CAPÍTULO 119

1 Qui' u yóolo'ob le máaxo'ob cu Yutzil cuxtalo'obo' yéetel cu xi'imbálo'ob jéebix u ca'ansaj Yuumtzil 2 Qui Yo'olo'ob le máaxóob cu táan óoltíco'ob u Yaalma't'aan Yuumtzil, cu caxtico'ob xan yéetel tu láacal u PUCSI'ikal; 3 le máaxóob ma'atech u be'etico'ob mix ba'al kaas, le máaxo'ob cu bino'ob tu bejil Yuumlzil 4 teche' a wa'almaj cadzóocbesa'ac a wa'almaj t'aano'ob jach tubeel. 5 ¡Quexi'i cajach jedzquen ti' u yu'ubaj t'aanil wa'almaj T'aano'obe' 6 Ma' tu yantal ba'ax óolal in sublactal le queen in táan óolt tuláacal a tzolbeen t'aano'obi! 7 Yaan in quiiqui t'antiquech yéetel ja'aj óol Pucsi'ikal le quéen dzo'ococ in canic a máalo'ob a'almaj t'aanoobe! 8 ¡In kaat in dzo'ocbes a wa'almaj t'aano'ob! ¡Ma' a xu'umpattiquen! 9 ¿Bix jeel u páajtal u bisic le ta'anquelen xi'ipal jun p'eel utzile? ¡Chéen ca cuxlac taan u dzo'oc besic a wa'almaj' t'aan! 10 Tene' quin caxtiquech yéetel tu láacal in pucsi'ikal; ma' cha'ic in Tzeliquinba'a ti' a wa'almaj t'aano'ob. 11 Dzóoc in intaquic a t'aano'ob tin pucsi'ikal u ti'al ma' in kuchul kebantal ta ta'an. 12 ¡Quiiqui T'antbilech Yuumtzil! ¡Caanbesti' teen a wa'almaj t'aano'ob! 13 Yéetel in chi' biin in tzicbalt tu láacal le tzolbeen t'aano'ob ca bin a waalo! 14 Yaan u qui'imactol in wóol ti' u be'elil a waalmaj t'aano'ob, asab ti tu láacal ayikalilo'ob. 15 Yaan in tuclic a tzolbeen t'aano'ob yaan xan in ta'an óoltic a bejlo'ob. 16 Yaan u qui'imactal in wóol yéetel a wa'alma' t'ano'ob ma' xan biin tu'ubuc teen a t'aani'. 17 ¡Dzáa cuxtal ti' le a paalila'! Yaan indzo'ocbesic ba'ax ca waalic! 18 Pil in wich uti'al ca in pact u jak o'olalo'obo a ca'anbesaj. 19 Tene' j táanxel lumilen ti' le lu'uma'; ma' a ta'aquic ti' teen a wa'almaj t'ano'ob. 20 Quin wu'uyic náat'al in pucsi'ikal tu yo'olal u dzi'ibolalil in kajóoltic a waalma' t'aano'ob. 21 Teche' ca keyic lej ma' subtalo'ob bey lej lo'olob t'aantano'ob cu na'achtalo'obo ti' a waalma' t'aano'obo! 22 Náachcunten ti' u po'ochilo'ob yéetel ti' u kex óolalo'ob, tumen dzo'oc in ti'alintic a tzol t'aano'ob. 23 Quex j p'aajtalil máaco'ob ca u tucuito'ob u bee tico'ob teen ka'ase', le a paalila' yaan u dzaic u túucul ti' a waalma' t'aano'ob. 24 Tene', cu qui'imactal in wo'ol ti' a waalmaj t'aano'ob; leti'obe' in tzol xi'iquino'ob. 25 Taitac in qui'imil; ¡dzáaten cuxtal je'el bix a dzáa t'antmaile'! 26 Dzo'oc in waalic téech bix in cuxtal, teech tu'une' dzo'oc a núuquiquen. ¡Caanbes teen a waalma' t'aano'ob! 27 Dz'aa teen náat uti'al ca in dzo'ocbesatzo'ol t'aano'ob tumen in kaat túucul ti' ajak meyajo'ob. 28 Buulul in wanil ti' u ya'alilo'ob ich, ti' ki'inamil, ¡Dzáen ti jejedzquil je'ebix a dzaa t'antmaile', 29 Na'achcunsen ti' ubejil tuus, beet ten utz yéetel caanbej. 30 Dzooc in yéeyic u bejil le jaajo' yéetel quin dziiboltic u tzo'ol t'aano'ob. 31 Yuumtzil dzo'oc in takiquinb'aa ti'a waalma' t'aano'ob; ¡ma' chupiquen yéetel subtalil! 