¹ Dɛ̃ rɛ́ rə̀myɛ́ yùwə̀, Yezu shə́r kɛ̀lɛ́ w n vò ń jě mwə̃́ y yó. ² Lyì nánzhəzhɔ̌ zɛ̃̀ bə bə̀ ń sono. N zɛ̃̀ n zù bǔ-bwəl rə̀dù wẽ́, n jòm tɛ̃́. Lyì-zhâ bɛ́ gakó zhì bù-cǔ w yó. ³ N zɛ̃̀ n zǝ sǝswalsɛ ń mǝ́ ń zɔ̀m wẽ̀ nánzhǝzhɔ̌ yò ǹdǝ́ bɛ, ń zhe: «Bal mǝ̀dù ń ya n du ń la ń twã́ dú. ⁴ Ń gǝ́ yú ń nǝ́ ń dwì, jíjí byǎ bɛ́ jàlà ló tɛ̃́ sɔ́má y nyí ni. Kúmsi bǝ̀ sǝ jí rǝ̀ gakó. ⁵ Bǝ̀ jàlà ló pàtá yó, shó y'à bǝ já gàà dɛ̃́dɛ̃́ yé. Bǝ lyĩ làlà, shó w gǝ́ y'à bǝ já mɔ́ yilǝ. ⁶ Sǝ nǝ̀nyɔ́nɔ́ w gǝ́ byìl o mà rɛ̀, rǝ k'a cì, rǝ̀ nèsé gǝ́ y'à bǝ já mɔ́ yilǝ. ⁷ Bə̀ jàlà ló sɔr jàà wà. Rə̀myɛ́ ǹdə́ sɔɔrɛ́ ga tó dwã rə lyĩ. Sɔɔrɛ́ byì rə pyɛ́nɛ́ rɛ. ⁸ Bə̀ jàlà ló cɛ kɛ̀bɛ́ è càn wẽ́, bə lyĩ bə byì. Jíjí ywẽ́ jàlà ce byǎ zɔ̌m zɔ̌m, jàlà ce shí-shə̀ldù shí-shə̀ldù, jàlà ce shə́-ètɔ̀ shə́-ètɔ̀.” ⁹ Yezu zɛ̃̀ n súlí n wɔ̀: “Lò ǹ la cilu, sə́ cili.” ¹⁰ Yezu kwã-lyì bí zɛ̃̀ bə yí ń nyí ni, bə bwə̀rh mò bə wɔ̀: “Byè yil ǹ nə́ ǹ zɔ̀m ǹdə́ lyì bí ǹdə́ səswaálsɛ?” ¹¹ N wɔ̀ bɛ: “Yi ce ámyɛ̌ yě Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́ ywẽ̀ né nə̀ shèè mó kùrə̀, sə bə̀myɛ́ wàr rə̀myɛ́ bə̀ la lwar yé. ¹² Lwar-na bə̀ lò mɔ̀bɔ́ ń zhe, bə̀ mʼa pɔ̃ n mə n súlí, rə jǐrh nánzhəzhɔ̌. Sə lò mɔ̀bɔ́ ń bə zhe, bə̀ mʼa zwẽ tɛ̀bɛ́ ń zhe námpɔ́lɛ́ y mɔ́ myɛ cìcì. ¹³ Wɔ́ rə̀myɛ́ è ce à nʼâ zɔ̀m ǹdə́ bɛ ǹdə́ səswaálsɛ, bə̀ bə̀ nʼê nyǐ, bə jʼà bə nɛ yé; bə̀ nʼê cili, bə jʼà bə rə̀ kùr nyɛ̌ yé. ¹⁴ Èta, kɔn rɛ́ dɛ̀bɛ́ Yi nyì-zwennə Ezəyi zɔ̀m mɔ́ pyìrh bə̀ yilə. Ń byili bə̀ Yi wòwə̀: ‘Á mʼâ cili náàcɛ̀nɛ́, sə á tʼá la nə̀ kùrə̀ nyɔ̀ɔ̀ yé. Á mʼâ nyǐ náàcɛ̀nɛ́, sə á yírhə́ tʼâ la kaka nɔ yé. ¹⁵ Zhə̀nà, dwí rí tɛ̀bɛ́ lyì bí jǐrh yó-kùùlì cìnə́. Bə̀ shĩ bə̀ zhã̌ nɛ́, bə pyi bə̀ yírhə́ né, mùnì ga bə̀ yírhə́ bə̀kʼa na, sə bə̀ zhã̌ bə̀kʼa nyɛ̀ɛ̀, sə bə̀ surhə né myɛ bə̀kʼa pul, bə pyìrhí bə̀ wun bə kʼa bʼà sõ mùnì ga a wárh bɛ yé.’ ” ¹⁶ Yezu súlí n wɔ̀: “Ámyɛ̌ wɔ́ wu-nyɔ̃̀ cìnə́, bʼâ yírhə́ na, á zhã̌ myɛ nyɛ̌. ¹⁷ Zhə̀nà, à nʼâ wə̀l ába: Yi nyì-zwennə nánzhəzhɔ̌, ǹdə́ wu-cángá cìnə́ nánzhəzhɔ̌ yʼà nʼê yǎl sə bə̀ yírhə́ nə tɛ̀bɛ́ á yírhə́ nə mɔ́, sə bə̀ yə̀ rɛ nɛ yé. Bə̀ yʼà nʼê yǎl bə nyɛ̀ɛ̀ tɛ̀bɛ́ á zhã̌ nyɛ̌ mɔ́, sə bə̀ yə̀ rɛ̀ nyɛ̀ɛ̀ yé.” ¹⁸ Yezu zɛ̃̀ n wɔ̀: “Cili-nə twã́-dùrnə̀ mó səswalá y kùr ré. ¹⁹ Lyì jàlà nʼê cili Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́ zɔ̀mɛ̀ rɛ́, bə jʼà bə rə̀ kùr nyɛ̌ yé. Lwɛlɛ cə́bal mɔ́ nə́ ń twí n vùr zɔ̀mɛ̀ rɛ́ bə̀ wẽ́. Bə̀myɛ́ mɔ́ nyɛ̌ ǹdə sɔ́má y nyí rí ta. ²⁰ “Jàlà nʼê cili Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́ zɔ̀mɛ̀ rɛ́, bə pú e zwẽ re làlà ǹdə́ wu-nyɔ̃̀. Sə rə̀myɛ́ kwã nɛ́, ²¹ bə̀ tʼâ pyɛ́nɛ́ bə̀ yẽ̌ re rə̀ jòm bə̀ wẽ́ rə̀ pɛ nə̀rh yé. Bə̀ nʼê zwẽ nyí kùr yó, sə zwini ráá nɔ̀nɔ̀ gə tú Yi zɔ̀mɛ̀ rɛ́ yilə, bə̀ nʼê gɛ bə̀ wun làlà. Bə̀myɛ́ mɔ́ nyɛ̌ ǹdə pàtá y yó mó ta. ²² “Jàlà nʼê cili Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́ zɔ̀mɛ̀ rɛ́. Sə rə̀myɛ́ kwã nɛ́, lũ w twə́lə́ né ǹdə́ ò nə̀cɛ̀ndɛ́ shil é nʼê pyɛ́nɛ́ zɔ̀mɛ̀ rɛ́ bə̀ wẽ́, rə̀ tʼâ ce byâ yé. Bə̀myɛ́ mɔ́ nyɛ̌ ǹdə sɔɔrɛ́ jàà y ta. ²³ “Jàlà nʼê cili Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́ zɔ̀mɛ̀ rɛ́, bə nyɛ̀ɛ̀ rə̀ kùrə̀, bə zɛ̃̀ bə ce byǎ. Bə̀ jàlà ce byǎ zɔ̌m zɔ̌m, jàlà ce shí-shə̀ldù shí-shə̀ldù, jàlà ce shə́-ètɔ̀ shə́-ètɔ̀. Bə̀myɛ́ mɔ́ nyɛ̌ ǹdə cɛ y kɛ̀bɛ́ è càn mɔ́ ta ²⁴ Yezu kə́ n ji səswalá n pə lyì-zhâ bɛ́ nɛ n wɔ̀: “Nyǐ-nə kɔn dɛ̀bɛ́ rə̀ nʼê myɛrhɛ Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́. Bal mə̀dù ń ya n