\r\n
\r\n\r\n1\r\nBeti' ankan un non e khaden ena ufa' Kerosenesi' barafa' oren mino. \r\n\r\n\r\n2\r\nOriven Yisasi ma boti me ampiren araviyain ma' anan namu aunan bain banta ano furin banta khayoi masi' pimpake' e una'en be vainta' eren mino.\r\n\r\n\r\n3\r\nMai vanta ano furin banta khayoi masi' pimpa'i variyami'. Mana vanta ano ida khanai'en be'in pakaan akonaen nafi seni anampo safi yamua'daren iyaremi'. \r\n\r\n\r\n4\r\nBe'in kokhon dada'i akona anampo safi seni anampo safi yamiyaren mifo mai seni anan dere anta'den akona anan dere anta' anta' uan karu'diyami'. Ma'an tiyan mana ano ida khanai'en be'in pakaan akona uren maman bara aseriyaren mino.\r\n\r\n\r\n5\r\nBanta masi' kayo fimpa safi anuyon pimpa safi bayan ma' inuran ma, ba'diyaken bata ukhein ona'mana' kayo foke' be au vukhafa sika saka iyaren mino. \r\n\r\n\r\n6\r\nBe'i ma nentake' Yisasin oniyaken tavaen oren ben anafin o matimemi'.\r\n\r\n\r\n7\r\nO matimen be'i khakani'en oovararen temi', Yisasi oe, Yan Bain Ayarafenu anin mompo e'in na'i nasa' maman tiyaku fono. Ayarafenui avika'i e'in tutpiya' umpo ida va' te'in uman timeno. \r\n\r\n\r\n8\r\nMai fara va ve'i ma'a senai'. Mai vanta aupinke' eravino van Yisasi namu aunan do siantiya'i mi'.\r\n\r\n\r\n9\r\nYisasi ve'in inaemi', E avi' iye fino. Ina ikan be'i evera'nen tiamemi', Te sivi' maen ida yankaforen muno. Para vara seyo, seti khokhona suromi va' uno. \r\n\r\n\r\n10\r\nMai namu aunan mano ida mai finke me ampire' orono van evara'na'en tutu'piyami'.\r\n\r\n\r\n11\r\nMai akhempa' maen kokhona' pon kayo sito' anuyompin aviniyaremi'. \r\n\r\n\r\n12\r\nAviniyan maen namu aunan mano Yisasi vaipa' tutupiyan temi', tetin tisintesi' pon kayo aupin un perano. A'esira' betin aupin un perano. \r\n\r\n\r\n13\r\nMa'a sikan mai namu aunan kayo a'in eravuaren pon kayo aupin un peremi'. Un periyain ma' mai fon kayo ano amen tavaen aravuaren un nompin orun peren mino. Kankan tauseni fon anefa'i un nompin ufuren mino.\r\n\r\n\r\n14\r\nUfuriyain ma' maima fon aviniya'ein keka' ano savaen oren kakan barufin ma' mai akhempa' ma vain baru khayofin ma' ma vain nanin banta mo siamikan maima afoka'ein danasinta onano van oren mino. \r\n\r\n\r\n15\r\nOriven Yisasi vainta' o onakan maima i yankaforen namu aunan mano fakakha'ein banta varemi'. Beni ine ine ano mo khama uvin aui'dana' uren kumantare'in onen akhokhovan en mino.\r\n\r\n\r\n16\r\nNamu aunan mano fakakha'ein banta ma kama uatiyan pursen onein keka' ano maima erein nanin banta siamemi'. Inka' pon kayo va' dere ano ma un nompin ufurein ma' dere siamen mino. \r\n\r\n\r\n17\r\nMa'a sin iniren Yisasin nan beti'i vara me ampiren orino van arai'en tutupen mino.\r\n\r\n\r\n18\r\nMa'a sikan Yisasi ma voti fin un kumaniyan maen namu aunan ma fakakha'ein banta ano vema' orono van iyani'en mino. \r\n\r\n\r\n19\r\nIyani' ikan mifo Yisasi ve'in tiamemi', Te'in ma' ida erin nompo ei varufin orive va' maima Bafan mano e'inan arunan uren aya uren na' kama uantein baya va' ei vanasi mo siameno. \r\n\r\n\r\n20\r\nMa'a sikan mai vanta ano oriyaken Dekaporisi' ma Yisasi ano vein kama yana' mamantein nan e siamen oriyakan mino ano sakhaen mino.