^{1 2} 1. Hexi awiintee tuush Yesuus maa kamantee maa iphiline dalzii hantsii hee zigteemaa hi kooshii phiisha. 2. Tuuta ganaani gati hanimaa hani zigtee ishiilaatee yeel gumne, goonaa ishilayaa ulne, alisiseewimaa hi koo’aa maatuu muukimaa andiyaa yee hantsii hee aninyitee maa yeel dooqi phisha. ^{3 4 5 6} 3. Yesuus maa tseetsishii tseetsish phiishnee gaaneewimaa maatutee minte hi dooq.Hexi gane ishileewi maa ishilish Zareewii shu’eewi iphila. 4. Hanimaa shuushi qesistee hi phine eelimaa kuwe aninyite yeel weeza,kawii tuma kuwanee tsoosne yeel maa. 5. Tseetsishi maa shaawi qesi onkte,qesi gaanii balkee nashi onktel halkeela,yeel shali keelishii qesi maatuush tokolee wiikee balishii gooshiyaa gam-gamii hal ata. 6. Yee ooshtee Awi kalishii hantee hi iphilishtee andi shiilixaa-shiilxaawiikee nashii tsaaphiyaa balkeel phiishi gooshiyaa kiya maali-maali kiyaamaa. ^{7 8 9} 7. Eelimaa yaaziil sinsistee hal weetsa,yaazil tuumaa tuushi gatne yeela hal phuuntsa. 8. Elimaa andi maaxii qesi onktel keela.Eewiin ,yeel eewiimaa tuush quwee gaani ishila hal eewwaa,eelimaa deemandee quwiise ooti-ishilayaa hal eewaa.Eelima tush deemandee size gaani hal kowaa. 9. Weeyaa maa balishii maashi eewitishee hinquwaa. ^{10 11 12} 10 Endimaa atuumaa Yesuus tee maa shilne, “ kin shuwaan phiishne namte ashiqima?” hinquwaan hanayaa yeel ata. 11 Yesuus maa andiyaa tultinee, “ Awii asii tannata alish namte tani tiyaama ,yeeltemaa andi tiiyaamke. 12 Hi hawishi diimaa hi balish eewama, hamma yeel onktee ootanqashite hantee pheensinee hi tiyaamiyaa, balkee nashi maa andi, hishi tuushiyaa hi balishi eewishimaa hani sheente hi haawimiyaa. ^{13 14} 13 Yeel maa kaphish qestel phin shuwa qela.Eewi tishi qestel phin hi qiwke, “hubatikee qela higasha hexi phiishine namte ashi qima. 14 Endi Isayaas Raazish qiimishimaa namtee toninyita” ‘Hiqiwishimaa’ hi qiwisisihii maa andi hubatkee.Kaphamaa kaphaal,kaphaa. ¹⁵ 15 Hexi maatuu qani gabimaa tani ziita,yeel we’amaa tanal dila,yeel awaamaa tanal shuumphaa,silayaa yeel Awiine maa hi shuuwaalishi phiisha,yeel weenamaa hi qiwaalishi phiisha,yeel gab qaneemaa tuushiyaa hi hubatalashi phiishaa,haa keenqansisteemaa hi tulal hashi phiisha,Hamaa tuushi yeelayaa hi eensisashi phiisha,hinquwaashi phiisha. ^{16 17} 16 “ Nam Awiima andi hi shuuwaashi gooshiyaa,name weema tuush yeel qiwishi gooshiyaa hi quweeshi.” 17 Raazituu gaanee tinseewi itishi maa tuushe namishi name shuuwaasheewii hexayya,shuuwayaa yeel qolqimishiyaa,hiyaanqiyaa yeelosh shuuwakeel ootoshiyaa, namish-nam qiwisheewamaa tuush qiwee maa yeel qolqimishiyaa.Hiyaanqiimaa qiwikee yeel ootishi yaa deedeemandee namtee minta,” hinquwaa yeelayaa. ^{18 19} 18 Yesuus maa yeennamaa wane, “endiyaa zaareewii konishuushii maa phiishiimaa kinte maa hi keentsami shimaa hi qiwimoo. 19 Hiyaanqi tuushiyaa zaareewiyaa kuwe anintitee yeel shuushanqimaa hi koowa,hingi allee talii qimiyaa qiwinee hubatkee hi phiishatee” hammaa dii hani maa kuwaane hani qimiyaa hani qanisinsteemaa shu’aamiishi hi kasi hawiyaa. ^{20 21} 20 Hiyaanqi tuushiyaa zaarewwimaa shawii qesi sinsistee shuuwaamin hi kooshanqiyaa,Hiyaanqi tuushiyaa yee qimiyaa qiwin hiyaanqamaa yee qimiyaa quwishine hi hawiyaa. 