛ. Ŋ nɔnɔ ete le Mawu ŋmɛ yí wanɔ edɔwo nii. É dɔ́ ŋ ɖaɖa nɔ ma vá xo nuxu nɔ́ éo yi a dó eyenyui hɔn lɔ nɔ eo. 20 Vɔ ɔ, d'è xɔ nyaŋ nyɔwo ji se go, gankegan yí wo ɖo a cɛ kokoko do wowo gamɛ ji. É yí ná taɖo ɔ, aɖe a kú nɔ eo, d'à gbe sɛn eŋ a xo nuxu go kaka a sɔ́ je hwecinu yí enu hɔn lɔwo pleŋ a jɔ.» 21 Gacimɛ yí Zakali kodo dɔla lɔ le enyɔ hɔnwo nuɔ ɔ, jukɔn lɔ nɔnɔ ete kpɔɛ yi lehanci yí é nɔ gbedoɖaxu lɔ jijiɖe dó kpacɛ kpacɛɛ. 22 Vɔ ci yí é va to ɔ, d'é gbe sɛn eŋ a xo nuxu dó wo ji go. Eyi amɛwo mɔŋjemɛ be Yehowa yi dansi enuɖe nii ŋtegantɔ le gbedoɖaxu lɔ. Aɖe ku nii yí é nyí alɔ yí é wawa nɔ wo. 23 Ci yí azan ciwo jí yí Zakali ɖo a wa edɔ le Mawuxwe lɔ mɛ vɔ ɔ, é trɔyi axwe. 24 Ŋkeke ɖewo godu ɔ, Elizabɛti, Zakali ashiɛ fɔ efu yí de gbe tonɔ le axwe mɛ nɛnɛ kaka xɔ wleci amatɔ go. É nunɔ le yiɖeki mɛ be 25 «Mi kpɔ enu cí yí Axwetɔ wa nɔ ŋ ɖa. É jí veviɖe be ye a ɖe enu ci yi nyinyiɛ ŋkpɛn nɔ ŋ si le amɛshamɛ ŋme.». 26 Gacimɛ yí Elizabɛti fu ɖoɖoɔ wleci amadɛn ɔ, Mawu dɔ́ yí dɔla, Gabliyɛ ɖaɖa jugan ɖeka ci yí wo yɔnɔ bé Nazalɛti mɛ le Galile 'kan mɛ. 27 É dɔ́ɛ ɖaɖa nyɔnuvi lealɔjí ci yí wo jijiɛ a sɔ ná ɖajɛ ɖeka ci yí wo yɔnɔ bé Ʒozɛfu gbɔ. Efiɔ Davidi jijimɛvi yí dajɛ lɔ nyí yí nyɔnuvi lɔ tɔnɔ be Mali 28 Dɔla lɔ yi Mali gbɔ le axwe mɛ yí nú nii bé : «Kpɔ jijɔ ! Axwetɔ wa xomɛvunu gangan ɖeka nɔ eo. É le kodo eo.» 29 Ci yi Mali se enyɔ hɔn ɔ, é caka le yiɖeki mɛ sugbɔ yí biɔbiɔ yiɖeki se be gɔnmɛsese hin yí le egbedodonɔamɛ hɔn lɔ shi mɛ. 30 Eyi Dɔla lɔ vá nú nii bé : «Mali, ŋgbè vɔn go; ɖo ɔ, Mawu wa xomɛvunu nɔ eo. 31 I ge, à fɔ efu yí a ji evi ŋsuvi ɖeka yi a na nyikɔ ɖevi lɔ be Yesu. 32 Á vá nyí amɛ ŋkuvilej́í ɖeka yí wo a vá yɔɛyɔɛ be Mawu ci yí le eji boo Eviɛ. Axwetɔ a va sɔ ɖo efiɔ shigbe edalɔ Davidi han nɛnɛ. 33 Nɛnɛ ɔ, á va ɖu efiɔ do Israyɛli, ci yí nyí Ʒakɔbu jukɔn jí sɔyi tɛgbɛɛ yí yi 'fiɔɖuɖu d'a vá vɔ kpɔ go.» 34 Eyi Mali nu nɔ́ Dɔla lɔ be : «Lé yí enu a sɛ́n eŋ vá́ nyí nɛnɛ do ɔ ? Ŋ yi ŋsu gbɔ kpɔ ba !» 