19 ¹ ఖైందొꞌఒ, ఫిలతు మెసు వొమిꞌ ఇ త్బి కదతున హనెꞌఇ మొహుఒ సురొదదొꞌనహెꞌ మొబంబ ఈఎసు. ² భహంగంప సురొదదొꞌ మొబ్బెహి పొహె కదతు కై బిసుమనుꞌ హనెꞌఇ రబుస్ ఇ వ్న ఈఎసు. ఊపు ఇతి, రబ్దుꞌఇ బదుꞌ కుంబ్ తొ మక్ముము, హొందొꞌఒ తొ నపౌఅరుꞌ దతు ³ హనెꞌఇహెꞌ మొహులె-హులెꞌ బుతు ఇ ఈఅ, రహంగꞌ, “ఫొమహిలె డ్తుంద తొఈఅహుది!” ఖైందొꞌఒ రతంపెదꞌ వొమిꞌ. ⁴ ఊపు ఇతి, మెంగ్కైరఓ వొమిꞌ ఫిలతు హంగ్కని హనెꞌఇ నహంగꞌ ఇ తౌన హందꞌ, “ణిపైత ఖువవ మెంగ్కైరఓ ఇ క్మిఉ బొన నిꞌఇస్ఇ తిꞌఅర హవెꞌ హంప్క్ సలꞌ కుహుమంగ్క ఇ ఈఅ.” ⁵ ఎంగ్కైరఓమిꞌ ఈఎసు మెతలి పొహె కదతు తొ రబ్బెహి కై బిసుమనుꞌ లీꞌ మెబదుꞌ కుంబ్ తొ మక్ముము. ణహంగꞌ ఫిలతు ఇ హెర్, “ణిపైత తౌన దీ.” ⁶ ఈ కరైత్న ఈఎసు, మొగో-గోమొహెꞌ తొఇరెదహెꞌ తదులకొ ంపెన్బ్ హై తొపొక్ప్ఇ ఇతి, రహంగ, “ఫసొ ఫసొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె!” ణహంగꞌ ఫిలతు ఇ హెర్, “ణీల టౌన దీ, నిపసొꞌ హదుదుమి ఇ కౌ మొంబెహపె, ల్విꞌ తిꞌఅర హవెꞌ హంప్క్ సలꞌ కుహుమంగ్క ఇ ఈఅ.” ⁷ ఋఅహ్నిꞌ తొఈఅహుది, “ఎఒల ఇ తుర్గ్కిꞌ, టౌన ఇతి బతెꞌన రహుకు మతె, ల్విꞌ ణపంగకు కఈన న్న ఫుఎꞌ ఆల.” ⁸ ఖనహ్దిన ఫిలతు పొలలుత్ హొందొఒ, మహ్ర్మికల్గ్న. ⁹ హనెꞌఇ మెసు హులెꞌ ఫిలతు ఇ లలు ంత్బిన లీꞌ కరవవ్న ఈఎసు మెసు, మెకునెꞌమిꞌ ఫిలతు ఇ ఈఅ, “ఖై ఉంబ్ పెపొంగ్కఉ?” ఆగ్ఇన్ తిꞌఅర నహ్నిꞌ ఈఎసు. ¹⁰ ణహంగ వొమిꞌ ఫిలతు, “టిꞌఅరఖొꞌ మౌ మొలలుత హై కొదొ? భొన ణుఇస్ఇ, మకూసꞌఅꞌ మొక్బ్హ్ఖొలీ మకూసꞌఅꞌ వొꞌఒ మొపసొꞌఖొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె.” ¹¹ ఎహ్నిꞌ ఈఎసు, “ఆనె తిఅరకొ నబెꞌఇ ఫుఎꞌ ఆల కూస, తిꞌఅర ఎబె అర కూసꞌము ఇ ఖొదొꞌ. ఈతిమిꞌ హనెꞌఇ తౌన తొ మంపెహుహు వ్త్గ్ఖుఇ ఇఒ, తెపమహిలె ద్స్ద కై ఇఒ.” ¹² ఖనహ్దిన ఫిలతు, నపెసింబుకుమిꞌ ఇన మొక్బ్హ్ ఈఎసు. ఆగ్ఇన్ తొఈఅహుది మొగోగోహెꞌ, “టు అనె నిక్బ్హ్ టౌన ఇతి, బొꞌఈకొమి తౌన్న డతు అహిలె! టౌన తొ పంగకుꞌ వ్త్న హదూ దతు, ఈమొꞌఇ బుంగ్క్న డతు అహిలె ఇ ఋఒమ!” ¹³ ఖనహ్దిన