dù jíjí tɛ̀bɛ́ rə̀ càn ń kɛ́lɛ́ wa. ²⁵ Cɛ y gə́ tú e yìì, lyì bí gakó gǝ́ pyě tɛ̃́ bə̀ dɛ̌ yi ní, ń zù-bal zɛ̃̀ n vò n dù jíjí-câr n gùlí jíjí rí tɛ̀bɛ́ rə̀ càn mɔ́ nɛ, n ká n kwɛ̃̀. ²⁶ “Jíjí rí gə́ tú e lyĩ rə bʼè nʼê ce byǎ yi ní, bə pwírí jíjí-câr ŋwɛ́nɛ́. ²⁷ Kɛ́lɛ́ y cə́bal mɔ́ tùntùnnə̀ bé zɛ̃̀ bə bʼe wɔ̀ mɔ̀: ‘Yó-cə́bal, è də̀ jíjí tɛ̀bɛ́ rə̀ càn ǹ dù ǹ kɛ́lɛ́ y wẽ́ nà? Yẽ̀ jíjí-càárɛ́ nə shí ní?’ ²⁸ “N wɔ̀ bɛ: ‘Wɔ́ à zù-bal ń wɛ̀rhɛ́ èta.’ “Ń tùntùnnə̀ bé zɛ̃̀ bə bwə̀rh mò bə wɔ̀: ‘Ǹ nə́ ǹ yǎl bə̀ nə́ zhəl nə́ mǔr jíjí-càárɛ́?’ ²⁹ 29 “N wɔ̀ bɛ: ‘Ɔ̃́ʼɔ̃. Á gə la rɛ mǔr, dɛ̀ga á mʼâ mǔr jíjí rí tɛ̀bɛ́ rə̀ càn mɔ́ myɛ á súlí. ³⁰ Yẽ̌-nə rə̀ ga nɛ rə byì. Rə̀ gə tú rə̀ yú jǝ̌r, à mʼa wɔ̀ jə̀rnə̀ bé ne: jɛ̀rɛ̀-nà á zə jíjí-càárɛ́ á lyẽ, á ló púl púl á ji myǐn, sʼá jə̀r jíjí rí tɛ̀bɛ́ rə̀ càn mɔ́ á ló à bɔ̀bwã̀ y wa.’ ” ³¹ Yezu kə́ n ji səswalá n pə bɛ n wɔ̀: “Nyǐ-nə kɔn dɛ̀bɛ́ rə̀ nʼê myɛrhɛ Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́. Bal mə̀dù ń ya n kwè cǒ byǐ námpɔ́lɛ́ n dù ń bɔ́ɔ́ wa. ³² Èmyɛ́ è nyɛ̌ námpɔ́lɛ́ du báárɛ́ dɔma bɛ́ byâ bɛ́ gakó. Sə è gə lyĩ, è nʼê byìl nánfɔ̀lɔ̀ du báárɛ́ wẽ̀ ré gakó, e jǐrh cǒ. Kúmsi nʼê twí sə̀ cĩ́ sə̀ jàlá ò jɛ̀sɛ́ yó.” ³³ Yezu kə́ n ji səswalá dõ n pə bɛ n wɔ̀: “Nyǐ-nə kɔn dɛ̀bɛ́ rə̀ nʼê myɛrhɛ Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́. Kɛ̃ mə̀dù ń ya n kwè sã̀-nə̀byẽ̌ n ce búrú mún nánzhəzhɔ̌ wẽ́, mə̀ gakó jʼa zɛ̃̀.” ³⁴ Yezu yà ń nə́ ń zal səswaálsɛ ń mə́ ń byili rə̀myɛ́ gakó lyì-zhǎ bɛ́ nɛ. Ń yà ń tá ń zɔ̀m ǹdə́ bɛ ǹdə́ è də̀ səswaálsɛ yé, ³⁵ mùnì ga kɔn dɛ̀bɛ́ Yi nyì-zwennə mó yà ń byili mú pyìrh. Ń yà ń wòwə̀: “À mʼa zə səswalsɛ a zɔ̀m ǹdə́ bɛ; a mʼa byili bi ywẽ̀ nyɛ̀bɛ́ nə̀ shèè lũ w kùr-ju yi ní ga mɔ́ kùrə̀.” ³⁶ Rə̀myɛ́ yó, Yezu zhǐr n yẽ̌ lyì-zhǎ bɛ́ nɛ n vò kɛ̀lɛ́ wa. Ń kwã-lyì bí zɛ̃̀ bə yí ń nyí ni bə wɔ̀ mɔ̀: “Byili nə́ba jíjí-càárɛ́ bə̀ dù kɛ́lɛ́ y wẽ́ mó səswalá y kùrə̀.” ³⁷ N wɔ̀ bɛ: “Lò mó mɔ̀bɔ́ ń dù jíjí rí tɛ̀bɛ́ rə̀ càn mɔ́, nə́ ń myɛrhɛ Numbyíní Byǐ. ³⁸ Kɛ́lɛ́ y nʼê myɛrhɛ lũ wə́. Jíjí rí tɛ̀bɛ́ rə̀ càn mɔ́ nʼê myɛrhɛ byɛ̀bɛ́ bə̀ wɔ́ Arəzana tənà y lyì bí mú. Jíjí-càárɛ́ nʼê myɛrhɛ lyì bí byɛ̀bɛ́ bə̀ wɔ́ lwɛlɛ cə́bal mɔ́ kwã-lyì bí mú. ³⁹ Zù-bal mɔ́ ń dù jíjí-càárɛ́ mɔ́ nə́ ń myɛrhɛ Shətana. Jíjí jòró w nʼô myɛrhɛ lũ zhɔ̌. Sə jə̀rnə̀ bé nʼê myɛrhɛ màlɛ́kabá. ⁴⁰ “Lũ zhɔ̌ gə yúwə́, kɔn mʼa yə̀ ǹdə bə̀ gə́ mǔr jíjí-càárɛ́ bə ji myǐn ní mú. ⁴¹ Numbyíní Byǐ mà n twĩ̀ ń màlɛ́kabá bə bʼe vùr lyì bí byɛ̀bɛ́ bə̀ nʼê cìrh bə̀ dwã bɛ́ bə̀ ce lwɛlɛ wẽ́ mó, ǹdə́ byɛ̀bɛ́ gakó bə̀ nʼê wɛ̀rhɛ́ lwɛlɛ mɔ́ ń tənà y lyì bí wẽ́, ⁴² bə ce myìn-cɔ̀lɔ̀ w wa. Bə̀ mʼa nʼê kúrh ǹdə́ bə̀ nʼê dɔ̀m bə̀ yə́lə́ dwã nɛ gàà. ⁴³ Sə rə̀myɛ́ yi ní, wu-cángá cìnə́ bé mʼà nʼê jə́jɛ̀mɛ́ ǹdə nə̀nyɔ́nɔ́ ta bə̀ Da tənà y wa. Lò ǹ la cilu, sə́ cili.” ⁴⁴ Yezu kə́ n ji səswalsɛ n pə lyì-zhǎ bɛ́ nɛ n wɔ̀: “Nyǐ-nə kɔn dɛ̀bɛ́ rə̀ nʼê myɛrhɛ Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́. Nə̀cɛ̀ndɛ̀ rə̀ yʼà shèè cɛ èdù wẽ́. Lò mə̀dù zɛ̃̀ n vò n tu rə̀ yó, ńmyɛ kə́ n kwɛrhɛ n shèè rè, sə ń wu zɔ nyɛ̀n, n zɛ̃̀ n vò n kwè kɔn dɛ̀bɛ́ ń yà ń zhe mó gakó n yè, n mə n yè cɛ yá.” ⁴⁵ Yezu kə́ n wɔ̀: “Nyǐ-nə kɔn dõ rə̀ nʼê myɛrhɛ Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́. Dɔ̌lna mə̀dù ń yà ń nə́ ń pyà dɔ̀msɛ̀ shɛ̀bɛ́ sə̀ càn ń la yǒ. ⁴⁶ N vò n nə dɔ̀mɛ̀ èdù è ye y cɛ̀ dɛ̃́dɛ̃́, n kwɛ̃̀ n vò n kwè kɔn dɛ̀bɛ́ ń yà ń zhe mó gakó n yè, n mə n yè yə̀.” ⁴⁷ Yezu kə́ n wɔ̀: “Nyǐ-nə kɔn dɛ̀bɛ́ rə̀ nʼê