35 Dɔla lɔ ɖoŋci nii bé : «Gbɔngbɔn kɔkɔɛ a va eo ji yí Mawu ci yí le eji yí le eji boo a sɔ́ yi ŋsɛn wa fafɛ han nɔ́ eo. É yi na taɖo yí evi ci yí à vá ji lɔ a nyi amɛ kɔkɔɛ yí wo a vá yɔɛyɔɛ be Mawu eviɛ. 36 I ge, Elizabɛti wao xomumɛtɔ cán fɔ efu yí a ji evi ŋsuvi ɖeka le yi nyɔxomɛ. Eyɛ ci yí amɛwo yɔnɔ bé konɔ sasa, le efu so wleci amedɛn ge dii. 37 Ðo ɔ, enuɖekpokpoi de glonɔ wawa nɔ Mawu go.» 38 Gahɔnmɛ yí Mali va doŋci nii le be : «Axwetɔ 'dɔwavi yí ŋ nyi. Enu lɔwo pleŋ lé vá mɛ nɔ ŋ nɛnɛ shigbe lehanci yí è nui do nɛnɛ.» Eyi dɔla lɔ só le gbɔ. 39 Le ŋkeke ɖewo godu ɔ, Mali so yí je emɔ yí ɖe eblɛ vayi jugan ɖeka mɛ le akpa ci 'xwe yí etowo bɔ́ le nɔ Ʒude 'kan lɔ mɛ agé. 40 É ɖo Zakali 'xwe mɛ yi dó egbe nɔ Elizabɛti. 41 Hwecinu yí Elizabɛti seseɛ egbe ci Mali do nii lɔ nɛnɛ ɔ, evi ci yí le dɔmɛ nii hwan yí Gbɔngbɔn kɔkɔɛ ɖɔ ejimɛ nɔ Elizabɛti. 42 yi e do axwa sensin yi nú bé : «Mawu cú eshi nɔ eo sɔwu nyɔnuwo pleŋ yí gbe cu eshi nɔ evi ci yí le dɔmɛ nɔ eo hɛnnɛ ! 43 Mi yí ŋ nyi yi nyaŋ 'xwetɔ 'nɔlɔ a vá jí ŋ kpɔ ɔ ? 44 Ðó kaka na seseɛ wao 'gbedodonɔamɛ 'nyɔwo ahan vɔ, eji jɔ evi cí yí le dɔmɛ nɔ ŋ yí é hwan. 45 Enunyɔnɔamunɔ yi è nyi; dó ɔ, è xɔɛ ji se be enyo ci yí Axwetɔ nu nɔ́ eye a vá mɛ !» 46 Gahɔnme yí Mali va xɔ nuxu yí nú bé : «Nyaŋ 'sé kanfu kanfuɔ Axwetɔ. 47 Ŋ kpɔkpɔ jijɔ so Mawu, ci yí nyí nyaŋ hwlɛngantɔ nú. 48 Ðó ɔ, é sɔ́ eɖe le enye, yi 'dɔwavi, malehaɖemu 'nyɔ mɛ. Ɛɛ, se egbɛ ji kaka sɔyiɔ, agbetɔwo pleŋ a yɔnɔ ŋ be enunyɔnɔamunɔ. 49 Ðo Mawu ŋsɛnwopleŋtɔ wa enu ganganwo nɔ́ ŋ. Yi nyikɔ le kɔkɔɛ ɖe. 50 É ɖɔ kodo xomɛvu wawa tɛgbɛe nɔ ame ciwo yí ɖonɔ shishi nii. 51 É wa enu ganganwo sɔ́ to yi ŋsen mɛ. É nya amɛ ciwo yí egoyiyi susuwo le tamɛ nɔ do egbe. 52 É ɖe ŋsentɔnɔwo so wowo 'fiɔzinkpinwo ji yí kɔ amɛ malehaɖemuwo dó eji 53 É lɔ́ enunyui sugbɔ nɔ amɛ ciwo yi shive ci keŋ yí nya dɔkunɔwo ɖaɖa ashigba alɔgba 54 É vá dó alɔ yi jukɔn Israyɛli, ci yí nyí yi 'dɔwavi. D'é ŋlɔnɔbe yi xomɛvu wawa 55 ɖaɖa Ablahamu kodo yi jijimɛviwo gbɔ gbeɖe go. Nɛnɛ yi é ɖo egbe lɔ nɔ́ miwo tɔgbui tɔgbuiwo do nɛ.» 56 Mali ci Elizabɛti gbɔ yí wa wleci amɛtɔn han. Le i godu mɛ ɔ, é trɔvayi yi 'xwé. 57 Gacimɛ yi Elizabɛti ɖo a ji evi do sun. Yi é ji ŋsuvi ɖeka. 58 Yi 'xwexatɔwo kodo yi xomumɛtɔwo se be Axwetɔ wa xomɛvunu gangan hɔn nii. Eyi wo le jijɔ kpɔɔ kodi. 59 Ci yí wo ji ɖevi lɔ yi ŋgenyi ɔ, amɛ lɔwo vá yí a va so evo nii. Wo ji be yewo a sɔ edalɔ nyikɔ, ci yí nyi Zakali sɔ nii 