¹ در این وَخت، هِزاران نَفَر جَمع شِدند، چِندان که سر و کولِ هَمدیگه پا می‌گُزاشتَند. عیسی نُخُست به شاگردونِ خودش گُفت: «از خَمیرمایۀ فَریسیان که هَمان ریاکاری‌ه، دُوری کُنید. ² هیچی پِنهان نیس که آشکار نَشِه و هیچی پوشیده نیس که عیان نَشِه. ³ هَر چی تو تاریکی گُفتید، تو روشنایی شِنیده می‌شه، و هَر چی پشت درهای بسته نجوا کَردید، از بوم‌ها اعلام می‌شه. ⁴ دوستان، بهتون می‌گُم، از کَسایی که تَن رو می‌کُشَن و بیشتر از این نِمیتونن، نَترسید. ⁵ بهتون نِشون می‌دُم از کی باید ترسید: از اونی که بعد از کُشتن تَن، قُدرت داره شما رو به دوزَخ بفرسته. آره، بهتون می‌گُم، از او باید بترسید. ⁶ مگه پنج تا گُنجیشک رو به دو تا پول سِیا نمی‌فروشن؟ ولی، حتی یه دونه از اونا پیشِ خدا فراموش نَمی‌شه. ⁷ حتی مویای سرِ شما هم به تَمومی شُمُرده شُدند. پس نترسید، چون ارزشِ شما بیشتر از هِزاران گُنجیشکه. ⁸ بهتون می‌گُم، هر که مرا نِزدِ مردم اقرار کنه، پسرِ انسان هم او رو نِزدِ فِرِشتگانِ خدا اقرار می‌کنه. ⁹ امّا هر که نِزدِ مردم منو انکار کنه، نِزدِ فِرِشتگانِ خدا انکار می‌شه. ¹⁰ هر که سخنی بر ضِدِ پسرِ انسان بگه، آمرزیده می‌شه، ولی هر که به رُوح‌القدس کفر بگه، آمرزیده نَمی‌شه. ¹¹ چون شما رو به کنیسه‌ها و به حضورِ حاکِمان و صاحِبمنصبان بِبَرَن، نگران نَباشید که چِطور از خودتون دِفاع کُنید یا چی بگید، ¹² چون در همون وَخت رُوح‌القدس بهتون یاد می‌ده چی باید بگید.» ¹³ یهویی یِه نَفَر اَز میانِ جَمع بهش گُفت: «استاد، به بَرادرم بگو میراثِ پِدری رو باهام قسمت کُنه.» ¹⁴ عیسی پَسُخ داد: «ای مرد، کی مَنو بینِ شما داور یا مُقَسِم قرار داده؟» ¹⁵ بَعد به مردم گُفت: «به‌هُوش باشین و اَز هَر گونه حِرص و آز بپرهیزین، چون زندگی آدم به زیاد بودنِ دارایی‌ش نیس.» ¹⁶ بَعد این مَثَلو بَرایِشون آورد: «یه مرد ثِروَتمَند اَز زراعتِ خودش محصولِ فراوون به دست آورد. ¹⁷ پَس با خودش فِک کرد، ”چی کُنَم، چون جایی برای انباشتنِ محصولِ خودم ندارم؟“ ¹⁸ بَعد گُفت: ”فَهمیدم چی باید کُنَم! انبارهای خودمو خراب می‌کنم و انبارای بزرگتر می‌سازم، و هَمه گَندُم و اموالمو تو اونا ذخیره می‌کنم. ¹⁹ بَعد به خودم می‌گم: ای جانِ من، برای سالای دِراز اموالِ زیادی داری. حالا آسوده بِزِی؛ بُخور و بِنوش و خوش باش.“ ²⁰ ولی خدا بهش گُفت: ”ای نادون! همین شَب جانتو ازت می‌گیرن. پَس اَون چِه اندوختی، مال کی می‌شه؟“ ²¹ اینه عاقبتِ کسی که برای خودش ثِروَت می‌اندوزه، ولی برای خدا ثِروَتمَند نیس.» ²² آنگاه عیسی خطاب به شاگردان خود گفت: «پَس به شما می‌گم، نِگران زندگی خود نباشید که چی بخورید، و نه نِگران بدنِ خود که چی بپوشید. ²³ زندگی اَز خوراک و بدن اَز پوشاک مُهم‌تره. ²⁴ کلاغ‌ها رو ببینید: نه می‌کارن و نه درو می‌کنن، نه کاهدون دارن و نه انبار؛ با این همه، خدا بهشون روزی می‌ده. و شما چقدر باارزش‌تر اَز پَرنده‌ها هستید! ²⁵ کیه اَز شما که بتونه با نگرانی، یه زراع به قَدش اضافه کُنه؟ ²⁶ پَس، اَگه اَز انجامِ یه کار کوچیک ناتوانید، واسه چی نگران بقیه چیزها هستید؟ ²⁷ سوسن‌ها رو ببینید که چجوری رشد می‌کنن؛ نه زحمت می‌کشن و نه می‌ریسن. به شما می‌گم که حتی سلیمان هم با هَمۀ شُکوه و جلالش مثل یکی اَز اونا آراسته نشُد. ²⁸ پَس اَگه خدا علفِ صحرا رو که امروز هَست و فردا توی تنور انداخته می‌شه، اینجوری می‌پوشونه، چقدر بیشتر شما رو، ای سست‌ایمانا! ²⁹ پَس نِگران این نباشید که چی بخورید یا چی بنوشید؛ نِگرانِ اینا نباشید. ³⁰ چون اقوامِ خداناشناسِ این دنیا در پیِ این‌جور چیزها هستن، ولی پدرِ شما می‌دونه که به این همه نیاز دارید. ³¹ بلکه شما، در پیِ پادشاهی او باشید، که همۀ اینا هم به شما داده خواهد شد.