32 Quin seba'ancuntic in dzo'ocbes a waalmaj t'aano'ob, tumen ca chupic yéetel qui'imac óolol in pucsi'ikal. 33 Yuumtzil, e'esteen u bejil a waalmaj t'aano'ob, tumen in kaat in xiinbait tac tu xúul. 34 Dzáa teen na'at uti'al in dzo'ocbesic a cáansaj, ¡in kaat in wuuyaj tánt yéetel tuláacal pucsiikal! 35 Bisen ti' u bejil a waalmaj t'aano'ob, tumen ti' leti' yaan in qui'imac óolal. 36 Beet ca u táanilcunt in pucsi'ikal a waalmaj t'aano'ob, ma' le naajalo'ob kaas u caxtalo'obo'. 37 Ma' a chaic in dzic in páacat ti' u ma' jáajil kuob; ¡dzáaten cuxtal u ti'al in xi'inbalt a beel! 38 ca a jedzcunt ti' a paalila' le dza a t'aano'ob ca a beetic li máaxoób tziquiquecho! 39 N'aachunt ti' teen, a' alab báal cu sajaccun tiquen, tumen a waalmaj t'aano'obe máalobta co'ob. 40 Tene' táan in dzi'iboltic a tzolbe'en t'aano'ob; ¡Dzáaten cuxtal tumen teche' utzech! 41 Eesten a Yáabilaj Yéetel a tocsajil Yuumtzil, jeel bix ta dzaj u T'aanile'. 42 Bey túuno' jeel u páajtal in núuctic Ti' le máax cubin u pocheno, tumen in woquesmaj in wool Ti' a t'aan. 43 Ma' a liksictin chi'u ja'ajil t'aan, tumen t'aan in paajtaj ti'a waalmal t'aano'ob. 44 ¡In káat mantadz indzo'ocbes a ca'anbesajoob, tac u ti'al ki'ino'ob mina'an u xu'ul! 45 Beyo' jeel u páajtal in cuxtal ti' ja'alkabile', tumen tin dzo'ocsaja ca'anbesajo'ob. 46 Yaan in tzicbaltic a waamaj t'aano'ob tu táan ajawo'ob ma' xan biin inch'a'a subtali'. 47 Tumen in yaacuntmaj a waalmaj t'aano'ob quin wuuyic qui'imac in wool tu yéetelo'ob. 48 Ín Yaacuntmaj yéetel quindziiboltic a waalmaj t'aano'ob yéetel quin sen tucultic a ca'abesajo'ob. 49 Kaajac teech le t'aan ta dzaj ti' le páalila'; ti' le le ti'e ta beetaj in dzaic in páajtalil 50 Lela' leti' in qui'imac óolal ichil okom oolal. Tumen yéetel a dzaa t'aano'obe' ca dzáic teen cuxtal. 51 Lej ma' subtalo'obo', mantadz u yáalico'ob teen ba'al, ba'ale' ma' tin tzelinquinba'ati' a cáanbesaji, 52 Quin ka'ajsic a tzol táano'ob ti' le ki'ino'ob ma'anja'ano'obo', Yuumtzil ti' leti'ob túune' cu yáantal teen qui'imac óolal. 53 Lej lo'olob máaco'ob cu xúumpatico'ob a ca'an besajo' cu chupiqueno'ob yéetel ku'uxilil. 54 Te táanxel lúum túux yaneno', a waalma' t'aano'obe' in káayo'ob. 55 Yuumtzil, ti áakabo'obe quin kaajsiquech; ¡in káat in dzo'ocbes a cáanbesaj! 56 Ba'ax unaj in béetique' leti'ela': in wúu yaj t'antic atzolbe'en t'aano'ob 57 Yuumtzil chéen ti' teech, tu láacal ba'ax Yaan teen dzo'oc in dzaic tin wóol in dzo'ocbesic a t'aano'ob. 58 Yéetel tula'acal Pucsi'ikal tin t'aanilcuntaj in qui'imaccunsic a wóol; béet utz ti' teen je'el bix ta dzaj u t'aanile'. 59 Ti dzajinba'a in tucult ma' ma'alob cuxliqueni', ca súunajen in dzocbes a waalmaj t'aano'ob. 60 Tin se'ebcunsajinbaa, ma'j xa'anchajen in dzo'obes a waalmaj t'aano'obi'. 