¹ Lɔɔndya Yesu ri tonyɛɛl klɛɛ̀n ín tíkɛ́l dyàn mɔ, à mùfɔn kɔ́ŋnè híin, àn kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ mɔ jir byéen k'à du dé: «Ŋmɛ́ɛn Totɔn, n̂ n'à se á ki ŋmɛ́ɛn tosháŋ ín tonyɛɛl klɛ fáâ ɔ Yuhana k'án kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ toshâŋ fáâ to.» ² Yesu k'à wú yì se dé: «Yíi mùkâr ye tonyɛɛl klɛɛ̀n, yíi k'à wú dé: Ŋmɛ́ɛn tɔ Jɔnɔsɔ! Ákún yin nar ki fɛ́ŋn, Án faŋbéê ki bɛ à ɲáan-tyarî ta! ³ Á ki ŋmɛ́ɛn ǹ ye mun nɔkɔŋl leyɛ́ɛŋnî tè ŋmɛ́ɛn to. ⁴ Ŋmɛ́ɛn ǹ klɛ̀ gbɔjáalî ɔ á tɛjél n̂ se, bóló ɔ bo jimin mun nɔkɔŋl ki gbɔjáal kwo ŋmɛ́ɛn to, ŋmɛ́ɛn saaŋ á tɛjɛ́ɛln fù jiminî se. B'à jél ŋmɛ́ɛn ki dé gbɔ tɔŋnlɛɛ mɔ bo.» ⁵ Yesu k'à wú à kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ se yé dé: «Yíkun mɔ gbò jirɛ̂ bè lo hìn à to gbɔtɛ̂l mɔ, k'à wú à se, d'à wo ɲukwó àkun to lemɔ́n gbɔ ɔ. ⁶ Fù bóló ɔ bo d'àkun jirɛ̂ má ri dyɛwóon lì bɛ̀ kyɛl àkun ta, à wo bè bóló ŋmɔ́n àkun se tɛ ɔ à to bo. ⁷ Ki tɛŋn ár'à jirɛ̂ jɔɔ̂ r'à ló à se, à lɔ́ mɔ tɛ̀ŋn mɔ d'à b'àkun kɔŋná bo híin, d'àkun n'á derê shînmun ɔ, dé yíi k'á mɔ yéen kpɛ́è, d'àkun wo dukú hìn ká bóló tɛ ɔ à to bo. ⁸ Mún n'à lóon yíkun se, d'à ta duklɔ́ jirɛ̂bé núkwɔ́ɔn bo, à bè dukúa à jirɛ̂ jɔɔ̂ ǹ mɔ́n nyɛl hìnî núkwɔ́ɔn, à ri ɲátomɔ́nî mun nɔkɔŋl besé, ki fù tè à to. ⁹ Mún n'à lóon yíkun se dé yíi w'á ɲátomɔ́n nyɛl, yíi ɲátomɔ́nî bè tea yíi to. Yíi wo mɔ́n ɲɛ́n, yíi bè mɔ́n ŋmɔ́na. Yíi wo klɔ́ tokwɔŋ jimin ŋmrɔ, jimin bè yéen flia yíi se. ¹⁰ Fù bóló ɔ bo, jiminî mun nɔkɔŋl á ɲátomɔ́n nyɛɛln, fù ɲátomɔ́nî ri tɛɛ̀n à to. Jiminî mun nɔkɔŋl á ɲátomɔ́n ɲɛ́ɛn, fù r'á ɲátomɔ́n ŋmɔ́ɔn. Jiminî mun nɔkɔŋl klɔ́ tokwɔɔ̀ŋn, yéen fliìn fù se. ¹¹ Tɔ gbò ri fɔn yíkun tyé mɔ, à kwɔ̀ŋ dye nì won-myɛ̂l nyɛl à se, tɔ ki kàkrɔ̂ ɔ á dyeê kɛ́ŋ, à wo won-myɛ̂l ɔ à kɛ́ŋa bo? Fù nì kwoa bo, ki yɛ́ɛŋn nyɛl tɔ se, tɔ ki jal ɔ á dyeê kɛ́ŋ, à wo yɛ́ɛŋn ɔ à kɛ́ŋa bo? ¹² Fù nì kwoa bo, à tɔŋnî kwɔ̀ŋ dye ki shìshɛ́ɛŋ nyɛl à se, tɔ ki kar ɔ à kɛ́ŋ? ¹³ Fù se kwó, yíkun mɛ̀mun ki jimin jaâl ɔ, yíkun bè mɔ́n ɲɔn ɲɔn sɔ́ɛ̀ tɛ fáshi yíi kwɔ̀ŋ derê to, yíkun Tɔ Jɔnɔsɔɔ̂ mun tɛ̀ŋnɛ̀n jɔ̀nɔ̀kpár mɔ, fù bè Tɛ́ltoféné ɔ à nyɛl têê kɛ́ŋa ki jiré yíkun k'á derêê kláaŋ mɔ́ɛ̀ɛ̂ to bo kɛ̀?» ¹⁴ Lɔɔndya, Yesu bè kôl tɛ́ɛl gbɔ to, mùmun ni jɔ dyàn ɔ bóbó jìrè. À mùfɔn à kôlî tó li, à jɔɔ̂ ki jo kɛl gbɔ to fóro jimiì nɔ̀nkurn won ki kɔ́ŋnè. ¹⁵ Kɛ̀, à jùmɔ̂ɔ̂ tyé mɔ jimin máɛ̀ k'à wú d'à ri kôòl ǹ kìyɛŋntɔn Belesebuli lo mɔ kôòl tɛ́ɛln. ¹⁶ Máɛ̀ k'à tɔŋn á búr lɛ gbɔ núkwɔ́ɔn à wú à se d'à wo jɔ̀nɔ̀kpár mɔ lì bɛ̀ shɔ́gbɔ tofyɛ má kwo. ¹⁷ Yesu ki yì wono fù ri hlɔ̀ɔ̂ se, k'à wú yì se dé: «Kìyɛŋn mɔ́n byéen mɔ jimiì mùlɔ dukú jo yíi to kɛ̀ŋl ɔ, fù kìyɛŋnî ri kyɛ́. Fù fá byéenî to à lɔ́ɛ̀ɛ̂ saaŋ máno yíi nin gbe, má ki wô má fléen. ¹⁸ Fù se kwó, Sutana nì duklɔ́ k'á byéen tokɛ̀ŋlɲɛ́n àn kìyɛŋnbéê bè gbáno faŋ ŋmɔ́nbɛ̂? Fù bóló ɔ bo yíkun fɔn à lóon dé mún ni kôòl ǹ kìyɛŋntɔn Belesebuli lo mɔ kôòl tɛ́ɛln. ¹⁹ Mún nì kôòl tɛ́ɛln kôòl ǹ kìyɛŋntɔn Belesebuli lo mɔ, yíkun wɔ́se jimiìî ri yì tɛ́ɛln gbò lo mɔ? Fù mùn n'à jɛ́l yíkun wɔ́se jimiìî b'à yɛna dé hlɔ wo yíkun se bo. ²⁰ Kɛ̀ mún ni kôòl tɛ́ɛln Jɔnɔsɔ kpɛŋnbin byéenî ɔ, fù k'à lô ɔ d'àn faŋbéê ri shùnjàɲɛ̀n yíkun to. ²¹ Kɛ̀ŋlɲɛ́n-mɔ́ɛ̀ nì kwàŋl-jɛnî mun se, à b'á tɛ̀ŋn fɔŋn tɛ́ŋlɛ́ɛn, bóló wo fù kpɛŋn-mɔ́ɛ̀ titíin bo. ²² Kɛ̀, kwàŋl-jɛn má ki bɛ, fù bè kpâr yé àkun to, fù r'àn kɛ̀ŋlɲɛ́n-mɔ́ɛ̀ɛ̂ hláan à kpɛŋn, à r'á kpɛŋn jàɲɛ̀n mɛ̀mun to, k'à kpɛŋn shɛ̂ mɔ́ɛ̀ɛ̂ síkár síkárê jimin máɛ̀ to. ²³ Tɔnî mun ki mún narɔn ɔ bo, fù