myɛrhɛ Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́. Gwànnà bə̀ yʼa zə gùndwǝ̌ bə̀ mʼê gwɛ̃̀ mwə̃́ wə, bə zə mɔ́mɔ̌rh dwí gakó. ⁴⁸ Gùndwǝ̌ né gə́ sú nə zhɛ̀, bə zə nɛ bə du bə cĩ́ bù-cǔ w yó, bə zɛ̃̀ bə jòm tɛ̃́ bə cír émɔ̌sɛ́ shɛ̀bɛ́ sə̀ càn mɔ́ bə ló sə́yə̂rh wə, bə pwà shɛ̀bɛ́ sə̀ bə càn mɔ́ bə dwĩ̀. ⁴⁹ Wɔ́ èta kɔn la nɛ́ yál lũ zhɔ̌ yi ní myɛ. Màlɛ́kabá mʼa bà, bə vǔr lyì-bəlwâlsɛ́ wu-cángá cìnə́ bé wẽ́, ⁵⁰ bə ce myìn-cɔ̀lɔ̀ wà. Bə̀ mʼà nʼê kúrh ǹdə́ bə̀ nʼê dɔ̀m bə̀ yə́lə́ dwã nɛ gàà.” ⁵¹ Rə̀myɛ́ yó, Yezu zɛ̃̀ n bwə̀rh ń kwã-lyì bí n wɔ̀: “Á nyɛ̀ɛ̀ zɔ̀mà nɛ́ nyɛ̀bɛ́ à byili ába èta mɔ́ gakó kùrə̀?” Bə wɔ̀ mɔ̀: “Ɔ̃̀ɔ̃̂.” ⁵² N zɛ̃̀ wɔ̀ bɛ: “Lwar-na bə̀ Muyiisi nyə́ né byilnə mɔ̀bɔ́ gakó ń shɛ̀nɛ́ n cèrhè Arəzana pyɛ̀lɛ̀ rɛ́ ywẽ̀ né kùr n lwar, ń jǐrh ǹdə kɛ̀lɛ́ cə́bal mɔ̀bɔ́ ń nə́ ń vùr ń wẽ̀ nándùn ǹdə́ nándwẽ́ ń nə̀cɛ̀ndɛ́ wẽ́ ń mə́ ń twĩ̀ ta.” ⁵³ Yezu gə́ ju səswaálsɛ́ sə̀myɛ́ gakó n zhɛ̀, n zɛ̃̀ n zhǐr gàà, ⁵⁴ n vò ń da-dǒ, n ji kùr ń nə́ ń cèrhè kàrmɔ̀ bə̀ dwã-gùlú jì y wẽ́, sə kɔn jàr lyì bí byɛ̀bɛ́ gakó bə̀ yʼà ŋwɛ́nɛ́ gàà mɔ́. Bə zɛ̃̀ bə̀ zhe: “Yẽ̀ mɔ̀bɔ́ nɔ surhə né nyɛ̀bɛ́ èta mɔ́ nɛ́? Etər ń tó né ń wɔ̌ màmyaarhɛ́ tɛ̀bɛ́ èta mɔ́ ń nə́ ń wɛ̀rhɛ́? ⁵⁵ È də̀ ńmyɛ̌ ń wɔ́ də̀-shə̀lnə̀ mó byǐ mú nà? È də̀ ńmyɛ̌ ń ná yíl Marɛ mɔ́ nà? È də̀ ńmyɛ̌ ń wɔ́ Zhakɛ ǹdə́ Zhozefu ǹdə́ Shəmɔ ǹdə́ Zhidə da-byǐ nà? ⁵⁶ È də̀ ń nəkwá bɛ́ bə̀ tó nə́ba bə̀ ŋwɛ́nɛ́ nyɔ̀nɔ̀ nà? Yẽ̀ ń nə nɔ surhə né ǹdə́ ŋwɔ̀nɔ́ w kɔ̀bɔ́ èta mɔ́ nɛ́?” ⁵⁷ Wɔ́ rə̀myɛ́ è ce, bə̀ yʼà tʼâ zwẽ Yezu zɔ̀mà nɛ́ yé. N zɛ̃̀ n wɔ̀ bɛ: “Bə̀ nʼê nyàm Yi nyì-zwennə jààsɛ́ gakó wə, sə bə̀ tʼâ nyàm mɔ̀ ń da-dǒ w ǹdə́ ń da sõ kɛ̀lɛ́ w yé.” ⁵⁸ Bə̀ gə́ yə̀ mə zhí mú ce, ń yə̀ màmyaarhɛ nánzhəzhɔ̌ wɛ̀rhɛ́ gàà yé.