\r\n\r\n\r\n21\r\nYisasi ma evara'nen botifin non e khaden ena ufa' oriaren un non akhempa orin maen kakan nanin banta ano ve vainta' o iyen eukemi'. \r\n\r\n\r\n22\r\nIyukha'in Yairusi ne sin Yuda khayoi ayafa kheka' pinte vanta ano ma Yisasin oniyaken ben arantampin o matimemi'. \r\n\r\n\r\n23\r\nO matimen temi', Te siraun arara' mai inka furin ade' oriya' umpo erikhe mo ayan a'nonta' kaesin na' evara'nen e afirin ino sen Yisasin avar'ana'en tutupen mino. \r\n\r\n\r\n24\r\nMa'a sikan be'in ma' oriyan maen kakan nanin banta khayo ano ven au kharaka' oriyami'.\r\n\r\n\r\n25\r\nOriyan maifin para tuerufu (12) oranara' nare oriyan ban ai' dana' pakakhein nanin ma' oriyaremi'. \r\n\r\n\r\n26\r\nBe'in aya inovan bei khokhon danasinta afe uren ayofan banta khayo o oniyaren mifo mai ai' dana' ano ida khipari'en purasen moeken kakani suron en mino. \r\n\r\n\r\n27\r\nMai umanpin baken Yisasi ma o varen eriyain avu'ava' baya inen maen ben oyampa' oriaren beni aya' davara'e mo aruven mino.\r\n\r\n\r\n28\r\nPara vaino, ve'i ma inein Yisasini yavara'e ma aruvonte' anan ti'dana' kipanten mino sen inikhami'. \r\n\r\n\r\n29\r\nInikharen ma veni aya' davara'e ma aruviyain m'a anan nare ma yiya'ein mo khipemi'. Kipan ma av'du'an onan ben aufa' ma uman diya'ein mo khipen mino.\r\n\r\n\r\n30\r\nMa'an ma ein mano Yisasini akona orivin pasen ainen afova' en mino. Afova' iyaken do vae'aren mai nanin banta fin temi', Iye ano' tenti sui'dana' tiruviya fono. \r\n\r\n\r\n31\r\nMa'a sen ina ikan bei eyo iyampon kayo ano semi', Ma nanin banta ano ma en au kharaka' makaka' uven oriyain oniyaya' iye ano' tiruviyan nafino siya fono. \r\n\r\n\r\n32\r\nMa'a siyan mifo maima aruvukein onano van Yisasi onen auken mino.\r\n\r\n\r\n33\r\nMai nanin mano maima ven aura' afoka'ein danasan akhokhofen avinantan iyan Yisasin anafin eriven ben aura' ma vakan eriya'in ma me khipein danasan purasen tiamen mino. \r\n\r\n\r\n34\r\nTiamikan be'i mai nanin tiamemi', Tiraun oe, ei mumunan manon e'in kama uanten mifo kusin ma' oriyasin na' ei ai'dana' kipano.\r\n\r\n\r\n35\r\nMa'a siyan maen Yuda khayoi ayafa vantai mapinke' mana'a kheka' ano erein mai ayafa me siamemi', E araun puken mifo ida va' aru' evara'ne uman amiya vano.\r\n\r\n\r\n36\r\nMa'a siyain ma' Yisasi veti ma siyain baya khayo inen maen Yuda khayoi ayafa vanta siamemi' Ida va' akhokho van iyake mumunan mana va' ono. \r\n\r\n\r\n37\r\nMa'a sen tiamiden mino' me ayopa' uren Pita ma' Yemisi ma' be afa' Yoni ma' ana avi'aren oren mino. \r\n\r\n\r\n38\r\nOriyaren Yuda khayoi ayafa vanta amapin oriven inikan banasi ano sisuvo siyan inka kakani' uren ifi' diyaren mino.\r\n\r\n\r\n39\r\nIfi' diya' ikan mapin un peben betin tiamemi', Na'i vara' ida amusin baka' bakeya na'i vara' ifi' diyara' bara fono. Mai iyampon maen paran aumi vakhen ida fuken mino. \r\n\r\n\r\n40\r\n Ma'a sikan be'in nan intiyan mifo maima fukein iyampon ano'en ma' be afo'en ma' aviriyan maima vema' ma orikha'ein kayo va' avi'aren mino' nanin banta siantan barufa' araven mino. Aravuvin maima fukan dan bainta' o'den mino.\r\n\r\n\r\n41\r\nO'diven mai iyampon ayan bana fakaaren temi', Tarita Kaum. Mai vaya ma yo vaede ininte, Arinta oe, e'in tiamiya' umpo mantanon tikhen mino. \r\n\r\n\r\n42\r\n Ma'a siyain ma' anan mai iyampon mai iyampon mano orun mantaven oren mino. (tuerufu orana orikhein arintan baremi') Ma'an tiyain ma' anan beti' ankan kakan anoma' iniyaken takhaen mino. \r\n\r\n\r\n43\r\nMa'an tiyan maima afoka'ein dana san ida mana ano afova' ino van beti' ankan akonaen tiamemi'. Tiamiden mai arinta yunan amino van beti tiamen mino.\r\n\r\n