³² «ای گلۀ کوچیک، نترسید، چون خشنودیِ پدرِ شما اینه که پادشاهی رو به شما بده. ³³ اونچه دارید بفروشید و به فقرا بدید؛ واسه خودتون کیس‌هایی فراهم کنید که پوسیده نشه، و گنجی پایان‌ناپذیر توی آسمون بیندوزید، جایی که نه دزد می‌آد و نه بید بهش آسیب می‌رسونه. ³⁴ چون هر جا گنجِ شما باشه، دلِ شما هم همونجا خواهد بود. ³⁵ کمَر وازونَه بیندید و چراغاتون رو روشن نیهِد. ³⁶ مِثِل کسانی باشید که چشم به راهَن صاحب‌شون از عروسی برگرده، تا وقتی برسه و در بزنه، فوری در رو واسه‌ش باز کنند. ³⁷ خوشا به حال اون خدمتکارانی که وقتی صاحب‌شون برمی‌گرده، اونا رو بیدار و هُوشیار پیدَا کنه. آمین، به شما می‌گم، خود صاحب‌شون کمَر وازونَه می‌بنده و اونا رو سَر سفره می‌نِشونه و ازشون پذیرایی می‌کنه. ³⁸ خوشا به حال اون خدمتکارانی که چه در پاس دوم شب و چه در پاس سوم، وقتی صاحب‌شون می‌آد، اونا رو بیدار و هُوشیار ببینه. ³⁹ بدونید که اگه صاحب‌خونه می‌دونست دزد کی می‌آد، نمی‌ذاشت دزد به خونَش دستبرد بزنه. ⁴⁰ پس شما هم آماده باشید، چون پسر انسان توی وقتی که شما انتظارشو ندارید، می‌آد.» ⁴¹ پطرس پرسید: «آقا، این مَثَل رو فقط واسه ما گفتی یا واسه همه؟» ⁴² عیسی گفت: «پس اون مباشرِ امین و دانا کیه که اربابش اونو به سرپرستی خدمتکارای خونَش گذاشته تا سهم غذای اونا رو به موقع بده؟ ⁴³ خوشا به حال اون خدمتکار که وقتی اربابش برمی‌گرده، اونو مشغول کار ببینه. ⁴⁴ یقین بدونید که اونو بر همهٔ داراییش می‌ذاره. ⁴⁵ امّا اگه اون خدمتکار با خودش بگه که "ارباب تو اومدن دیر کرده" و شروع کنه به آزار دادن خدمتکارای مرد و زن، و خودشم مشغول خوردن و نوشیدن و مستی بشه، ⁴⁶ اربابش تو روزی که اون انتظارشو نداره و ساعتی که ازش خبر نداره، می‌آد و اونو از بین می‌بره و تو جایی می‌ذاره که خیانتکاران هستن. ⁴⁷ اون خدمتکاری که خواستِ اربابشو می‌دونه و با این حال، خودشو واسه انجام دادنش آماده نمی‌کنه، تازیانهٔ زیادی می‌خوره. ⁴⁸ امّا اون که خواستِ اربابشو نمی‌دونه و کاری می‌کنه که سزاوار تنبیه باشه، تازیانهٔ کمتری می‌خوره. هر کی بهش بیشتر داده بشه، ازش بیشتر هم خواسته می‌شه؛ و هر کی مسئولیتش بیشتر باشه، جوابگویی‌ش هم بیشتر می‌شه. ⁴⁹ مَن آمِه‌م که تو زِمین آتِش بزنم، وَ اِی کاش تا حالا شعله‌ور شِده بِه‌وا! ⁵⁰ اَمّا یه تعمید لازِمِه و چقدر تَنگِ‌هِم که این‌ کار رُ به پایان برسونم. ⁵¹ فِکر می‌کُنید آمِه‌م که صُلح به زِمین بیارم؟ نَه، بلکه آمِه‌م که جدایی بِندازم. ⁵² از حالا به بعد، پنج تَن از یه خونواده تِم به تِم می‌شَن؛ سه تَن بر ضدِ دو تَن و دو تَن بر ضدِ سه تَن. ⁵³ پدر بر ضدِ پِسر، پِسر بر ضدِ پدر؛ مادر بر ضدِ دختر، دختر بر ضدِ مادر؛ مادرشوهر بر ضدِ عروس، عروس بر ضدِ مادرشوهر.» ⁵⁴ بعد عیسی به جمعیت گُفت: «وقتی می‌بینید اَبر تو مغرب پیدا می‌شه، فورا می‌گید: "بارون می‌آد" و بارون هم می‌باره. ⁵⁵ وقتی باد جنوبی می‌وَزه، می‌گید: "هوا گرم می‌شه" و همین‌طوری هم می‌شه. ⁵⁶ ای ریاکارا! شما که خوب می‌تونید هوای زمین و آسمون رو پیش‌بینی کنید، چطور نمی‌تونید زمان حال رو بفهمید؟ ⁵⁷ «چرا خودتون دربارۀ چیزایی که درسته قضاوت نمی‌کنید؟ ⁵⁸ وقتی داری با شاکیِت می‌ری پیش حاکم، سعی کن در راه باهاش آشتی کنی، نَکنی بکشِتِت پیش قاضی، قاضی هم بکشِتِت به دستِ نگهبان، و بیفتی زندان. ⁵⁹ بهت می‌گم تا قرون آخر رو ندی، از زندان آزاد نَشی.»