¹ Gbɔɛ̀ɛ̂ mun ni klɛ̀ ŋmɛ́ɛn se, jimin tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ ri fù gbɔɛ̀ɛ̂ klɛ̀ fáâ todɛ̀ndɛ̂nî ɲwár funkpɛ́. ² Fù gbɔɛ̀ɛ̂ ri klɛ̀ mɛ̀mun ɲíɲra ki gbɔ̀n à klɛ funkpɛ̂ gbâr ye, fɛ̀ ki bè tɛ̀ŋnè Jɔnɔsɔ gbukɛl kɛlê. Yì r'à klɛ̀ fáâ todɛ̀ndɛn ŋmɛ́ɛn se fáâ mun to, fù mɔ́n ɲwáartêê r'à ɲwár yì ɲíɲra klɛ̀ fáâ to. ³ Mún saaŋ fù gbɔɛ̀ɛ̂ klɛ̀ fáâ níkyàŋ ɲɔn sɔ́ɔ, ń tɔbin Tewofili, ki gbɔ̀n à yɛŋnjà fɔŋnî mɔ. Fù se kwó, mún ǹ jɛ́ɛn mɔ dé mún ni yanɲɛ̀n ń ki fɛ̀ nɔ̀nkurn ɲúr ákún se, à tɛ́ŋlɛ́n fáâ to ki gbɔ̀n à dɔ to ⁴ nɔkɔ́ŋl á k'à shu d'á ri kɛɛlnɲɛ̀n gbɔɛ̀ɛ̂ mun ɔ, á k'à hlɔja d'à klɛ̀ fá ɔ. ⁵ Jude kìyɛŋnî wono, kìyɛŋntɔn Erɔdi ye mɔ flɛ́klɛrɔn dyàn ni tɛ̀ŋnɛ̀n ín, yì r'à fɛ́ɛŋn ín dé Jakariya. Yì ri flɛ́klɛrê jùmɔ̂ɔ̂ mun yin nɛ́nɲɛ̀n dé Abiya, à ri tɛ̀ŋnɛ̀n fɛ̀ wɔ́se ín. Fù jɔɔ̂ luû ki Aruna burjir ɔ ín, yì b'à fɛ́ɛŋn dé Elisabɛti. ⁶ À blê jir níinî ki bùkwɔ̀ɛ̀ŋa ɔ ín Jɔnɔsɔ se, yì r'á kpɛŋnjàɲɛ̀n ín Diryɔŋtotɔn ǹ tɔ̂ɛ̀ŋɛ̂ n'àn yɛ̀n gbɔɛ̀ɛ̂ to. ⁷ Kɛ̀, kwɔ̀ŋ dye mɔ́n byéen la yì yin ta ín bo, bóló ɔ bo à lu Elisabɛti ki dye kwɔŋ kaarn mél ɔ ín, yì jir níinî bè kòlɲɛ̀n. ⁸ Lɔɔndya, Jakariya b'án flɛ́ɛɛ̂ klɛɛ̀n Jɔnɔsɔ se, bóló ɔ bo fù mlìî ri yanè àkun fù jùmɔ̂ɔ̂ to. ⁹ Ki yan à flɛ́ɛɛ̂ klɛ fáâ se, àkun fù mɛ̀lî mùn ni ŋmɔ́n gbɔ̀n wono gbúshúmɔ́n mɔ nyɛ brée ɔ à tonyɛɛlklɛ-lɔ́sɔ́ɔɔ̂ mɔ mímí. ¹⁰ Jakariya k'à gbúshúmɔ́nî mɔ nyɛ brê gbâr ye, à jùmɔ̂ɔ̂ nɔ̀nkurn tonyɛɛl klɛɛ̀n wo ín. ¹¹ À la máno tɛ̀ŋn híin, Diryɔŋtotɔn ǹ tɔ́ŋrɔn dyàn k'á byéen yɛ̀n à to, à bè líɲɛ̀n à flɛ́klɛmɔ́nî kìndíir bén se, à gbúshúmɔ́n mláaŋ fɔŋnî mɔ. ¹² Jakariya