¹ Fù jìrɛ̂mun kwɔ́ɔn, Yesu ri dyɛ tíin tíinê nì dyɛ sɔ́ɔ sɔ́ɛ̀ mɔ kɛ́ɛln ín, à kɛɛln-bisháaŋn jir fú-níinî bè tɛ̀ŋnɛ̀n à wɔ́se. À bè jimiì kɛɛln, à bè Jɔnɔsɔ ǹ faŋbéê Twɔ́ɔŋn Nar Sɔ́ɔɔ̂ gbɔ lóon. ² Tyɛ́ɛŋn ǹ mɔ dɛ̂mun mél máɛ̀ tɛ̀ŋnɛ̀n à wɔ́se ín, à ri mɛ̀mun kpɛ́lnjàɲɛ̀n, à bè máɛ̀ to láaŋ kɔ́ŋnɲɛ̀n. Mél jir byéen bè saaŋ tɛ̀ŋnɛ̀n mùmun ki Magidala Mariyamu ɔ, kôl mɔ́n kiin lɛ̀ mùmun mɔ, ³ fù nì Jani, mùmun ki Erɔdi ǹ denî ŋmel ta gbɔɛ̀ ɲámɔlɛtɔn Shusa lu ɔ. Fù nì Susani nì mél tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ máɛ̀. Fù méèlî Yesu n'án kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ kyaŋ ín á kpɛŋmɔ́ɛ̀ ɔ. ⁴ Jimiì ri lɛɛ̀n ín dyɛ tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ mɔ, yì ki Yesu fùno bɛ. Jùmɔ̂ denkɛŋl sɔ́ɔ r'á tobra híin, k'àni tɛl gbukɛlî kɛl yì se dé: ⁵ «Jɔ dyàn ni lɛ̀ kùnmɔ bin mar ɔ án klɔŋ mɔ, kùnmɔ bin máɛ̀ ki wô dénno ɲɛ̂l blɛ̀ se à marfɔn, jimiì bè fɛ̀ tohlɛ́ɛŋn á níi ɔ, lunmɔ́ɛ̀ bè fɛ̀ jɛɛ̀n. ⁶ Kùnmɔ bin máɛ̀ ki wô dénno táaŋn ta, fɛ̀ ɲáa fyɛ̂mun ki kwó kwóè bóló ɔ bo yì w'á dirn kpɛ́ɛ fɔŋn ŋmɔ́n gbâl mɔ bo. ⁷ Máɛ̀ ki wô dénno kɛ̀mɛ̀ biîŋ tyé mɔ, yì k'á ɲáa fɛ́ yíse, à kɛ̀mɛ̀ bɔɛ̀ɛ̂ ki fɛ̀ to blinblînè. ⁸ Máɛ̀ ki wô dénno ɲáan núkwá fɔɛ̂ŋ mɔ, fɛ̀ k'á ɲáa fɛ́, yì ki sɔ́ja, yì k'á binî kúur karkwɛŋl kwɛŋl sɛ́ŋn.» Yesu ri fù gbukɛlî kɛl kɔ́ŋnè híin, ki fɛ́ dé: «Tonáa klɛ tàshɛŋ nì tɛ̀ŋnɛ̀n tɔŋnî mun se, fù tɔŋnî ki tonáa kwo.» ⁹ Àn kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ k'à du àni tɛlî tɔŋnî ɔ, ¹⁰ k'à mɔli dé: «Jɔnɔsɔ ǹ faŋbéê butúun bénî mɔ fáhlɔ tɛ́lî tèɲɛ̀n yíkun to, kɛ̀ à gbɔ ri dèndɛ́ɛn máɛ̀ se tɛl mɔ, nɔkɔ́ŋl lɛ klɛfɔn, yì wo bóló mɔ fáshua bo. Tonáa klɛfɔn, yì wo bóló náa bo. ¹¹ Fù tɛlî tɔŋnî k'à lô ɔ d'à kùnmɔ binî ki Jɔnɔsɔ gbukɛl ɔ. ¹² Jimin máɛ̀ ri tɛ̀ŋnɛ̀n árí ɲɛ̂l blɛ̀ se kùnmɔ bin wômun. Fù jimiìî mùn ni Jɔnɔsɔ gbukɛlî tonáan, Sutana ki bɛ à gbɔ̀n li yì nìryɛŋnî ta, nɔkɔ́ŋl yì b'à hlɔja bo, yì ɲɔn be li bo. ¹³ Jimin máɛ̀ tɛ̀ŋnɛ̀n árí táaŋ ta wô kùnmɔ bin. Fù jimiìî mùkâr ye Jɔnɔsɔ gbukɛlî ná, yì r'à hláan á gbɔmɔnar rɔ, kɛ̀ dirn w'à se bo. Yì w'à hlɔjà ŋmel ta bɛlkwóa bo, gbɔnbrê b'à jɛ́ɛln yì k'à burjiìrn nì fù gbukɛli kɛ́ŋ. ¹⁴ Jimin máɛ̀ bè saaŋ tɛ̀ŋnɛ̀n árí kɛ̀mɛ̀ biîŋ tyé mɔ wô kùnmɔ bin, fɛ̀ mùkâr ye Jɔnɔsɔ gbukɛlî ná, wonkɔ̂ŋn, nì nòfel gbɔ, fù nì tìyà gbɔɛ̀ k'à sɛ́ fûrè yì kpɛŋn, yì ki tɛŋnê árí tímɔ́nî mun wo sɛ́ɛŋn bo. ¹⁵ Jimin máɛ̀ tɛ̀ŋnɛ̀n árí ɲáan ɲɔn gbâlmun mɔ kùnmɔ bin wômun, fù jimiìî mùn ni Jɔnɔsɔ gbukɛlî tonáan, yì b'à hláan nìryɛŋn ɲɔn ɔ hlɔtabê mɔ. Yì k'á nɔkɔ́ŋl á kpɛŋnja ɔ à to. Fù jimiìî tɛ̀ŋnɛ̀n árí tyémɔ́nî mun ni sɛ̂ŋn ɲɔn sɛ́ɛŋn. ¹⁶ Dó wo niyɛ́ɛl brémɔ́n ɔ niyɛ́ɛl bréen k'à tohlú kéne ɔ bo, à wo saaŋ à nɛ́na shínmɔ́n kɔ̀ŋnɔn bo. Kɛ̀ à r'à dendéeln díkî to, nɔkɔ́ŋl ki woyɛ́ɛl búr lɔ́ mɔ dɛ́tê se, ¹⁷ bóló ɔ bo gbɔ dó toyâmun wo tɛɛ̀ŋn dyɛgbɛl kaarn mɔ bo. Butúun mɔ gbɔ dó wo saaŋ tɛɛ̀ŋn woyɛ́ɛl to toflì brê kaarn mɔ bo. ¹⁸ Yíi w'án tonáa klɛ fáâ tɛ́ŋlɛ́n! Bóló ɔ bo mɔ́n bè tea mɔ́ntɔn to, à se fù ri ki tosáŋ. Kɛ̀ mɔ́n wo tɛ̀ŋnɛ̀n tɔŋnî mun se bo, àn jɛ́ɛn mɔ dé tíinî mun n'àkun kpɛŋn, fù bè sùnsùr lia à kpɛŋn.» ¹⁹ Yesu kwɔ̀ŋ nɔɔ̂ n'à tɔbiîŋî ki bè li à tɔŋnimɔ kɔ́ɔŋn ɔ, yì lòmunî w'á sukúr hìn tɛ̀ŋn à to, à tomlì kyɛ̂ jùnmɔ̂ɔ̂ sɔ́ɔ se bo. ²⁰ Jir k'à wú à se dé: «Á nɔɔ̂ n'á tɔbiîŋî mí líɲɛ̀n wo, á togbɔ ri yì se.» ²¹ Ki fù tɔŋnî ǹ gbukɛlî mɔli dé: «Mɛ̀mun ni Jɔnɔsɔ gbukɛlî tonáan, yì b'á klɛ gbɔɛ̀ kwo nì yan fù to, fɛ̀ ki mún nɔ nì mún tɔbiîŋ ɔ. ²² Lɔɔndya, Yesu ki dé án kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ wɔ́se kúrn mɔ, k'à wú yì se dé: «Yíi w'à wa n̂ ki don à nun-kárbrê-sɔ́ɔɔ̂k kɛɛl máâ mɔ.» ²³ Yì mùfɔn lò à nun-kárbrê-sɔ́ɔɔ̂ tyé mɔ Yesu ki shín dɛ́è. Sɔŋn tokpâr sɔ́ɔ dyàn ki fé, à nunî ki bân dé à kúrnî mɔ, ki tɛŋn árí à ri jwɛɛ̀ln à nunî fùnɔn. ²⁴ Fù la klɛ̀ híin, à kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ k'à sukúrno Yesu ɲinɛnké, yì k'à wú à se dé: «Kɛlɔn! Kɛlɔn! À nunî ki ŋmɛ́ɛn lekún nɛn la dɛ́!» Yesu ki ɲìnɛ̀nè, ki fɛ́ à sɔŋn tokpâr sɔ́ɔɔ̂ n'à nun bânkúnî ta. Yì ki lí líè, à tíkɛ́lî k'á mɔgbálè. ²⁵ Fù jìrɛ̂mun kwɔ́ɔn, Yesu k'à wú yì se dé: «Yíkun ǹ gbɔ hlɔjaâ we la?» À kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ wonkɔ̂ŋn se yàn ki yì jàè. Yì bè yíi duùn d'àni jɔɔ̂ ki gbòrɔ? À bè sɔŋn tokpâr sɔ́ɔ nì nun bânkúnî tafɛ́ hìn dé yì wo lí, yì ki líê àn lô fáâ to. ²⁶ Yesu n'án kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ ri dénno loké Gerasa yinî ǹ kìyɛŋnî to, à nun-kârbrê sɔ́ɔɔ̂ kɛɛl máâ mɔ Galile kìyɛŋnî téln mɔ híin, ²⁷ à wo saaŋ lɛ̀ à kúrnî mɔ, fù dyɛɛ̂ mɔ lɛ̀ jɔ dyàn ki b'à hlú. Fù jɔɔ̂ ki tyɛ́ɛŋntɔn ɔ ín. À gbɔ̀n mɔ dâlmun ɔ à wo wâ bréen á kpra ín bo, à wo láan di bo. À láfɔŋn ki dukuùr tyé mɔ ɔ ín. ²⁸ Fù jɔɔ̂ wo saaŋ á ɲáa brê Yesu to, k'á faaŋ sɔ́ɔ ɔ á myɛlkwoòno á fekúnè à tɔŋn, k'à wú dé: «Á ri myɛ́n klɛ besé mún to Yesu, Lo-Kúur-Nɔ̀nkurn-Totɔn Jɔnɔsɔ Dye-Jɛn? Mún n'á tonyɛɛln be ɲɛ̀lokɔ̂ŋn kwo ń to bo.» ²⁹ À ri fù lóon ín bóló ɔ bo Yesu r'à kôlî tafɛ̂ɲɛ̀n d'à wo li à jɔɔ̂ mɔ. Fù gbâr ye à kôlî k'à jɔɔ̂ mɔ jò mɔ dâlmun ɔ ín, fóro yì b'à kpɛŋn hlɛɛ̀ŋn tɔŋn yɛŋl ɔ, yì b'à níi nɛ́ɛn kwa mɔ, à tɛ́ŋlɛ́n gbɔ núkwɔ́ɔn. Kɛ̀, à ri fɛ̀ nɔkɔŋl kútúurn nì gbeènè ín, à kôlî k'à jaànno klɔŋnkúur se. ³⁰ Yesu k'à jɔɔ̂ du dé yì ri gbáno àkun fɛ́ɛŋn? K'à mɔli dé: «Kôl-Tyɛɛ́ŋ-Sɔ́ɔ.» À ri máno à ló, bóló ɔ bo kôl tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ ri jòɲɛ̀n à mɔ. ³¹ À kôòlî ki Yesu tonyɛl d'à be yìkun tó gbeè dɔ kaarn kwɔ́ mɔ bo. ³² Fù lɔɔ̂ mɔ kír bùìŋl dyɛ̀ ri le leèn ín à káalî fléen. À kôòlî ki Yesu tonyɛl dé yìkun ki jo fù kíìrî mɔ. Yesu ki fù ɲɛ̂l tè yì to. ³³ À kôòlî ki lì li à jɔɔ̂ mɔ yì ki dénno joké à kíìrî mɔ, yì k'á bùn ɔ tú kyɛl lì bɛ à káalî fléen, yì ki bɛ̀ jò kú kúè à nun-kárbrê-sɔ́ɔɔ̂ mɔ. ³⁴ À kír myɛntêê ki fù gbɔɔ̂ ŋmɔ̂nî se, fɛ̀ ki wo túno à gbɔɔ̂ tokɛlké à dyɛ wono, fù n'à sɛ̀l ɲáɛ̀ŋɛ̂ kpra. ³⁵ Fù gbɔɔ̂ nâ kpɛŋn ta, jimiì ki lì bɛ à klɛ̀ fáâ lɛ ɔ. Yì bè lo Yesu to híin, yì ki b'à kôòl ǹ mɔ lɛ̀ jɔɔ̂ ɲínɛ̂nɲɛ̀n ŋmɔ́n Yesu kpaŋl tɔŋn wâ b'à kpra, à ɲáa to bè líɲɛ̀n. Yàn k'à fyâr lɛtêê jàè. ³⁶ À ri klɛ̀ mɛ̀mun ɲíɲra, fɛ̀ k'à tyɛ́ɛŋntɔn jɔɔ̂ kpɛ́lnjà fáâ tokɛl à gbɔ fyâr lɛtêê se. ³⁷ Gerasa kìyɛŋnî jimiìî nɔ̀nkurn ki Yesu tonyɛl d'à k'á sukúr li yìkun fur yànbê ki yì nìryɛŋn lùn tɛ̀ŋndɛ̂ se. Yesu ki dé à kúrnî mɔ d'á k'á sɛno, ³⁸ à tyɛ́ɛŋntɔn jɔɔ̂ k'à wú à se fù tíkɛ́l byéenî mɔ, d'á ki don à wɔsé. Yesu k'à tó sɛ á besé dé: ³⁹ «Á sɛno á sádi, Jɔnɔsɔ ri gbɔɛ̀ɛ̂ mun klɛ̀ á se, á ki don fù nɔ̀nkurn tokɛlké.» À jɔɔ̂ k'á sɛno Yesu k'à se klɛ̀ gbɔɛ̀ɛ̂ nɔ̀nkurn to dèndɛ́nké à dyɛɛ̂ bén kúur nɔ̀nkurn se. ⁴⁰ Yesu mùfɔn á sɛbɛ̀ lo à nun-kárbrê-sɔ́ɔɔ̂ kɛɛl máâ mɔ Galile kìyɛŋnî yɛŋn to, jimiì nɔ̀nkurn ki bɛ̀ à hlú bóló ɔ bo yì r'à kpɛŋnlɛɛ̀n ín. ⁴¹ Jɔ dyàn ki bɛ, mùmun yin ki Jayirusi ɔ, fù n'à b'à tonyɛɛlklɛ-lɔ́ɔ̂ ŋmelɔn. Fù jɔɔ̂ ki bɛ̀ á byéen feê Yesu tɔŋn k'à tonyɛl d'à wo bɛ àkun sádi ⁴² bóló ɔ bo à dye-mél jir byéenî mun n'à kpɛŋn, nɔ̀tɔ̂ŋn fú-níin (12) tyé dɔ mɔ jir ɔ, fù r'á klóo yɛŋn se ín kpɛ́ln kaarn se. À mùfɔn lɛ̀ kɔ́ɔŋn ɔ à jùmɔ̂ɔ̂ k'à kpârè. ⁴³ Fù gbâr ye nɔ̀tɔ̂ŋn fú-níin (12) wono to tɔ́ŋ fûr lî