61 Le J lo'olob ma'aco'obo' dzo'oc u dzáico'ob ¡eecho'ob tin bakpach, ba'ale' tene' ma' tin túubsaj a ca'anbesaji! 62 Chúumuc áakabe quin liikil in dzáa téech nib óolal tu yóolal u tojil a tzool t'aanoob. 63 Tene' u yéet óolen le máayo'ob tziquiquecho', bey xan le máaxóob dzo'ocbesic a caanbesajo! 64 Yuumtzil le lúumo chu'up tu ye'etel a Yaacunaj; ¡ca'anbes teen a wa'almaj táano'ob! 65 Yuumtzil teche ta beetaj utz ti' le le palila', je'ebix ta dzajilac u táanile. 66 Ca'anbesten ma'alob Tuucul yéetel ca ya nac teen kaj óolalil, tumen quin alab óoltic a waalma't'ano'ob! 67 Maili cabalcunsac in wo'ole' tin Ya'abcach báalo'ob ma' nu'ucani'. báale bejelae' in dza'amaj in wóol ti'a t'aan. 68 Teche' utzech yéetel ca béetic utz; ¡ca'anbesteen a wa'almaj t'aano'ob! 69 Lej maj subtalo'obo' cutaquico'ob in pool tu yóolal ba'ax ma' ja'aji', báale tene' quin dzo'ocbesic a tzóol táano'ob yéetel tu la'acal in Pucsi'ikal. 70 Leti'obe ka'alal u túuculo'ob, ba'ale' tene cu quiimactal in wo'ol yéetel a ca'anbesaj. 71 Tu béetaj teen utz úuchic u cabalcunsa'al in wo'ol, tumen beyo tin canaj a wa'almaj táanoob. 72 Intial tene' asab co'oj u tojol u ca'anbesaj a chi' ma' ti' Ya'abcach taakin béeta'an yéetel ovo wa yéetel plata 73 Teech ta be'etajen yéetel ta dzaj teen wi'inclil; dzáaten na'at uti'al in canic a wa'almaj t'aano'ob. 74 Le ma'axo'ob tziquiquecho' Yaan u qui'imactal u Yo'olo'obe quen u Yileno'ob, tumen ti' a ta'an in dzáamaj in paajtalil. 75 Yuumtzil tene' in wojel a waal ma' t'aanoobe', utzo'ob, yéetel máalob, túucul ca beetic in mukyaj. 76 ¡A Yaacunaje' meyajnac teen uti'al qui'imac óolal, je'ebix le dza táan ta beetaj tene'! 77 E'esteen a mu'umun yaacunaj, beet in cuxtal, tumen ti' a ca'ansaje' Yaan Teen quiimac óolal. 78 Sublaccunsa'aco'ob le máaxo'ob cu ya'alico'ob baalob', tumen tu yo'olal mix báale' cu dzico'ob teen yaayaj cuxtal; tene in kaat túucul Ti' a waalma' t'aano'ob. 79 U muuch'jubaób tin wéetel le máaxo'ob tziquiquecho' yéetel u káj óolo'ob xana tzolbe'entaanóob'. 80 In pucsi'ikale cu chuca'anchajal u yóol Ti' a wa'almaj T'aano'obo, u ti'al ma' in kuchul in ch'a'a subtal. 81 Yéetel ya'aYamil quin páatic a toquiquen; ¡Tumen indza'ama' in pa'ajtajil Ti' a t'aan! 82 In wicho'obe' táan u xu'upulo'ob iquil in páatic a dzáa táan; quin wáalique': ¿Baax kiin queen taalaquech a quiimáccunsin wool? 83 Quéex tumen jun tuul nuxiben mix ba'al in biilal yéetel tu'ubsa'anene', ma' in tuubes a wáalmaj t'aano'obi'. 84 ¿Tac ba'ax kiin jach yaan in páataj? ¿Tac báax kiin le quéen a Pis óolt le máaxo'ob cu cha'aPaachtiqueno'ob? 85 Ka'akas t'aan máaco'ob máaxóob ma' tudza'a óoltico'ob a ca'anbesaje' dzo'oc u Pa'anico'ob in mucnal. 