Sura ya 25

1 Yahweh akatamwiiya na Musa kwe muima wa Sinai, akagombeka, 2 "Tamwiiya na wantu wa Israeli na uwambe, "Mwendaho mwengie mwe sii ambayo nawenka ikabinda iyo sii lazima igosolwe iwe ya kuitoza sabato kwa ajii ya Yahweh. 3 Ni lazima mhande mazao yenu kwa myaka mtandatu, na kwa myaka mtandatu mwendamuisengee matambi mizabibu yenu na kukusanya mazao yakwe. 4 Akini mwe mwaka mfungate, Sabato ya kuhumwiiza kwa utuvu kwa sii yendaitozwe, ni Sabato kwa Yahweh. Nkamnamhande minda yenu waa kuisengea mizabibu yenu matambi yakwe. 5 Hamna mgookee mavuno yoyose ya mizabibu yekwehoteayo yenye kwe minda yenu ya mizabibu yesayokusengewa matambi. Unu wendauwe mwaka wa humwiizo denye utuvu kwe alizi. 6 Chochose alizi yesayokugosoewa ndima chendacho kulavya ukati wa Sabato chendakiwe nkande yako. Wewe mwenye, watumwa wako wa kigosi na wa kivyee, wandima wako wa ajiliwa na wageni wekaao hamwe nawe mwadaha kwekuubanyia nkande. 7 Na wanyama wako wa kufugwa na wanyama polini wadahe kuda chochose alizi ilavyacho. 8 Ni lazima kwenu kutaazia Sabato mfungate ya myaka yaani, mfungate maa myaka mfungate, yagosoa jumla ya myaka alubaini na kenda. 9 Ikabinda mwendamtoe sauti gunda kia hantu mwe misi ya kumi ya mwezi wa mfungate misi ya upatanisho ni lazima mtoe taumbeta mwe sii yenu yose. 10 Nanywi mwenda muwenege mwaka wa hamsini kwa ajii ya Yahweh na mwendamtangaze uhuu mwe sii yenu yose kwa wekazi wose. Kwendakuwe na Yubile kwa ajii yenu, ambayo kwa iyo mai na watumwa ni lazima wavuzwe kwe kaya zao. 11 Mwaka wa mfungate kwendakuwe na Yubile kwenu. Nkamnamhande waa kugookea mavuno yekwehoteayo yenye na kukuubanya kichipukacho kwe mizabibu yesayokusengewa matambi. 12 Kwa sibabu iyo ni Yubile takatifu kwenu. Nanywi mwendamde mazao yakuayo yenye kuawa kwe minda. 13 Ni lazima muwavuze kia yumwe kwe miiki yakwe kwe mwaka unu wa Yubile. 14 Endaho watanga alizi yoyose yamwehehi yako au kugua alizi yakwe ni shuti msekukonyanawaa kugosoeana kwa hila. 15 Endaho wagua alizi kulawa kwa mwehehi yako zingatia idado ya myaka na mazao ambayo yadaha kubadwa mpaka mwaka wa Yubile ntuhu. Mwehehi yako atagaye alizi na aitaazie miaka iyo pia. 16 Myaka ikaongezeka mpaka Yubile, ntuhu endaaongee samani ya alizi, na myaka ikawa micheche kuibwiia Yubile ntuhu endaaseeze samani kwa sibabu idadi ya uzao yahusiana na idadi ya myaka kabla ya Yubile ntuhu. 17 Msekukonyana ama kutendeana kwa hila badii yakwe yawapasa kumhishimu Yahweh Mungu ywenu. 18 Kwa iyo basi ni lazima muyatii maagizo kuzituza shalia zangu na kuzitekeeza. Nanywi mwendamwekae mwe sii kwa npeho. 19 Nayo sii yendaiwenke mavuno yakwe, nanywi mwendamde matunda yenu na mwendamwekae umo npeho. 