tɔŋnî ki mún kɛ̀ŋlshì ɔ. Tɔnî mun wo mún kyaŋ nì jimiì bra bo, fù tɔŋnî ri jimiì káarn yíi to.» ²⁴ Yesu ki saaŋ à wú dé: «Kôl mùkâr ye lɛ̀ jimin mɔ, à ri kél nì mli klɔŋnkúur se, á kyɛ̀ŋnmɔyɛn fɔŋn ɲɛ́ɛn ɔ, à n'á kyɛ̀ŋnmɔyɛn fɔŋn ŋmɔ́n bo, à r'à lóon d'àkun n'á sɛkɔ́ɔŋn á lì bɛ̀ fɔŋn. ²⁵ Gbârî mun ye à sɛbyɛ̀munî ki b'à ŋmɔ́n à lɛ̀fɔŋnî bè mɔ yɛ̀n búrɲɛ̀n, ki mɔtityɛ́ŋn, ²⁶ à r'á sɛno àkun to nur fù kôl jaar jaar sɔ́ɔ mɔ́n kiin jakún blaàn, yì ki bɛ dé ɲínɛ́ɛnê àn mɔ lɛ̀ jiminî mɔ. Fù jiminî se gbɔɛ̀ɛ̂ ri jakwɔ́ɔn yé ki jire à tú kyɛ̀ŋlî to.» ²⁷ Yesu la máno àni gbukɛɛ̀lî kɛl kɔ́ŋnè híin, bi dyàn k'à jùmɔ̂ɔ̂ tyé mɔ tɛ̀ŋn mɔ á myɛl tɔŋnkrɔ̂ mɔ à wú à se dé: «Mélî mun n'ákún kwɔ̀ŋ, k'á ɲɔ́, fù la á fyâr.» ²⁸ Yesu k'à wú dé: «Fù ki hlɔ ɔ, kɛ̀, mɛ̀mun ni Jɔnɔsɔ gbukɛlî tonáan, yì k'á se gbɔ kwò yan fù to, fɛ̀ mùn ki la à fyâr fɛ̀ɛ̂ rɔ.» ²⁹ À jimiìî tobrakúnî sɔ́ɔ se, Yesu k'à wú yì se dé: «Ɲa yeê kpùnsɛlkúùrî shɔn jaal. Yì ri shɔ́gbɔ tofyɛ mùn ɲɛ́ɛn, kɛ̀, shɔ́gbɔ tofyɛ bè yɛna máɛ̀ to Jonasi to yɛ̀n fù ri kúur kwɔsé bo. ³⁰ Fù bóló ɔ bo Jonasi ri fáâ mun to tɛ̀ŋn shɔ́gbɔ tofyɛ Ninibu yinî se ín, Jimin Dye-Jɛn bè fù fá byéenî to tɛŋnbɛ̂ shɔ́gbɔ tofyɛ ɲa yeê kpùnsɛlkúurî se. ³¹ À yebɔ̀nblî-kìndíir bénî kìyɛŋntɔn mélî bè ɲinɛnbɛ̀ ɲa yeê kpùnsɛlkúurî wɔ́se Jɔnɔsɔ ǹ kítíî lɔɔ̂ mɔ ki yì nɛ, bóló ɔ bo à ri lɛ̀ díryɔ́ŋ dɔ má ta, ki bɛ̀ Solomani ǹ mɔbinhlɔ gbukɛlî toná. À nɛn, mún n'à lóon yíkun se, dé jimin fɔn húnmɔ mùmun bè nur Solomani to. ³² Jɔnɔsɔ ǹ kítíî lɔɔ̂ mɔ Ninibu yinî bè ɲinɛnbɛ̀ yì ki ɲa yeê kpùnsɛlkúurî nɛ, bóló ɔ bo Jonasi ǹ kɛɛlnî ri yì ǹ klɛ̀ gbɔjáalî hlɔ̀má dɛ́ yì se, yì ki kárè gbɔjáal to. Fù wono, mún n'à lóon yíkun se dé jir fɔn húnmɔ, mùmun bè nur Jonasi to.» ³³ Yesu k'àni tɛlî wú dé: «Gbò ri niyɛ́ɛl