mùfɔn à ŋmɔ́n à nìryɛŋn ki lùnè, à gbɛ́ɛ ki jìrè à to yànbê se. ¹³ Kɛ̀ Diryɔŋtotɔn ǹ tɔ́ŋrɔnî k'à wú à se dé: «Be yàntú bo, Jakariya, bóló ɔ bo Jɔnɔsɔ r'án tonyɛɛlî jà, á luû bè dye-jɛn kwɔŋbɛ̂ á se, á ki b'à yin nɛ́n dé Yuhana. ¹⁴ À kwɔ̀ŋɔ̂ bè tɛŋna á se gbɔmɔnar gbɔ, á gbɔ b'á byéen tìyà, à saaŋ bè tɛŋna jimin tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ se gbɔmɔnar gbɔ. ¹⁵ Fù bóló ɔ bo à bè tɛŋna jimin denkɛŋl sɔ́ɔ Diryɔŋtotɔn se, à bè tyɛŋ gbɛa bo, à saaŋ be lamɔ́n bóló gbɛa mùmun bè jimin ɲáa mɔkekɛl hìn bo. À bè ywára Jɔnɔsɔ ǹ Tɛ́l-Tofénéê rɔ à kwɔŋ gbâr ye à nɔ se. ¹⁶ Àkun b'à jéla Isirayɛli burjir tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ k'á sɛbɛ Diryɔŋtotɔn gbɔɔ̂ tosɛ́, yì ǹ Jɔnɔsɔɔ̂ ɛ̀. ¹⁷ À bè búra Jɔnɔsɔ nyân lotɔnbé b'à se, tɔ́ŋrɔn Eli fáâ to, ki tɔɛ̀ nì yì derê tyé tityɛ́ŋn. À bè gbɔtokátê nìryɛŋn tojira ki tɛŋn (bùkwɔ̀ɛ̀ŋ) gbɔmɔbinhlɔrê nìryɛŋn fáâ to, ki jùmɔ̂ sɛ̀bɛ̂ sɔ́ɔ mɔtityɛ́ŋn ɲɛn Diryɔŋtotɔn ǹ gbɔ ta.» ¹⁸ Jakariya k'à wú Jɔnɔsɔ ǹ tɔ́ŋrɔnî se dé: «Mún bè gbáno fù shubɛ̂ dé hlɔ ɔ? Bóló ɔ bo mún klɔ̀mun ɔ. Mún luû saaŋ kòl déè dye kwɔŋ ɔ.» ¹⁹ Jɔnɔsɔ ǹ tɔ́ŋrɔnî k'à mɔli dé: «Mún ki tɔ́ŋrɔn Gabiriyɛli ɔ mùmun ni líɲɛ̀n Jɔnɔsɔ ɲáa bè mún to mano. À ri mún tɔ́ŋɲɛ̀n dé ń ki bɛ àni Twɔ́ɔŋn Nar Sɔ́ɔɔ̂ wú á se. ²⁰ À fɔn yi, á yɛŋn bè táanbɛ̀ á wo kɛl hìn tɛŋna ká bo, fóro àni gbɔɛ̀ɛ̂ ki bɛ kwo, bóló ɔ bo á wo mún ǹ kɛl gbukɛlî hlɔjà bo, gbɔɔ̂ mun ni búrɲɛ̀n klɛ ta gbârî mun ni ɲɛ̀nɲɛ̀n à to.» ²¹ Fù gbâr ye à jùmɔ̂ɔ̂ ri Jakariya kpɛŋnlɛɛ̀n ín, à tonyɛɛlklɛ-lɔ́sɔ́ɔɔ̂ mɔ à dálî ki yì wonkɔ́ŋnè. ²² À mùfɔn lɛ̀ à wo