\r\n\r\n\r\n\r\n"],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,43]}],[0,{"number":[0,"6"],"label":[0,"6"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,56]}],[0,{"number":[0,"7"],"label":[0,"7"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,37]}],[0,{"number":[0,"9"],"label":[0,"9"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,6]}],[0,{"number":[0,"10"],"label":[0,"10"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,52]}],[0,{"number":[0,"11"],"label":[0,"11"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,33]}],[0,{"number":[0,"12"],"label":[0,"12"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,12]}],[0,{"number":[0,"13"],"label":[0,"13"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,37]}],[0,{"number":[0,"14"],"label":[0,"14"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,72]}],[0,{"number":[0,"15"],"label":[0,"15"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,47]}],[0,{"number":[0,"16"],"label":[0,"16"],"content":[0,null],"byteCount":[0,0],"verseCount":[0,20]}]]],"lastRendered":[0,"2025-02-24T19:21:17.4337794Z"]}]]],"words":[0,null],"navigation":[0,null],"downloadLinks":[1,[[0,{"link":[0,"source.usfm"],"title":[0,"USFM"]}]]],"lastRendered":[0,"2025-02-24T19:21:17.4337794Z"],"wholeResourceByteCount":[0,110798],"appMeta":[0,null]}],"user":[0,"PNG-tech"],"repositoryName":[0,"agd-x-namel_mrk_text_reg"],"preferredLocale":[0,"en"],"initialDict":[0,{"ariaNavigateBackwardsOneChapter":[0,"Navigate backwards one chapter"],"ariaNavigateForwardsOneChapter":[0,"Navigate forwards one chapter"],"book":[0,"Book"],"books":[0,"Books"],"bookAlreadySaved":[0,"Book is already saved offline."],"bookSavedAndOutOfDate":[0,"There is an update available for this book saved offline"],"cacheFirst":[0,"Use saved version first and Internet if needed"],"cacheNetworkFirst":[0,"Internet first"],"cacheOnly":[0,"Use saved version only"],"chapters":[0,"Chapters"],"close":[0,"Close"],"code":[0,"en"],"currentBook":[0,"Current Book"],"details":[0,"Details"],"download":[0,"Download"],"downloadPrintAll":[0,"Print whole book"],"downloadSource":[0,"Download source (zip of repository)"],"downloadUsfmSource":[0,"Download source USFM"],"english":[0,"English"],"errorSaving":[0,"There was an error saving this resource offline"],"fileSize":[0,"File Size"],"fileType":[0,"File Type"],"homeTitle":[0,"Free Bible Translation Tools for the Global Chuch"],"language":[0,"Language"],"lastModified":[0,"Last Modified"],"loading":[0,"Loading"],"loadingBehavior":[0,"Loading behavior"],"menu":[0,"Menu"],"newTestament":[0,"New Testament"],"notYetSupported":[0,"That combination is not yet supported"],"oldTestament":[0,"Old Testament"],"openSettings":[0,"open settings"],"print":[0,"Print"],"processes":[0,"Processes"],"removingPercent":[0,"Removing {{ percent }}%"],"resource":[0,"Resource"],"resources":[0,"Resources"],"resourceType":[0,"Resource Type"],"saveForOfflineReading":[0,"Read the current book without internet access."],"saveWhole":[0,"Save whole resource for reading offline"],"saving":[0,"Saving"],"savingPercent":[0,"Saving {{ percent }}%"],"searchBooks":[0,"Search books"],"settings":[0,"Settings"],"success":[0,"Success"],"successSaving":[0,"{{ bookname }} is now available to read without internet. Bookmark this page so you can easily reference it later."],"successRemoving":[0,"{{ bookname }} has been successfully removed from offline