brémɔ́n mɔ nyɛ bréen yáa ɔ? Fù nì kwoa bo k'à tohlú kéne ɔ? À r'à niyɛ́ɛl brémɔ́nî dendéeln díkî gbɛ́ɛ to, nɔkɔ́ŋl ki woyɛ́ɛl búr lɔ́ mɔ dɛ́tê se. ³⁴ Ɲábin ki jimin se niyɛ́ɛl brémɔ́n ɔ, jimin ɲábin n'á ɲɔn ɔ, à gbɛ́ɛ nɔ̀nkurn bréen woyɛ́ɛl to. Kɛ̀, jimin ɲábinî w'á ɲɔn ɔ bo, à gbɛ́ɛɛ̂ nɔ̀nkurn tɛɛ̀ŋn butúun mɔ. ³⁵ Fù wono, á byéen tɛ́ŋlɛ́n, á wono gbíjîrɲɛ̀nî be tɛŋn butúun bo. ³⁶ À la máno tɛ̀ŋn híin, á gbɛ́ɛɛ̂ nɔ̀nkurn nì búrè woyɛ́ɛl to, á bén dó wo tɛ̀ŋnɛ̀n ká butúun mɔ bo híin, á gbɛ́ɛɛ̂ nɔ̀nkurn bè búra woyɛ́ɛl to á n'à ŋmɔ́n árí niyɛ́ɛl brémɔ́n fáâ mun to ákún bén kúur nɔ̀nkurn bréen woyɛ́ɛl to á niyɛ́ɛlî ɔ.» ³⁷ Yesu b'án gbukɛlî kɛl gbɔ to yé, Farisiyɛ̂ŋ má k'à fɛ́ŋn ki bɛ le di àkun sádi. Yesu ki déno à le lefɔŋnî mɔ ki ɲínɛ́ɛnè yì wɔ́se. ³⁸ À Farisiyɛ̂ŋ jɔɔ̂ b'à tɛ́ŋlɛ́ɛn, k'à ŋmɔ́n à w'á kpɛŋn toló ki kwɔ́ɔn à leê dì bo, fù k'à wonkɔ́ŋnè. ³⁹ Kɛ̀, yì Totɔn k'à wú à se dé: «Yíkun Farisiyɛ̂ɛ̀ŋɛ̂ ɛ̀, yíi ri nun la kôòl nì tókóòl bùndùr mɔ lóon sɛkɛ sɛkɛ, ta yíkun wonoô bè kpârɲɛ̀n yíi ǹ se nwɔ́ɔnlɛ mɔ́ɛ̀ tɛ́l nì jaarbé tɛ́l ɔ. ⁴⁰ Kɛɛ̀ŋl dyɛ̀ kúùr! Jɔnɔsɔɔ̂ mun n'à mɔ́n kwɛ̂ɛ̀lî bùndùùrî tityɛ́ŋn, fù mùn saaŋ yì wonoô tityɛ̂ŋnɲɛ̀n be a? ⁴¹ Fù se kwó, yíi w'án nun la kôòlî nì yíi ǹ tókóòlî wono mɔ́ɛ̀ɛ̂ gbɔ̀n, yíi k'à tèè dàkwɛɛ̂ŋl to, fù wono yíi ǹ gbɔ kúur nɔ̀nkurn bè tofénéjaa. ⁴² Yíkun Farisiyɛ̂ɛ̀ŋɛ̂ ɛ̀, nar la yíkun besé, bóló ɔ bo yíkun ni nànàyê nì táŋnkún-wɔŋ nì tánkúnmɔ́n tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ kpinar liìn nì tè Jɔnɔsɔ to. Ta, yíi bè Jɔnɔsɔ ǹ bùkwɔ̀ŋbé n'àn gbɔmɔnarbé gbɔɛ̀ɛ̂ jêlɲɛ̀n. Yíkun ni yanɲɛ̀n yíi ki fɛ̀ mùn to á kpɛŋnja ín, yíi ki kwɔ́ɔn à gbɔ búùrî ɲɛn fɛ̀ ta. ⁴³ Yíkun Farisiyɛ̂ɛ̀ŋɛ̂ ɛ̀, nar la yíkun besé, bóló ɔ bo à tonyɛɛlklɛ-lɔ́ɛ̀ɛ̂ mɔ ɲɛ̀nɲɛ̀n ɲɛro