kɛl hìn ká bo, yì k'à shu d'à r'á tɛ́l mɔ ŋmɔ̂n klɛ̀ à tonyɛɛlklɛ-lɔ́sɔ́ɔɔ̂ mɔ. Ki tɛ̀ŋnè à b'á kpɛŋn ɔ kɛɛ̀ln yì wɔ́se à yɛŋntââ wono. ²³ Jakariya fù klɛwɔɔ̂ klɛ gbârî mùfɔn á mɔyînè, k'á sɛno á sádi. ²⁴ Fù gbɔɛ̀ɛ̂ jìrɛ̂mun kwɔ́ɔn, Jakariya lu Elisabɛti ki nya gbɔ̀n, k'à toyá fwɔ́ŋn kwɛŋl wono à b'à lóon á byéen wono dé: ²⁵ «Diryɔŋtotɔn ǹ klɛ̀ fù ri rɛn la mún se, dye ŋmɔ̂n kaarn flɛ́ɛ fɔn mún to ín, Diryɔŋtotɔn ki ɲukwó mún to ki fù flɛ́ɛɛ̂ gbɔ̀nli mún to.» ²⁶ Elisabɛti nyaâ fwɔ́ŋn kpaantɔn; à nɛn Jɔnɔsɔ k'án tɔ́ŋrɔn Gabiriyɛli búrno Galile kìyɛŋnî mɔ dyɛ dyàn mɔ dé Nasarɛti. ²⁷ À r'à tɔ́ŋɲɛ̀n jɛn gbɔ hlɔ̀ kaarn mímyée-bisháaŋn dyàn se ín, yì b'à fɛ́ɛŋn dé Mariyamu, mùmun ni blèɲɛ̀nɲɛ̀n Isufu se, kìyɛŋntɔn Dawuda burjirî ɛ̀. ²⁸ Jɔnɔsɔ ǹ tɔ́ŋrɔnî mùfɔn lò à to, k'à wú à se dé: «Ń n'á fuló Mariyamu, ákún mùmun búrɲɛ̀n jàrfyɛ mɔ, Diryɔŋtotɔn ni tɛ̀ŋnɛ̀n á wɔ́se.» ²⁹ À fulóoô ki Mariyamu wonkɔ́ŋnè , à b'á byéen duùn àniî fulóoô tɔŋnî gbɔ ɔ. ³⁰ Jɔnɔsɔ ǹ tɔ́ŋrɔnî k'à wú à se dé: «Be yantú bo, Mariyamu, bóló ɔ bo á ri jàrfyɛ ŋmɔ́n Jɔnɔsɔ se. ³¹ À fɔn yi, á bè nya gbɔnbɛ̀, á ki dye-jɛn kwɔŋ, á ki bɛ à yin nɛ́n dé Yesu. ³² À bè tɛŋna jimin sɔ́ɔ, ki be fɛ́ŋn dé Lokúur-Nɔ̀nkurn-Totɔn Dye-Jɛn. Diryɔŋtotɔn Jɔnɔsɔ b'à ɲínɛ́ɛna à kpàŋn Dawuda ǹ faŋ-ɲínɛ́mɔ́nî ta. ³³ À bè Isirayɛli buryinî takɛla gbâr mun nɔkɔŋl, àn kìyɛŋntɔnbéê bè tɛŋna dɔ kaarn gbɔ.» ³⁴ Mariyamu k'à wú Jɔnɔsɔ ǹ tɔ́ŋrɔnî se dé: «Fù la gbáno klɛɛ̀n, mún wo tɛ̀ŋn din jɛn dó wɔ́se bo? ³⁵ Jɔnɔsɔ ǹ tɔ́ŋrɔnî ki Mariyamu ǹ gbukɛlî mɔli dé: «Tɛ́l-Toféné bè kyɛla á fléen, Lokúur-Nɔ̀nkurn-Totɔn Jɔnɔsɔ b'án