kaarn bi dyàn n'á furɲɛ̀n nɔ̀nkurn mɔŋmɛ̀ kɔ́ŋnɲɛ̀n wɔŋklɛrê se, yì dó w'à kpɛ́lnja hìn tɛ̀ŋn bo. ⁴⁴ Fù biî k'à jùmɔ̂ɔ̂ tyé mɔ á ninyɛɛ̀lnno loké Yesu to, k'àn wââ yɛŋnî totá à besé, à biî to tɔ́ŋɔ̂ ki líè fù tíkɛ́l byéenî mɔ. ⁴⁵ Fù la klɛ̀ híin, Yesu k'à wú dé: «Gbò ri mún totáɲɛ̀n?» Mùmun nɔkɔŋl ɔ d'àkun ɔ bo. Piyɛri k'à wú dé: «À jùmɔ̂ɔ̂ k'ákún tomlì kyɛ̂ɛ̂ r'ákún kpârɲɛ̀n.» ⁴⁶ Fù n'á nɔ̀nkurn mɔ Yesu k'à wú dé: «Jir ri mún totáɲɛ̀n, bóló ɔ bo mún n'à tɛ́ŋlɛ́n ŋmɔ́n dé faŋ dyàn lì li mún mɔ.» ⁴⁷ À biî r'à hlɔ̀ d'àkun ni dyɛgbɛlè, ki yànbê gbɛ́ɛ jar se bɛ̀ á byéen feê Yesu tɔŋn, k'á brê gbɔɔ̂ tokɛl à jùmɔ̂ɔ̂ ɲíɲra. Fù nì gbɔɔ̂ mun n'àkun brê Yesu totââ mɔ. Fù n'à ri fáâ mun to tɛ̀ŋn ki kpɛ́lnjàè fù tíkɛ́l byéenî mɔ. ⁴⁸ Yesu k'à wú à se dé: «Ń nɔé, án gbɔ hlɔjaâ r'á kpɛ́lnjà, don á ɲámɔgbâl ɔ.» ⁴⁹ Fù gbâr ye, Yesu bè kɛl gbɔ to yé, jir má ki lì bɛ à kɛɛln-lɔ́ɔ̂ ŋmelɔn Jayirusi sádi, ki b'à wú à se d'à dye-mélî wo mí ká bo. D'à b'à kɛlɔn jɔɔ̂ kɔŋná ká bo. ⁵⁰ Yesu ki fù gbukɛlî nââ se, k'à wú à kɛɛln-lɔ́ɔ̂ ŋmelɔn jɔɔ̂ se dé: «Be yàntú bo jɔ! Á ki Jɔnɔsɔ gbɔɔ̂ hlɔja má, á dye-mélî bè dukúbɛ̂.» ⁵¹ Yì ri gbârî mun ye dénno loké à jɔɔ̂ sádi, Yesu wo jimin dó kɛ́ŋ dɛ́ bo, fóro Piyɛri nì Yuhana nì Jaki, fù n'à biinî tɔɔ̂ n'à nɔɔ̂ ɛ̀. ⁵² Jimiì nɔ̀nkurn n'à biinî klôô hlɛɛ̀n ín, yì bè béníin. Yesu k'à wú yì se dé: «Yíi be to bo, à wo kúɲɛ̀n bo. Kɛ̀, à ri dɛ́ɲɛ̀n.» ⁵³ À jimiìî ki myɛn kùnmɔ Yesu to, bóló ɔ bo yì r'à shi d'à biinî ri kúɲɛ̀n. ⁵⁴ Kɛ̀, k'à biinî ja à kpìsàŋn to, k'á myɛl tokpâr mɔ kɛl à wɔ́se dé: «Ń nɔé, dukú!» ⁵⁵ À biinî nwɔ́ɔnî k'á sɛbɛ̀ déè à mɔ fù tíkɛ́l byéenî mɔ, ki dukú. Yesu k'à wú dé yì wo le tè à to k'à di. ⁵⁶ À biinî dyeèê won ki kɔ́ŋnè. Kɛ̀, Yesu ki yì tokùkwɔŋ dé jimin dó b'àni gbɔɔ̂ klɛ̀ fáâ tokɛl dó se bo.