ɲínɛ́mɔ́ɛ̀ɛ̂ gbɔ ri yíkun tìyà, fù nì yíi b'à se sɔ́jà ki ɲɛn yíkun ta yíi fulófɔn jùmɔ̂ dɛ́ɛl ta. ⁴⁴ Nar la yíi besé, bóló ɔ bo yíkun tɛ̀ŋnɛ̀n árí lɛhlɔ kaarn dùkur, jimiì ri kɛ́ɛln mùmun ta yì w'à lɛshi bo.» ⁴⁵ Tɔ̂ŋn kɛlɔn jɔ dyàn ki gbukɛl gbɔ̀n, k'à wú Yesu se dé: «Kɛlɔn, án gbukɛlî kɛlfɔn á ri déɲɛ̀n ŋmɛ́ɛn se án kɛl gbukɛlî mɔ.» ⁴⁶ Yesu k'àn gbukɛlî mɔli dé: «Nar ri yíkun nɔkɔŋl besé, yíkun tɔ̂ŋn kɛlêê ɛ̀, bóló ɔ bo yíkun ni tyée mɔnur sɔ́ɔ tɔŋn jimiì tíin, yíkun wo tyéeê mun nɔ̀nkurni totá besé á kpɛŋnbin byéen ɔ bo. ⁴⁷ Nar ri yíi besé, yíkun tɔ̂ŋn kɛlêê ɛ̀, yíkun mɛ̀mun fɔn tɔ́ŋrê dùkur klo kloè tityɛ́ɛŋn ɲa, ta yíkun kpɛ̀ŋɛ̂ bè jir ja kún ɔ fɛ̀ ɲɛ́nɲɛ̀n. ⁴⁸ Yíkun k'à tɔ́ŋrêê dùkuùrî tityɛ́ŋnkúnî r'à yɛ̀nɲɛ̀n dé yíkun ni hlɔ tèɲɛ̀n yíi kpɛ̀ŋɛ̂ to yì kwòô rɔ, bóló ɔ bo yíkun fɔn yì dùkuùrî tityɛ́ɛŋn. ⁴⁹ Fù mùn n'à jɛ́l, Jɔnɔsɔ ǹ mɔbinbé tɛ́lî mɔ à ri wûɲɛ̀n dé; "Mún bè tɔ́ŋrê nì twɔ́ɔŋnlórê tɔ́ŋ bɛa yíkun kpàɛ̀ŋɛ̂ se, yíkun kpàɛ̀ŋɛ̂ bè yì máɛ̀ kwoona, yì ki yì máɛ̀ búr da mɔ." ⁵⁰ Fù bè kwoa nɔkɔ́ŋl yíkun ɲa yeê kpùnsɛlkúurî ki bɛ du, ki gbɔ̀n díryɔ́ŋ brê funkpɛ̂ gbâr ye yíkun kpɛ̀ŋɛ̂ k'à tɔ́ŋrêê kwò tɔ́ŋ fûr gbukɛlî ɔ, ⁵¹ ki gbɔ̀n Abɛli kwòô to, ki bɛ̀ búr Jakariya fù ri to, mùmun ni kwòɲɛ̀n à flɛ́klɛmɔ́nî n'à tonyɛɛlklɛ-lɔ́sɔ́ɔɔ̂ tyé mɔ. Oo, mún ni fù mùn lóon yíkun se, fóro yíkun ɲa yeê kpùnsɛlkúurî ki bɛ du fù gbɔɛ̀ɛ̂ nɔkɔŋl ɔ. ⁵² Yíkun tɔ̂ŋn kɛlêê ɛ̀, nar la yíkun besé, bóló ɔ bo yíkun n'à gbɔhlɔ yéenî fli kébéen binî lɛ, yíi wo dɛ́ yíi ki gbɔhlɔ̀ bo, mɛ̀mun saaŋ dɛ́ɛ besé ín, yíi ki fɛ̀ tó dɛ́ɛ gbɔ ta.» ⁵³ Yesu mùfɔn lɛ̀ fù tíkɛ́lî mɔ, à tɔ̂ŋn kɛlêê n'à Farisiyɛ̂ɛ̀ŋɛ̂ ki kyáŋmɔ à kɔŋntɔ́ kùnmɔ duklɛ fá kúur nɔkɔŋl to nɔkɔ́ŋl ki gbukɛl máɛ̀ ŋmɔ́n wú, ⁵⁴ nɔkɔ́ŋl ki turè án gbukɛɛ̀lî tyé mɔ, yì k'à ja fù rɔ.