20 Labda mwenda mgombeke, tendatide mbwai mwe mwaka wa mfungate? Kauwa, nkatidaha kuhanda waa kukubanya mazao yetu.'' 21 Nendaniiamuu baaka yangu yeze uanga yenu kwe mwaka wa mtandatu. Nayo yendailavye mavuno ya kutosha kwa myaka mitatu. 22 Mwenda mhande mwe mwaka wa nane na mwenda kwendelea kuda mazao ya myaka yekwembokayo kuawa kwe taa da nkande. Mpaka mavuno ya mwaka wa kenda yendahoyabue, mndamdahe kuda kulawa kwe liziki yekuhifaziwa kwe myaka yekwembokayo 23 Alizi nkainaitagwe kwa mmiiki muhya wa kudumu, kwa sibabu alizi ni mai yangu nywinywi nyose ni wageni na wekazi muda uanga ya alizi yangu. 24 Ni lazima muituze haki ya ukombozi kwa ajii ya alizi yose mwendayomuimiliki; yawapasa kuuhusu alizi igulwe vituhu na kaya ambayo wewe kuigua iyo alizi kuawa kwao. 25 Endaho Mwisraeli mwezuako awa masikini na kwa sibabu iyo atagaa baazi ya miliki yakwe, ikabinda jamaa yakwe ywa hehi adaha kweza kuikomboa iyo miliki ambayo jamaa yakwe kaitaga kwako. 26 Endaho muntu nkana jamaa wa kuikomboa mai yakwe miya kafanikiwa naho anaudahi wa kuikomboa, 27 Akabinda enda ataazie myaka tangu alizi iyo yekutagwaho na kuivuza kwa muntu mwekumtagia feza yekusigaayo. Nae adaha kuuya kwe miliki yakwe mwenye. 28 Akini ikawa nkadaha kuivuza kwakwe alizi ekuitagaye, nayo iyo alizi ekuitagayo yasigaa kwe umiliki wa yuda mwekuigua mpaka mwaka wa Yubile. Kwe mwaka wa Yubile, alizi yavuzwa kwe muntu mwekuitaga, naye mmiliki wa asili endaauye kwe mai yakwe. 29 Ikawa muntu kataga nyumba yakwe mzi wekuzungu wekuzungushiwao ukanto nae adaha kuigua vituhu ndani ya mwaka baada ya kutagwa. Kwa kuwa kwa mwaka mgima endaawe na haki ya ukombozi. 30 Inga nyumba hiyo nkayekukombolwa kabla ya mwaka mgima, neaho iyo nyumba ye kwe mzi wekuzungushwao ukanto yendaiwe mai ya kudumu ya yuda mwekuigu kwe vivyazi vyose vya uvyazi wakwe. Nyumba iyo nkainaiwe ya kuvuzwa kwe mwaka wa Yubile. 31 Akini nyumba za vijiji zesazokuwa na ukanto kuzizunguuka zataaziwa kana mnda wa sii. Zadaha kukombolwa, na ni lazima zivuzwe kwe mwaka wa Yubile. 32 Hata ivyo nyumba zimilikiwazo na makuhani kwe mizi yao zadaha kukombolwa ukati wowose. 33 Endaho yumwe wa makuhani nkaikomboa nyumba yekutagwayo, ikabinda nyumba iyo yekutagwa kwe mizi yeiho ni lazima ivuzwe mwe mwaka wa Yubile, kwa kuwa nyumba za mizi ya makuhani ni mai yao mwenamo wantu wa Israeli. 34 Iya ida minda yekuzunguukayo mizi yao nkaidaha kutagwa kwa sibabu iyo ni mai ya kudumu ya makuhani. 35 Ikatenda mwananchi mwezio kwa masikini kiasi kwamba nkadaha kwehudumia, nawe wendaulazimike kumsaidia inga via umsaidiavyo mgeni au mtuhu yeyose kuawa chongoi ekaaye miongoni mwenu. 36 Usekumtoza liba au kujaibu kunufaika kulawa kwakwe mwe sia yoyose iya mhishimu Mungu ywako ili kwamba ndugu endelee kwekaa nawe. 37 Nkuna umwenke mkopo wa feza na kumtoza liba waa nkunaumtagie nkande ili kupata faida. 