availability."],"spanish":[0,"Spanish"],"support":[0,"Support"],"contact-us":[0,"Support"],"thisLanguage":[0,"English"],"tools":[0,"tools"],"church-owned-bible-translation":[0,"Church-Owned Bible Translation"],"resources/languages":[0,"Translations"],"updateAvailable":[0,"Update Available"],"updateResource":[0,"Update Resource"],"translations":[0,"translations"],"software":[0,"tools"],"wholeAlreadySaved":[0,"This resource is already saved offline"],"wholeSavedAndOutOfDate":[0,"A new version of this resource is available."],"wacsSource":[0,"See Source"]}],"hasDownloadIndex":[0,true],"wasPostRequest":[0,false]}" ssr="" client="idle" opts="{"name":"ReaderWrapper","value":true}" await-children="">1 Beti' ankan un non e khaden ena ufa' Kerosenesi' barafa' oren mino. 2 Oriven Yisasi ma boti me ampiren araviyain ma' anan namu aunan bain banta ano furin banta khayoi masi' pimpake' e una'en be vainta' eren mino. 3 Mai vanta ano furin banta khayoi masi' pimpa'i variyami'. Mana vanta ano ida khanai'en be'in pakaan akonaen nafi seni anampo safi yamua'daren iyaremi'. 4 Be'in kokhon dada'i akona anampo safi seni anampo safi yamiyaren mifo mai seni anan dere anta'den akona anan dere anta' anta' uan karu'diyami'. Ma'an tiyan mana ano ida khanai'en be'in pakaan akona uren maman bara aseriyaren mino. 5 Banta masi' kayo fimpa safi anuyon pimpa safi bayan ma' inuran ma, ba'diyaken bata ukhein ona'mana' kayo foke' be au vukhafa sika saka iyaren mino. 6 Be'i ma nentake' Yisasin oniyaken tavaen oren ben anafin o matimemi'. 7 O matimen be'i khakani'en oovararen temi', Yisasi oe, Yan Bain Ayarafenu anin mompo e'in na'i nasa' maman tiyaku fono. Ayarafenui avika'i e'in tutpiya' umpo ida va' te'in uman timeno. 8 Mai fara va ve'i ma'a senai'. Mai vanta aupinke' eravino van Yisasi namu aunan do siantiya'i mi'. 9 Yisasi ve'in inaemi', E avi' iye fino. Ina ikan be'i evera'nen tiamemi', Te sivi' maen ida yankaforen muno. Para vara seyo, seti khokhona suromi va' uno. 10 Mai namu aunan mano ida mai finke me ampire' orono van evara'na'en tutu'piyami'. 11 Mai akhempa' maen kokhona' pon kayo sito' anuyompin aviniyaremi'. 12 Aviniyan maen namu aunan mano Yisasi vaipa' tutupiyan temi', tetin tisintesi' pon kayo aupin un perano. A'esira' betin aupin un perano. 13 Ma'a sikan mai namu aunan kayo a'in eravuaren pon kayo aupin un peremi'. Un periyain ma' mai fon kayo ano amen tavaen aravuaren un nompin orun peren mino. Kankan tauseni fon anefa'i un nompin ufuren mino. 14 Ufuriyain ma' maima fon aviniya'ein keka' ano savaen oren kakan barufin ma' mai akhempa' ma vain baru khayofin ma' ma vain nanin banta mo siamikan maima afoka'ein danasinta onano van oren mino. 15 Oriven Yisasi vainta' o onakan maima i yankaforen namu aunan mano fakakha'ein banta varemi'. Beni ine ine ano mo khama uvin aui'dana' uren kumantare'in onen akhokhovan en mino. 16 Namu aunan mano fakakha'ein banta ma kama uatiyan pursen onein keka' ano maima erein nanin banta siamemi'. Inka' pon kayo va' dere ano ma un nompin ufurein ma' dere siamen mino. 17 Ma'a sin iniren Yisasin nan beti'i vara me ampiren orino van arai'en tutupen mino. 18 Ma'a sikan Yisasi ma voti fin un kumaniyan maen namu aunan ma fakakha'ein banta ano vema' orono van iyani'en mino. 19 Iyani' ikan mifo Yisasi ve'in tiamemi', Te'in ma' ida erin nompo ei varufin orive va' maima Bafan mano e'inan arunan uren aya uren na' kama uantein baya va' ei vanasi mo siameno. 