86 ¡Aanteni', tumen táan in cha'a'pachta'al tu yóolal mix ba'al! ¡A wa'almaj t'ano'obe' tuláacalo'ob ja'ajtaco'ob! 87 Taitac in lukesa'al Ti' le lúumo', ba'ale mantadz Ti'n dzo'ocbesaj a tzol t'aano'ob. 88 Jeelbixawajel yaacunaje', dzáa ten cuxtali', beyo' quin dzo'ocbesic a tzol t'aano'ob. 89 Yuumtzil a t'aane' mina'an xu'ulul, Ti' ¡Jejedzqui yanil tej caano'! 90 A jaaje' jedza'an jeedzel Yanil; teech ta utzil ta jedzcuntaj le lúumaj' bey xan páatico'. 91 Tuláacal bey p'aatlil jeel bix a wáalmaj' t'antmailo', tumen tuláacalóobe'Ti' yano'ob ta meeijule' 92 Wa ma' uuchic u ta'asic teen quiimac óolal a ca'ansaje', le okom óolalo' bejela'a' dzo'oc u xu'ulsiquene'. 93 Mix bikin quin in tu'ubes a waalmaj' t'a anóob, tumen tu yóolalo'obe' a dza'ama' ten cuxtal. 94 ¡Toqueni', tumen a Ti'alen. In dzo'ocbesma' a waal maj t'aanoob! 95 Leloolob m'aaco'obo' tan páaticoob u súutuquil uti'al u xúulsiqueno', báale' tene' indzaamaj' inxiquin Ti' a tzolbe'en t'aano'ob. 96 In wilmaje', tuláacal ba'alo'ob yaan xu'ulul Ti'ob ba'ale a wa'almaj t'aano'obe' mina'an xu'ulul Ti'ob. 97 ¡Bucaj in Yaacuntmail a caansaj! ¡Bul kiin in dzáamaj in túucul Ti' leti'! 98 A waalmaj T'aano'obe' mantadz in Ti'alo'ob; asab ojéelajen, Ti' in aj pe'eco'ob. 99 Quin ch'a'a núuct asab Ti tu láacal in aj ca'anbesajo'ob, tumen quin ya'ab. tucultic a tzolbe'en t'aano'ob. 100 Quin ch'a'a nu'uc asab máalo'ob Ti le nuxibo'obo', tumen quin wu'u yaj t'aantic a waalmaj t'aano'ob. 101 Dzo'oc in na'achcuntic in wo'octi tula'acal ka'akas bej uti'a' ca indzo'ocbes a t'aan. 102 Ma' in tzelinbáa Ti a cáansajo'obi', tumen te'ech ma'ax ca'ansiquen. 103 Asab chujuc Ti in na'aca'an a dzaa T'aan Ti le cáab tin chi'i'. 104 Ti a waalmaj táano'obe' dzo'oc in jookesic ch'a'a nu'uctajil; le óolale' quin p'ectic tu ' áacal u bejil túus. 105 A T'aane' xt'uchub saas u Ti'a'int in wo'oc Yéetel cu sa'asilcuntic in beel. 106 Tin be etaj jun p'eel dza Táan bin in caaj xan indzo'cbese; ¡bin in ca'aj xan in dzo'ocbes a ma'alo'ob a'almaj T'aano'ob! 107 Yuumtzil quin wu'uyinquinba jach yaj in wool; ¡dzáaten cuxtal je'el bix a wa'almaje'! 108 Yuumtzil kam u siibalo'ob inchi' Yéetel caans teen a waalmaj T'aano'ob. 109 Mantadz Ti' yanen tu chi' quiimile', ba'ale' ma' te'ech in tu'ubsic a caansaj. 110 Cudzico'ob teen leechel lo'olob máaco'obo', ba'ale' ma' tin tzeliquinb'aa Ti' a waalmaj t'aano'ob. 111 Awaamaj t'aano'obe quin ti'alintic tac mina'an u xuul, tumen leti'obe' cu quiimaccunsicoob u yo'ol in pucsi'ikal. 112 Yéetel tu la'acal Pucsi'ikal in dza'amajinbáa u Ti'al in dzo'ocbes a waalmaj t'aano'ob, mantadz, tac tu xuul. 113 Quin p'etic lej ca'a p'eel icho'obo', ba'ale in yaabiltma' a ca'anbesaj. 114 Te'ech maax áantiquen; Ti' a T'aan indzaama in páajtalil. 115 ¡Náachcuntaba'ax Ti' teen lóolob máaquex, tumen tene', in ku, in ka'at indzo'ocbes u yaalmaj t'aano'ob! 116 Dzáa teen muuko'ob je'el bix a dzáamaj u t'aanile ¡beyo' quin p'áatal cuxa'anen! 117 A'anteni' beyo' Je'el u Yanta'al teen tocsajile'; beyo' mantadz quin in dza'a in wóol ti' a waalmaj t'aano'ob. 118 Teche' ca culpachcuntic le máaxo'ob cu tzelicubaob Ti' a w'aalmaj T'ano'obo', tumen u tuuculo'obe' chéen tuusiloob. 