38 Mimi ndimi Yahweh Mungu ywako, mwekukueta wewe kulawa Misri, ili kwamba nikwenke sii ya Kanaani, na kwamba niwe Mungu ywako. 39 Iwaho mwanasii mwezio endaawe masikini na kwetaga mwenye kwako, usekumgoshoesha ndima inga mtumwa. 40 Mgosoee inga mndima wa kuajiliwa. Ni lazima awe inga yuda ahudumye nawe kwa muda mpaka mwaka wa Yubile. 41 Akabinda enda ahauke kwako yeye mwenye na wanawe hamw ekwe kaya yakwe mwenye na kwe miliki ya tatiakwe. 42 Kwa sibabu wao ni wandima wangu nekuwaotao kulawa kwe sii ya Misri. Nkaana watagwe inga walumwa. 43 Usekutawala uanga yao kwa ukatii, bali yakuoasa kumhishimu Munguywako. 44 Kwa upande wa watumwa wako wakigosi na watumwa wako wa kivyee udahao kuwapala kulawa kwe mataifa ya kuzunguukayo, wadaha kugua watumwa kulawa kwao. 45 Wadaha pia kugua watumwa kulawa kwa wageni waishio miongoni mwenu, yaani kulawa kaya zao wehamwe nawe, wada wana wekuvyaigwao mwe sii yako wadahakuwa mai yako. 46 Wadaha kuzalisha watumwa awo inga ulisi kwa wana wako baada yako, ili kuwamiliki inga mai. Kulawa kwao wadaha kugua watumwa kae na kae iya nkamnamdahe kutawala kwa ukai juu ya ndugu zenu we miongoni mwa wantu wa Israeli. 47 Endaho mgeni muishi nawewe kwa mda atenda taajii na ikawa yumwe wa Waisraeli katenda masikini na ketaga mwenye kwe familia ya mgeni au kwa muntu nganya mwe familia, 48 baada ya Mwisraeli mwezio kuwa kagulwa. Adaha kuvuzwa kwa malipo. Endaho kadaha kuvuzwa muntu fulani mwe familia adaha kumkomboa. 49 Adaha kuwa mutmba yakwe, au mtumba ywa mwanawe mkomboae yeye, au yeyose ambaye ni nduguye ywa hehi kulawa kwe ukoo wakwe. Au awaho mwenye mafanikio adaha kwekomboa mwenye. 50 Ni lazima apatane na muntu mwekumgua, yawapasa kutaazia myaka tangu mwaka ekwetagaho kwa mguzi wakwe mpaka mwaka wa Yubile. Ida samani ya ukombozi wakwe itaaziwe kuigana na kiwango cha mshahaa aihwao mndima mwekuajiiwa kwa idadi ya myaka ambayo adaha kwendelea kugosoa ndima kwa yuda mwekumgua. 51 Endaho kwendakuwe kungai myaka micheche tu yekusigaayo mpaka mwaka wa Yubile, endaalazimike kuiha fungu kuu da feza kwa ajii ya ukombozi ambao ni uwiano wa idadi ya myaka iyo. 52 Iwaho kuna myaka micheche tu yekusigaayo mpaka mwaka wa Yubile, endaapatane na mwekumgua ili kuyembokea idadi ya myaka yekusigaayo mpaka Yubile, naye endaalazimike kuihiya ukombozi kuigana na idadi ya myaka. 53 Nae endagosoewe inga muntu mwekuajiliwa mwaka kwa mwaka. Wenda uhakikishe kwamba nkagosoewa kwa ukai. 54 Miya nkekukombolwa mwe sia izi enda atumike mpaka mwaka wa Yubile, yeye hamwe na wana wakwe. 55 Kwangu mimi wantu wa Israeli ni wandima. Wawo ni wandima wangu ambao nkiwalavya kwe sii ya Misri. Mimi nee Yahweh Mungu ywenu.