60 Vɔ evinɔ lɔ xɔ nuxu yí nu bé : «Oo, á tɔ be ʒan.» 61 Amɛ lɔwo nu nii be : «Amɛɖekpokpoi tɔ nyikɔ hɔn le wao xomu mɛ kpɔ go. 62 Gahɔnmɛ ɔ, wo vá wa alɔ nɔ evida lɔ yi sɔ biɔ́ɛ se be lelan yí yi ji be wo a yɔ́ ɖevi lɔ do mɛ. 63 Zakali dɔ yí wo sɔ́ kpakpovi ci ji wo ŋwlɛnɔ enu ɖó ɖeka vɛ́ nii yí nyí zan.» Eyi é kpaca wo pleŋ. 64 Trololo do gahɔn lɔ ke mɛ ké mɛ nu ɔ, aɖe gbe tɔ ete shishi nɔ Zakali yi é gbe sɛ́n eŋ tɔ́ nuxu xoxo yí tɔ́ Mawu kafukafu. 65 Vɔnvɔn ɖó wowo 'xwexatɔwo. Eyi le akpa ci 'xwe yí etowo bɔ le nɔ Ʒude 'kan lɔ pleŋ mɛ ɔ, amɛwo xoxoɔ nuxu so enyɔjɔjɔ hɔnwo pleŋ nú. 66 Amɛ ciwo pleŋ yí se enyɔ lɔ tɔ tamɛ bubu kpɔ so nú yi biɔbiɔ wowoɖekiwo se be : «Nyi yí ɖevi hɔn a vá nyi ɔ ?» Nyɔnui ɔ, Axwetɔ ŋsɛn le ji. 67 Gbɔngbɔn kɔkɔɛ dɔ Zakali, deviɛ 'dalɔ yi é tɔ nuxu xoxo shigbe Mawu 'ŋɛdotɔ nɛnɛ yí nú bé : 68 «kafukafu nɔ́ Axwetɔ, ci yí nyi Mawu nɔ́ Israyɛli jukɔn; do é va do alɔ yi jukɔn yí xɔɛ gan. 69 É dɔ́ xɔnɔamɛtɔ ŋsɛntɔnɔ ɖeka ɖaɖa mì yí é só yi 'dɔwavi, efiɔ Davidi jijimɛviwo mɛ. 70 Enyɔ ci yí é doŋkɔ yi nú daɖɛ sasa xoxoxo sɔto yi 'ŋɛdotɔ kɔkɔɛwo ji nɛ. 71 É ɖo egbe nɔ mi bé ye a vá hwlɛn mì gan ̀so mìwo ketɔwo 'lɔ mɛ. Yi a ɖe mi so amɛ ciwo yí drɔdrɔ evɔn nɔ mì 'cɛkpakpa gɔnmɛ. 72 Nɛnɛ ɔ, é wa xomevu nɔ mìwo tɔgbuiwo yí d'é ŋ lɔbe yí 'kakaca kɔkɔɛ lɔ go. 73 Ðo ɔ, Mawu ta enu dó ji nɔ́ Ablahamu, mìwo tɔgbui vayi 74 yí ɖo egbe nii bé ye a hwlɛn mìwo gán le mìwo ketɔwo 'lɔ mɛ. E nú bé ye a ɖe emɔ nɔ́ mì nɛnɛ nɔ́ mì a vá siinsiɛ kodo ejiɖeɖe; 75 nɔ́ mì a nɔ kɔkɔɛnyinyi kodo jɔjɔɛnyinyi mɛ le yi ŋme le mìwo 'gbe ŋkekewo pleŋ mɛ. 76 Vɔ eo, evinyɛ, á vá nyí Mawu ci yí le eji boo ŋɛdotɔ. Ðó ɔ, á vá doŋkɔ nɔ Axwetɔ keŋ yí a dra yi 'mɔ́ dó daɖɛ 77 yí a ná yí Mawu jukɔn lɔ a nyá bé yi gbɔgbɔ a vá sɔ yewo yí a hwlɛn yewo gán. 78 Enu lɔwo yiyiɛ do nɛnɛ jí ɖó mìwo Mawu kunɔ ŋshishi nɔ́ amɛ. É ná yí klɛnklɛn ɖeka só eji yi kɔdo mì jí shigbe lehanci yí ewe zenɔ dó fɔnfɔn nu dó ́nɛnɛ. 79 Klɛnklɛn lɔ a kɔdo amɛ ciwo yí le vivici mɛ jí. Á gbe kɔdo eku kpɔli ci yí dydyɛ vɔnvɔn jí yí a kplɔ mì sɔto fafa 'mɔ́ jí.» 80 Ðevi lɔ shinshiɛ yí gbe le agan kpɔɔ sɔ́ to ́Gbɔngbɔn lɔ ji. Zogbemɛ yí é nɔnɔ kaka vá sɔdonɔ gacimɛ yí é va dansin yideki nɔ́ Israyɛli jukɔn lɔ.