lotɔnbéê rɔ á tohlúuna; fù r'à jɛ́l à bisháaŋn tofénéê mun bè kwɔŋbɛ̂, à bè fɛ́ŋna dé Jɔnɔsɔ Dye-Jɛn. ³⁶ À nɛn, á tɔbin mél Elisabɛti, mùmun dwɔ̂nɲɛ̀n dé kwɔŋ-kaarn-mél ɔ, àkun saaŋ nya gbɔ̀nɲɛ̀n dye-jɛn kwɔŋ ɔ, à n'án múklɔ̀béê bra ɔ, fù fwɔ́ŋn kpaan nɛn. ³⁷ Fù bóló ɔ bo gbɔ dó wo kyɛ̀ŋlɛɛn Jɔnɔsɔ to bo.» ³⁸ Mariyamu k'à wú dé: « Mún ki Diryɔŋtotɔn tɔŋnklɛrɔn ɔ, án lô gbɔɔ̂ ki kwo mún se, á k'à kɛl fáâ to.» Fù la klɛ̀ híin, Jɔnɔsɔ ǹ tɔ́ŋrɔnî k'á sukúr li à fur. ³⁹ Fù yefyɛ̂l níinî tyé mɔ, Mariyamu ki sìsâ mɔ dénno Jude káàlî kòkɛ̀lî dyɛ dyàn mɔ, ⁴⁰ ki dé Jakariya sádi, ki fulóo búr Elisabɛti se. ⁴¹ Elisabɛti ri Mariyamu ǹ fulóo klɛ myɛlî ná gbârî mun ye, à bisháaŋnî k'á mɔgbé à biî nya mɔ, à biî ki ywárè Jɔnɔsɔ ǹ Tɛ́l-Toféné ɔ, ⁴² ki kɔ́bɔ́ á faŋ sɔ́ɔ ɔ dé: «Kyon bè nɛ́nbɛ̂ á mɔ ki jiré à mél búùrî nɔ̀nkurn to, fù nì bisháaŋnî mun nya r'á ɲɛ kyon ki nɛ́n fù mɔ. ⁴³ Mún ki gbòrɔ fóro mún Totɔn Jɔɔ̂ kwɔŋ nɔɔ̂ ki bɛ mún sádi? ⁴⁴ À nɛn, mún tàshɛŋ ri jò ákún ǹ fulóo klɛ myɛlî mɔ gbârî mun ye à bisháaŋnî k'á mɔgbé mún nya mɔ á gbɔmɔnar se. ⁴⁵ Mélî mun ni Diryɔŋtotɔn k'á se lô fù ri hlɔjà, d'à bè kwoa, fù la á fyâr.» ⁴⁶ Mariyamu k'à wú dé: «Mún ni sɔ́jà ɲɛ̀nɲɛ̀n Diryɔŋtotɔn ta ń nìryɛŋn nɔ̀nkurn ɔ, ⁴⁷ Mún gbɔ ri ń byéen mɔnar Jɔnɔsɔ núkwɔ́ɔn, Mún Tanyântɔnî ɛ̀, ⁴⁸ Fù bóló ɔ bo à r'á tɛ́l ɲɛ̀nɲɛ̀n mún gbɔ mɔ, À tɔŋnklɛrɔn blɔ̀munî ɛ̀. Fù mùn n'à jɛ́l, jìrbɛ̀kúur mun nɔkɔŋl b'à wúa, Dé mún ni la ń fyâr. ⁴⁹ Fù bóló ɔ bo Lokúur-Nɔ̀nkurn-Totɔn ni gbɔ sɔ́ɔ sɔ́ɛ̀ klɛ̀ mún se, À yin ki tɛŋn Toféné. ⁵⁰ À r'á yànhlórê mùnur jaàn, Fóro ki dénno loké yì kpaŋltosɛ̂ɛ̀ŋ nɔ̀nkurn to. ⁵¹ À ri gbɔtokpâr sɔ́ɛ̀ klɛ̀ á kpɛŋn tokpârî ɔ, Ki wonjɛ́ɛnsɔ́tê tó mɛlè yíi to. ⁵² À ri faɛ̀ŋ tokyɛl li yì ǹ faŋ-ɲínɛ́mɔ́n ta, Ki jimin blɔ̀mɛ́ɛ̀ tɔŋnkúr. ⁵³ À ri klɔ̂ ǹ jà tê kpɛŋn ló mɔ́n ɲɔn ɲɔɛ̀ ɔ, Ki nòfelê kpɛŋn kwɛ̂l tó gbeè. ⁵⁴ À ri Isirayɛli buryinî kpɛŋn to gbɔ ɲukwɔ́, À tɔŋnklɛrɔnî ɛ̀, k'á tɛ́l ɲɛn àkun nɔ̀nkurni k'à mùnur ja gbɔ mɔ, ⁵⁵ Á n'à ŋmɔ́n árí à r'à ló ŋmɛ́ɛn kpɛ̀ɛ̀ŋɛ̂ se ín fáâ mun to, Brayima n'á kpaŋltosɛ̂ɛ̀ŋɛ̂ ɛ̀, D'à bè tɛŋna dɔ kaarn gbɔ.» ⁵⁶ Mariyamu ki tɛ̀ŋnè Elisabɛti wɔ́se fóro fwɔ́ŋn tyáar kúur, ki fù kwɔ́ɔn á sɛno á sádi. ⁵⁷ Elisabɛti kwɔŋ gbârî mùfɔn lò, ki kwɔŋ jɛn-bisháaŋn. ⁵⁸ À ɲínɛ́nshîtêê n'à tɔbiìŋî k'à nââ se dé Diryɔŋtotɔn n'án mùnur jaâ ɲájìr ɲɛ̀nè Elisabɛti bén se, yì nɔ̀nkurn gbɔ ki yì mɔnukwó à wɔ́se. ⁵⁹ À bisháaŋnî kwɔ̀ŋɔ̂ yefyɛ̂l kprɛɛntɔn lɔ, yì ki bɛ à kpàkwóon hlɛŋ ɔ, dé yíi k'à tɔ Jakariya yinî nɛ́n à to, ⁶⁰ kɛ̀, à bisháaŋnî kwɔ̀ŋ nɔɔ̂ k'à wú dé: «Owo, à bè fɛ́ŋnbɛ̂ dé Yuhana.» ⁶¹ Yì k'à wú à se dé: «Yì wo máno ákún ǹ dó fɛ́ɛŋn bo!» ⁶² Yì ki tàshɛŋtúrê ǹ jɛ́ɛn mɔ, á kpɛŋn ɔ kɛl à bisháaŋnî tɔɔ̂ wɔ́se, nɔkɔ́ŋl à fɛ́ŋn yinî ki shu. ⁶³ Jakariya ki klɔ́bin sârmun nyɛl yì se mɔ́n ɲwáar ɔ, k'à ɲúr dé: «À yinî ki Yuhana ɔ.» Yì nɔ̀nkurn won ki kɔ́ŋnè. ⁶⁴ Fù tíkɛ́l byéenî mɔ Jakariya yɛŋn tââ ki flìè, à dɛ́ɛɛ̂ hlɛ̀ŋɛ̂ ki jalè, ki kɛl, ki fulóo tè Jɔnɔsɔ to. ⁶⁵ À la máno tɛ̀ŋn híin, à ɲínɛ́nshîtêê nɔ̀nkurn nìryɛŋn ki lùnè yànbê se, jimiì bè fù gbɔɔ̂ klɛ̀ fáâ todɛ̀ndɛ́ɛn yíi se Jude káàlî kòkɛ̀lî nɔ̀nkurn wono. ⁶⁶ Mɛ̀mun nɔkɔŋl nì fù gbukɛlî ná ki ɲínɛ̂nè fɛ̀ tɛ́l mɔ, yì b'á byéen duùn dé: «Àni bè