119 Uj lóolob máaquilo'ob le yóokol ca'aba'a tial teche' beyo'ob sojole'; le olale' tene' in yaacuntmaj a tzol t'aano'ob. 120 In wiinclile' cu quiquilanquil; ¡Yaan teen tzi'iquil ti' a p'is óolo'ob! 121 Mix jun téen in p'atin béetic ba'ax taj; ma' xu'ump'attiquen tu kab le ma'axo'ob pechi queno! 122 P'aatac ta kab in ma'alob anil; ma u beetico'ob ten kaas le a'laj ba'alo'obo! 123 In wicho'obe' taan u xu'upulo'ob ¡quil in pa'atic a toquiquen Yéetel a ja'alkabtiquen, je'el bix a dza'amaj u t'aanile! 124 Jeebiz a wojel Yaacunaje' beet utz Ti' le a paalila; ¡Caanbes teen a waalmaj t'aano'ob! 125 Tene a paalilen. Dza'ateen na'ati', tumen in káat in kajo'olt a tzol t'aano'ob. 126 Yuumtzil dzo'oc u kuchul u kiinil a beetic wa ba'ax, tumen dzo'oc a mixbba'alcunticoob a ca'anbesaj 127 Le o'olale' tene in asab ya'acuntmaj a waalmaj t'aano'ob ti'in yaacunt mail ti' máalob oro! 128 Le ólale' quin chaic in bisa'al tumen a tzol t'aano'ob, Yéetel in p'eecmaj tuláacal tuusil cuxtal. 129 Jaak óolalo'ob a waalmaj t'aanóob; le óolale' quin wu'uyaj t'anticóob. 130 U tzo'olol a t'aano'obe cu sa'asilcuna Yéetel cudzaic u na'at le ma'axo'ob cabal u na'ato'obo'. 131 Yéetel nojoch YanYamil quinjeic in chi', tumen quindziiboltic a waalmaj-T'aano'ob. 132 Pacteni' Yéetel ch'a'a teen óotzilil je'el bix a beetic Yéetel ma'axo'ob u Yaacuntmilecho! 133 Beet caxiinbalnaquen je'ebix u Yaalic a t'aane', ma ch'aic u to quiquen le kaasoj! 134 Toquen Ti u lo'olob jaanPay le wiiniquilo', tumen in ka'at dzo'ocbes a waalmaj T'aano'ob. 135 Pact yéetel ma'alo'ob ¡cho'ob le a Pa'alila', caansteen xan a waamaj T'aano'ob 136 Táan u cho'oj u Yaalilo'ob in wich, tumen ma' tu Tziiquil a ca'ansaj. 137 Yuumtzil Teche' tojech; tojtac xan tu la'acal Waal T'aano'ob. 138 Tu la'acal a tzol be'en T'aano'ob tojtaco'ob Yéetel jaajtaco'ob. 139 Taan u xu'upsiquen le kub óolal Yaan teen tu Yo'olal a T'aano'ob', tumen in aj Péeco'obe' dzo'oc u Tu'ubsico'ob. 140 A dza'a T'aane dzo'oc u máan Ti' talam tuuntajo'ob; le óolale le a pa'alila u Yaacuntma. 141 Cabal in wo'ol, culpachcuntaanen xan, ba'ale'ma' Tin túubsic a waalmaj táano'ob. 142 Maantdz ma'alo'ob ba'ax cabeetic, a ca'ansaje' u jaajil. 143 Dzo'oc in wilinquinbáa ichil okom ólal beyxan ichil talam cuxtalil, báale a Waalmajt'aanoobe tu quiimaccunsico'ob in wool. 144 A waalmaj t'aano'obe' mantadz tojtaco'ob; ¡dza'aten na'at uti'al ca páatac in cuxtal. 145 Yuumtzil, Yéetel tu láacal in Pucsiikal quin t'aniquech; ¡nuuqueni! tumen in ka'at in dzo'ocbes a waalmaj t'aano'ob! 146 Ti' tech quin ka'am t'aan áanteni' uti'al indzoocbes a waalmaj t'aano'ob. 147 Maili sa'asaque' quin liikil in ka'at tech áantaj; tumen in dza'amaj in páajtajil Ti' a dza'a T'aan. 148 Maili áakabchaque', in wicho'obe' t'aan u P'il icho'ob uti'al ca tu'uculnaquen Ti a dza'a T'aan. 149 Tu Yo'olal a Yaacunaje', Yuumtzil, úuy in t'aan; dza'aten cuxtalje'e bix a wojel a beet ba'ax toje'. 