21 Hani maa yeroo gooshinee kamanaa,hundee balkee, yee qimi gashamaa tuush giiri maa ykaaniyaa shuueewimaa hi dooqishtee hannee maa tuushiyaa hi keephiyaa. ^{22 23} 22 Hiyaanqii tuushiyaa yee zil sinsistee weetsishii zaaree waanqiaa hi koowa,hi yaanqi tuushiyaa mamaa yee qimiyaa hi qiwiiyaa,hexi suuntsamaa tuushiyaa qesi onktee nashi gabeewii tuumaa,meelinemaa tuush geezewiyaa balimaa yee qimiyaa hi guunziyaa,eewiyaa eewike pin nam hi ootiyaa. 23 Hiyaanqii tuushiyaa maaxii qesistee yeel shuushi zaarewii wanqi tuushiyaa,hiyaanqi tuushiyaa mamma yee qimiyaa hi qiwiya.Hi hubatiyaa,eewiyaa,eewi namaa tuushiyaa,ishildimaa maaquwee ishile,ishildimaa deemande quwisee-ooti ishileeyaa,eelituumaa tuushi deemandee size maa hi tuuyaa” hinquwaa. ^{24 25 26} 24 Yesuus maa tseetsishii phiishii ishilamaa yeelte maa tyinta, “Awii Jannata maa mashi zaareewiyaa masitee maa hi shuushanqentemaa hi phiishamiyaa hinquwa yeelaya.” 25 Maashi heeshi yeroontemaa yeema qalxii maashii kuwaantane,Inkirdaadaaya qamadii sinsiste shuuwantaanee ma hi yaa. 26 Yee miima gatintanee hi eewishii suuntsiyaa yee Inkirdaadamaa hi shuwaa. ^{27 28} 27 Hexi onktee qatsii maatuu maa hi shilintan, ‘Awiimaa’ maaxii zaareewiyaa hin masistee hin kooshteemaa oowisheemaa phiishkee? Inkirdaadamaa hintee eeware? Hinqala. 28 Hanni maa andiyaa, ‘hayaa qalxishii mashi hiyaa hi waa,hinquwaane maa yeeltemaa tultiyaa ,yee ooshteemaa qatseewii maatuumaa ,daashee yaannee hanayaa daa neephilishii daa keesare? Hinqaliwaa. ^{29 30} 29 Yee huuzi ma dii hannimaa, andi’ “he’ee yaa inkirdaadayaa seezishii qestee nam phine hanne maa qamaadiyaa waaxiqkee nam phiishanqiyaa qatsii moo! 30 Hamma miishi gumanqashi yeroontemaa yeel nombee maa yeel kooshnee tuushi gatishii helde miya.Yeel gumishi yeroonteemaa hi guumishii maatuumaa) Awiyaa yee inkirdaadayaa waaxintan yeel qinanqi yaa bisisi, bisinee xuushne,yee qamadamaa andi haa kansistee maa hiyaanqiyaa hate nam gumeewiyaa.Hante minta hinquwaan yeeltemaa tuultiyaa. ^{31 32} 31 Yesuus maa yennamaa waantanee tseetseewii phiishamaa ishilamaa yeelteemaa minta, “Awii Jannatamaa sanaaficaa eewiyaa huuzii qestee kunal shuushetunqeemaa tuushiyaa hi phiishamiyaa.” 32 Ewiimaa mukinashii onkteemaa hi abishee gati gatishtee maa andi mukinashi ateewamaa qalin qanee insimaa ashi koowaa,kaawiituu maa kuwaantane yee insii kuusi onktee maa kiyaa maa yeel kiyaa hawaa,hinquwaa. ³³ 33 Yesuus maa heldeemaa, “ Awii Jannataa Raazii tiyaa shaashi haawin puuliyaa tami’ eewii size hawinee phiinee maa yee raazii tuumaa mukamaa hi shuukisisanqii” hinquwaanee maa tseetsiishii phiishii ishilnee maa yeeltemaa hi qiima. ^{34 35} 34 Yesuus maa hexa mukineemaa phiishi eewinee maa maatuu hexantee maa qiimaa. Hexii phiishtuu mandee phiishkee phin yeelewii ishila yaa yeeltamaa minke. 35 Hexi nam yee raaziyaa,phiishi-eewinamaa waani weenqa,qesi paalii onkteemaa dooqinee hi oosin kooshamaa manaa maa hi bida” hinquwaanee maa hi qiimamaa hi toninyaa. ^{36 37 38 39} 36 Yesuus maa hexi suuntsamaa yee maatu’aanaa qatsnee kiyaateemaa kawa kila,yee ooshtee hani altu maa hantee maa yeel shiliyaa , “yee inkirdaadaa huuzi sinsisteeshii phiishii waaninyaa daatee keentsiti yee,” hinquwaa. 37 Yesuus maa tultiinee, “hanish maaxeewii zaareewiyaa shuusheemaa maalii. 38 Yee huuzimaa qesi onki hante,maxxii zaareewii maa taali maal,Inkirdaadamaa hammaa dii haninqashii. 39 Yee bishimaa inkirdaadaa shuushii hanimaa tuushiyaa seexanayii,miyaa yeel guumishi yeroon maa hishilne hanimaa qesii hamphii,yee miyaanaa guumishii tu’animaa tuushiyaa Aawii wiltuyaa. ^{40 41 42 43} 40 Hiyaanqiimaa tuushiyaa maa Inkirdaadaamaa hi gumiishinee.Taaminee maa yeel qinamaa,qesi onki hampitee maa tuushiyaa hiyaanqi tuushii hi kooyaa. 41 Awii maali maa hani wiltu’amaa hi wiliyaa,hani maatuush Aawii kawee onktee maa maayaa kuwee phiishii shiyaa mukimaa ,hamaa qatsii maatuumaa Aawii Jannataa sinsiste ishilaatee yeel guuma. 42 Taami uuteemaa yeel koola.Hantee maa ziiwinee yeel atsii maa meshee yeel onktee hi kooyaa. 43 Endii tinsi’eewii maatuu maa yeel dii Jannataa sinsistee maa Aw-kalanqi maa hi kuweenala,weeyaa maa hi balishii maa hi qiwishe hinquwaa. ^{44 45 46} 44 Yee ooshtee maa Yesuuse, “ Aawii Jannataamaa huuzii qestee asamishii,banaanqe, maa ishilimaa baleewiyaa ishilayaa shuwaanee tuulin taanee maa hi asishi suuntsi maa,quweeshii onkteemaa hi dooqishiyaa bali,balisheewiyaa mukimaa sheeni bugulinee maa huuzii qesana maa hi sheena. 45 Aawii taalimaa heeldemaa naggadeeyaa, tsaawii meentsii keesishii banaanqe. 46 Yee naggadee hannii maa tsaaweewii meentsanaa hi boolate,yeenee bali balishi eewiyaa mukiyaa sheenii bugulinee yee meentsanaa hi sheena. ^{47 48} 47 Yesuus maa yeenaa maa waanee, “Aawii Jannataa maa heldamaa tuush sheenqishiyaa dee haantsitee kooli tilishanqi mukinashi waatsii tuuyaa ishilaatee maa bali shanqimaa hi phiishanqee. 48 Yee shiinqishi maa hi tsuuninee, waatsii balishii maatuumaa yee hantsii wanantee yeel kuweesa, koontanamaa hani waatsamaa yeel.Kunguuli eewitee yeel tila,phiiwii tu’amaa bugulal- bugula. ^{49 50} 49 Qesi hamphii yeroontee, tuushiyaa hiyaanqi tuushi maa hi kooyaa.Aawii wiltuu maa iphilneehamamaa tuunee, tinsi eewii maatunee wiishine-wiishinee maa hi bidala. 50 Hamaa maatuyaa uu’tamitee maa hi kool buguula,hantee maa ziiwinee atsii meeshinee maa yeel onkteemaa hi kooyaa. ⁵¹ 51 Hexi suuntsamaa Yesuus maa, “Hexa muukamaa kanami hubataree?” Hinquwaan yeela ata, yeel maa tuultin taanee,” iyii hinqala. ⁵² 52 Hani maa andii ,hexi gasha maa sasistee seera alsisishee.Aawii jannatate aldi kontan hi qophaa, ashii mukimaa ,Hani dooqisha maa hani kiyaatee mi’ayii ooli eewinee moota, eewine tokoole phiishanqe. ⁵³ 53 Yesuus maa hexi phishituu mukaaa yeel temaa endii tonkinyshiyaa yee kooqesanamaa hi shooma. ⁵⁴ Yee kiyaa qoobiyaa hanayaa yeel malishii keenqansamaa hi yaa,yeel winsi kiyaa sinsisteemaa yeelamaa hi alsiisa.Hanayaa yeel qiwishiituumaa dinqin tana hiyaanqashi oogummaa eengiwii qatsii mukimaa hinte kuwa. ⁵⁵ 55 Hexi maa insii kon pooxishii diiyaa hanishe phiishke? Hani dee maatuush Maariyaamii hinqalalshii hi ishamishi phiishkeeree? Yaaqobinee,Yoosefinee,Simoonee,Yihuudaamaa hani dee maalimaa phiishkee? ⁵⁶ 56 Hani deemala qundii mukimaa hette hazikteel ita phiishkee? Endi heexewii mukimaa hintee kuwaa hinquwaan hi ata?” hinquwa. ⁵⁷ 57 Yeel maa hexi gooshiyaa hanamaa yeel qazaa,Yesuus maa andii, “Raazimaa tseetsii qestee kamanaa,hani qesistee maa hani kooshii kiyaatamaa tuushi pheeqii Maa boolke” hinquwaa yeelayaa. ⁵⁸ 58 Yeelish amantiyaa balkeel phiishi gooshiyaa eengiwii qatsiyaa hante gaanisisnee qatsike.