20 Ma'a sikan mai vanta ano oriyaken Dekaporisi' ma Yisasi ano vein kama yana' mamantein nan e siamen oriyakan mino ano sakhaen mino. 21 Yisasi ma evara'nen botifin non e khaden ena ufa' oriaren un non akhempa orin maen kakan nanin banta ano ve vainta' o iyen eukemi'. 22 Iyukha'in Yairusi ne sin Yuda khayoi ayafa kheka' pinte vanta ano ma Yisasin oniyaken ben arantampin o matimemi'. 23 O matimen temi', Te siraun arara' mai inka furin ade' oriya' umpo erikhe mo ayan a'nonta' kaesin na' evara'nen e afirin ino sen Yisasin avar'ana'en tutupen mino. 24 Ma'a sikan be'in ma' oriyan maen kakan nanin banta khayo ano ven au kharaka' oriyami'. 25 Oriyan maifin para tuerufu (12) oranara' nare oriyan ban ai' dana' pakakhein nanin ma' oriyaremi'. 26 Be'in aya inovan bei khokhon danasinta afe uren ayofan banta khayo o oniyaren mifo mai ai' dana' ano ida khipari'en purasen moeken kakani suron en mino. 27 Mai umanpin baken Yisasi ma o varen eriyain avu'ava' baya inen maen ben oyampa' oriaren beni aya' davara'e mo aruven mino. 28 Para vaino, ve'i ma inein Yisasini yavara'e ma aruvonte' anan ti'dana' kipanten mino sen inikhami'. 29 Inikharen ma veni aya' davara'e ma aruviyain m'a anan nare ma yiya'ein mo khipemi'. Kipan ma av'du'an onan ben aufa' ma uman diya'ein mo khipen mino. 30 Ma'an ma ein mano Yisasini akona orivin pasen ainen afova' en mino. Afova' iyaken do vae'aren mai nanin banta fin temi', Iye ano' tenti sui'dana' tiruviya fono. 31 Ma'a sen ina ikan bei eyo iyampon kayo ano semi', Ma nanin banta ano ma en au kharaka' makaka' uven oriyain oniyaya' iye ano' tiruviyan nafino siya fono. 32 Ma'a siyan mifo maima aruvukein onano van Yisasi onen auken mino. 33 Mai nanin mano maima ven aura' afoka'ein danasan akhokhofen avinantan iyan Yisasin anafin eriven ben aura' ma vakan eriya'in ma me khipein danasan purasen tiamen mino. 34 Tiamikan be'i mai nanin tiamemi', Tiraun oe, ei mumunan manon e'in kama uanten mifo kusin ma' oriyasin na' ei ai'dana' kipano. 35 Ma'a siyan maen Yuda khayoi ayafa vantai mapinke' mana'a kheka' ano erein mai ayafa me siamemi', E araun puken mifo ida va' aru' evara'ne uman amiya vano. 36 Ma'a siyain ma' Yisasi veti ma siyain baya khayo inen maen Yuda khayoi ayafa vanta siamemi' Ida va' akhokho van iyake mumunan mana va' ono. 37 Ma'a sen tiamiden mino' me ayopa' uren Pita ma' Yemisi ma' be afa' Yoni ma' ana avi'aren oren mino. 38 Oriyaren Yuda khayoi ayafa vanta amapin oriven inikan banasi ano sisuvo siyan inka kakani' uren ifi' diyaren mino. 39 Ifi' diya' ikan mapin un peben betin tiamemi', Na'i vara' ida amusin baka' bakeya na'i vara' ifi' diyara' bara fono. Mai iyampon maen paran aumi vakhen ida fuken mino. 40 Ma'a sikan be'in nan intiyan mifo maima fukein iyampon ano'en ma' be afo'en ma' aviriyan maima vema' ma orikha'ein kayo va' avi'aren mino' nanin banta siantan barufa' araven mino. Aravuvin maima fukan dan bainta' o'den mino. 41 O'diven mai iyampon ayan bana fakaaren temi', Tarita Kaum. Mai vaya ma yo vaede ininte, Arinta oe, e'in tiamiya' umpo mantanon tikhen mino. 42 Ma'a siyain ma' anan mai iyampon mai iyampon mano orun mantaven oren mino. (tuerufu orana orikhein arintan baremi') Ma'an tiyain ma' anan beti' ankan kakan anoma' iniyaken takhaen mino. 43 Ma'an tiyan maima afoka'ein dana san ida mana ano afova' ino van beti' ankan akonaen tiamemi'. Tiamiden mai arinta yunan amino van beti tiamen mino.