150 Na'adz Yanilo'ob teen in lo'olob ch'a'apachtajo'ob, ba'ale na'ach yanilo'ob Ti' a caansaj. 151 Yuumtzil, teché na'adz Yanilech, tuláacal a ca'ansajo'obe' jaaj taco'ob. 152 Tac jach úuche' in kaj óol a waalmaj táano'ob, a dza'amajo'ob utial kiino mina'an u xu'ul. 153 Il a wil in yaj óolal Toqueni tumen ma in tu'ubes a caansaji. 154 Toquen Ti' le báax in wanila', loje ni; dza'aten cuxtal jeelbix a wa'almailo'. 155 A wa'antaje na'ach yanil Ti' lo'olob ma'aco'ob, tumen ma' tu dzo'ocbesico'ob a waalmaj t'aano'ob. 156 Yuumtzil sen nojoch a muumun Yaacunaj; dza'aten cuxtal ichil a wutzili'. 157 Yáab in aj p'eeco'ob Yéetel in To'onquinajo'ob ba'ale' ma' tin tzeliquinbáa Ti' a wa'alma' t'aano'ob. 158 Cu kuuxiltiqueno'ob le ma'axo'ob cux mucul mentico'ob kaaso', leti'obe' ma' tu Yu'ubico'ob a wa'amaj táano'ob. 159 Yuumtzil, il a wil bix in Yaacuntmail a tzolben táno'ob; ¡dza'aten cuxtal tu yo'olal a yaacunaj! 160 Ti' a t'aane' yaan tul, a'acal jaaj; tula'acal a toj ca'ansaje mina'an u xu'ul. 161 Ma'aco'ob yaan pa'ajtalil Ti'ob mix ba'al óolale' ta'anu ch'a'a Pachliqueno'ob, ba'ale in Pucsi'i kale' cu tziquic in t'aano'ob. 162 Tene' quin wu'uyiquinbáa quiimic in wo'ol Yéetel a dzaa t'aan, jeebix wa ma'ac cu nuupt'aantic jun P'eel nojo'och ayikalile. 163 In pe'ecmaje le tuuso', ma' tu paajtal in mukyajtic; ba'ale in Ya'acuntma' a ca'ansaj. 164 Siete u teenel ti jun p'éel kiine' quin qui'iqui' t'aantiquech tu yo'olal u tojil a wa'almaj t'aano'ob. 165 Yaan ya'abcach je'edzel Ti' ma'axo'ob u Ya'acuntmajo'ob a caansaj, mix ba'al beetic u lu'ubulo'ob. 166 Yuumtzil táan in páactic a to quiquen; tene' in dza'amajinbáa in dzo'ocbes a wa'almaj t'aano'ob. 167 Tene' quin wuuyaj t'antic a tzolben t'ano'ob, in yacuntmajo'ob xan Yéetel tu láacal in Pucsiikal. 168 Tene' quin wu'u yaj T'aantic a tzol táano'ob ¡teche' a kaaj óol tu láacal inbe'elo'ob. 169 Ku'uchuc in awato'ob tu t'aan, Yuumtzil; ¡dza'ateen na'atil je'el bix u ca'ansic a ta'ane'! 170 Ku'uchuc in payaichi' ta táan ¡Toquen je'e bix a wa'almajile' 171 Jóokoc tin chi' quiiqui' t'aan, tumen tech ta caan besaj teen a wa'almaj t'aano'ob. 172 Jo'okoc tin chi' jun pe'el kaay Ti' a dza'a t'aan, tumen tula'acal a wa'almaj t'aano'obe' tojtaco'ob 173 A kabe' tu dzaj teen áantajil tumen ta taanilcuunsaj a waalmaj t'aano'ob. 174 Yuumtzil qui dzi'i boltic ca a toquen. ¡Tene quin wu'uyiquinbáa quimac in wóol yéetel a ca'anbesaj! 175 In ka'at cuxtal uti'al in qui'iqui' tóntech' a tzol t'aane' ca u Ya'anten. 176 Saatlen bey jun tuul J tamane', ¡co'oten a caxten tumen ma' intu'ubes a wa'almaj t'áano'obi'!