tɛŋna gbáno dye?» À fáto kwó, Jɔnɔsɔ ri tɛ̀ŋnɛ̀n à wɔ́se. ⁶⁷ À la máno tɛ̀ŋn híin, à bisháaŋnî tɔ Jakariya ki ywárè Tɛ́l-Toféné ɔ, ki tɔ́ŋrɔnbé gbukɛl kɛl dé: ⁶⁸ «Diryɔŋtotɔn ki tofɛ́ɛŋn ɔ, Isirayɛli buryinî ǹ Jɔnɔsɔɔ̂ ɛ̀, À k'án jùmɔ̂ɔ̂ tokpɛŋnjàâ nì wɛɛl wono à tobúurnî ta. ⁶⁹ À ri Ɲɔnlɛtɔn ben fyɛ̂mun búr bɛ ŋmɛ́ɛn se, Mùmun ni fɛ́ lìɲɛ̀n Dawuda burjir mɔ, À tɔŋnklɛrɔnî ɛ̀, ⁷⁰ À n'à ŋmɔ́n árí à r'à ló ín kyɛ̀ŋlye kyɛ̀ŋlye fáâ mun to, Án tɔ́ŋrê tofénéèê se, ⁷¹ D'á bè ŋmɛ́ɛn sɛ́ kɛŋla n̂ kɛ̀ŋlshìtê, Fù nì n̂ gbɔdɛ́tê nɔ̀nkurn kpɛŋn. ⁷² Fù wono, à r'án mùnurjaâ klɛ̀ ŋmɛ́ɛn fù kpɛ̀ɛ̀ŋɛ̂ se ín, K'á tɛ́lɲɛn án tɔ́ŋyɛ̀-nyɛ̀bé tofénéê mɔ, ⁷³ À r'á mwɔ̀n ín fù mun klɛ gbɔ ɔ yɛŋngbɔ̂n wono, Brayima se, ŋmɛ́ɛn kpàŋnî ɛ̀. ⁷⁴ Fù nì ki ŋmɛ́ɛn ɲɔn li n̂ sɛ́ kɛɛŋlmun kwɔ́ɔn ŋmɛ́ɛn kɛ̀ŋlshìtê kpɛŋn, Nɔkɔ́ŋl n̂ k'á nìryɛŋn fwàr ɔ àkun se gbɔɛ̀ɛ̂ kwo, ⁷⁵ Nɔkɔ́ŋl ŋmɛ́ɛn ki tɛŋn jimin tofénéè, Fù nì n̂ ki tɛŋn bùkwɔ̀ɛ̀ŋ àkun ɲáa b'à to, Ŋmɛ́ɛn shiî nɔ̀nkurn wono. ⁷⁶ Ákún kwó, ń tɔé, á bè fɛ́ŋna dé Lokúur-nɔ̀nkurn-Totɔn ǹ Tɔ́ŋrɔn, Bóló ɔ bo á bè búra Diryɔŋtotɔn nyân Á k'à jìrɛ̂ ɲɛ̂ɛ̀lî sár. ⁷⁷ Á b'à kwoa àn jimiìî ki yíi ɲɔnlɛɛ̂ shu, Yì ǹ klɛ̀ gbɔjáàlî ŋmáan jìrî se, ⁷⁸ Ń tɔ Jɔnɔsɔɔ̂ ǹ mùnurjaâ n'àn ɲɔnbéê faŋ mɔ. Fù mùnurjaâ b'à jéla n̂ ki woyɛ́ɛl ŋmɔ́n jɔ̀nɔ̀ ɲɛ Ye fɛ́ blakúnî fáâ to, ⁷⁹ Ki woyɛ́ɛl li à butúun mɔ tɛ̀ŋnɛ̀n fɛ̀ɛ̂, N'à jir ja kún ɲɛhlóo fɛ̀ɛ̂ se, fù nì ki n̂ níi gbɔn ɲɛn jàrfyɛ ɲɛ̂l ta.» ⁸⁰ À bisháaŋnî kwó, fù ri fáâ mun to sɔ́jà dékɔ́ɔŋn, à tɛ́lî bè máno nukwó dékɔ́ɔŋn; ki tɛ̀ŋnè máno à klɔnɲáaâ se fóro à k'á byéen yɛn yefyɛ̂lî lò ɔ Isirayɛli buryinî to.