ఫిలతు తొ రహంగꞌ ఇతి, నపెహుఒమిꞌ ఈఎసు రవవ మెంగ్కైరఓ, ఇ కర్ తొ రహంగꞌ ళొబొ వతు. ఈ లలు బస ఈబరని హంగꞌన ఘబత. ఈ దొꞌఒ ఫిలతు మెహుద ఇ క్దెర్ పొబుతుసి. ¹⁴ టెంప్ ఇతి, దకిꞌమిꞌ తింతిꞌ హంపులొꞌ హై దు తనంగ్గల్, హంగ్కొ బొమనిꞌ ఆలొ అహిలె ఫస్క. ణహంగꞌ ఫిలతు ఇ తౌనహెꞌ ఇతి, “ణిపైత, దీమొꞌఇఎ ద్తుమి!” ¹⁵ ఒగో-గోమొహెꞌ, “వవ ణివవ! ఫసొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె”ఎకునెꞌ ఫిలతు, “శిపతొꞌ ద్తుమి ఇన కుపసొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె?”ఋఅహ్నిꞌ తొఇరెదహెꞌ తదులకొ పెన్బ్ “టిꞌఅర అర తనిꞌ ద్తుంగ్కి కై డతు అహిలె ఇ ఋఒమ!” ¹⁶ ఖైందొꞌఒ, నపెహుహుꞌమి ఫిలత ఇ హెర్బొ న ఈఎసు రపసొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె. ఋఅꞌఅలమిꞌ హనెꞌఇ రవవ రపెలై ఖరపసొꞌన ఈఎసు ఇ కౌ మొంబెహపె ¹⁷ డరొ మొపహꞌ కౌ మొంబెహపెణ హదుదుణ మఒమి ఈఎసు ఇ కర్ తొ మంపొహంగꞌ “భంగꞌ వ్”. ఈ లలు బస ఈబరని రహంగꞌ ఘొలొగొత. ¹⁸ ఈ దొꞌఒ కరపసొꞌణ ఇ కౌ మొంబెహపె. హింగ్కకని హై ఈఅ అర వొꞌఒ రొదూ తౌన తనిꞌ తొ రపసొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె, హదూ తందꞌ ఇ క్ఇరి, హదూ తందꞌ ఇ క్న్ ఈఎసు ఇ తంగꞌద. ¹⁹ ఈ కౌ మొంబెహపెన ఈఎసు, నపెహుఒ ఫిలతు రపొపస్కై ఉకి ఈఎసు తొణసరెꞌ, డ్తుంద తొఈఅహుది . ²⁰ హందꞌ తొఈఅహుది మొబస ఉకిꞌ ఇతి, ల్విꞌ కరపసొꞌన ఈఎసు దకిꞌ కై వనూ మహిలె. ఊకిꞌ ఇతి ఇ లలు బస ఈబరని, ళతిని హై ఈఉనని. ²¹ ఋఅహంగꞌ తొఇరెదహెꞌ తదులకొ పెన్బ్ ఇ ఫిలతు, “ఈని రౌకిꞌఇ ‘డ్తుంద తొఈఅహుది’, గినమొꞌఇ రౌకిꞌ, ‘ఈఅ హదుదుణ మసంగꞌ ఖొదొꞌమిꞌ డ్తుంద తొఈఅహుది.’ ” ²² ఆగ్ఇన్ మెహ్ని ఫిలతు, “టొ వలిమొꞌఇ కుꞌఉకిꞌ, ఇతిమొꞌఇ.” ²³ ఖవ్లింద సురొదదొꞌ మొపసొꞌ ఈఎసు ఇ కౌ మొంబెహపె, రꞌఅలమిꞌ వ్రుꞌణ. వరు ఇతి రకిర ఇబ: హొరె-హొరె మసుంబహెꞌ హంగ్కిర. భదుꞌ కుంబ్ణ రꞌఅల వొꞌఒ. భదుꞌ కుంబ్ ఇతి తిꞌఅర అర ద్ఉంగన—రతను కై రె తుకె ఇ వ్ఇꞌ. ²⁴ ఋఅహంగꞌ సురొదదొꞌహెꞌ ఇతి హదూ హై హదూ, “భదుꞌ కుంబ్ దీ ఇని తబ్హ్బ్హ్ఇ. గినమొꞌఇ తపెబర బొన తమన్త్ హెమ తొ ఇన మసుంబ.” హొందొꞌఒమిꞌ పెవ్లꞌన బొన తెపప్సెంగి అప తొ రౌకిꞌ ఇ శుర ఫొతొతౌఇ, ఈమిꞌ,“వ్రుꞌఖుꞌ రకిర-కిర,బదుꞌ కుంబ్ఖుꞌ రపెబర.” హై బిꞌ హొందొꞌఒఇ కరబ్బెహిన సురొదదొꞌహెꞌ ఇతి. ²⁵ డకి ఇ కౌ మొంబెహపెన ఈఎసు, మెక్తెదెꞌహెꞌ ఇనణ, హల్లున తవినె ఇనణ, అరీ తవినెన ఖ్లొపసి హై అరీ అదలెన. ²⁶ ఖనైత్న ఈఎసు ఇనన హై తొపెగురుణ తొ ణపొకꞌఅహి మెక్తెదెꞌ ఇ దఒ, నహంగꞌ ఈఎసు ఇ ఇనణ, “న్మిమొꞌఇ ఇతి ఇనꞌ.” ²⁷ ఖైందొꞌఒ, నహంగꞌ ఈఎసు ఇ తొపెగురుణ ఇతి, “ఈన్ముమొꞌఇ ఇతి.” అంతెపుꞌఉ కై దిꞌఇతి, ఇనన ఈఎసు నరంగꞌమిꞌ తొపెగురుణ ఇతి తొరొꞌ హింగ్కకని హై ఈ ఇ త్బిన. ఖపతెన ఈఎసు (అత్. 27:45-56; ర్క్. 15:33-41; ళుక్. 23:44-49) ²⁸ ణైస్ ఈఎసు కతింనమొꞌఇ సంగ్కని, ణహంగꞌమిꞌ, “అంగ్కదొꞌఉఆꞌ.” ఈతి మెవలిꞌ బొన తెపప్సెంగి అప తొ తెఉకిꞌ ఇ శుర ఫొతొతౌఇ. ²⁹ ఈ దిꞌఇతి అర హంబూꞌ మంగ్కు పొసె ఉవై అంగ్గొరొꞌ తొ మైసు. హనెꞌఇ అర తొ పంగ్గల క్ల్ నలింబింగ ఇ అంగ్గొరొꞌ ఇతి నహిపిక ఇ వుంతు త్ల్, నపబహꞌ ఇ హుమెన ఈఎసు. ³⁰ ఈఎసు మంపెమిలꞌ అంగ్గొరొꞌ ఇతి హనెꞌఇ ణహంగꞌ, “హ్ప్మొꞌఇ” ఖైందొꞌఒ, మెత్గ్క్మిꞌ ఈఎసు, ఉపుమిꞌ పైనఒణ. ఖొంపెన ఈఎసు రహుంపు తవలꞌ ³¹ టదులకొంద తొఈఅహుది మంపొప్లి వ్త్లోద తొ రపసొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె అనె తిꞌఅరహెꞌ రంద్లు కై కరపసొꞌద ఇ ఆలొ పెన్బ్ద తొఈఅహుది. ఆప మనిꞌ ఆలొ పెన్బ్ద తొఈఅహుది హంగ్కని దీ ఈమిꞌ ఆలొ అహిలె ఫస్క. ఈతిమిꞌ హనెꞌఇ తొఈఅహుది మెసబిꞌమొహెꞌ ఇ ఫిలతు ఇన మొపొహొꞌ బితింద తొ రపసొꞌ ఇతి హనెꞌఇ రంబొలొ వ్త్లోꞌద. ³² ఖైందొꞌఒ, మఒమొహెꞌ సురొదదొꞌ మొఇహెరు మొపొహొꞌ బితింద రొదూ తొ హింగ్కకని హై ఈఎసు రపసొꞌ ఇ కౌ మొంబెహపె. ³³ టెదూꞌ ఇ ఈఎసు, రైతమిꞌ కపతెణమొꞌఇ. ఎవలిꞌ తిꞌఅర రపొహొꞌ బితిణ. ³⁴ ఆగ్ఇన్ హదూ కై ఒలొꞌద సురొదదొꞌ ఇతి మొహుంపు కొంపెన ఈఎసు హై తవలꞌ; వహెꞌ హై ఉవై పొలిలిఉన మెంగ్కైరఓ. ³⁵ టౌన తొ మంగింత తొ పెవలిꞌ ఇతి, ఈమొꞌఇ తొ పొస్బికి మొకకిహంగꞌఇ ఇతి బొన నిపెపఇన్ల్ఇ వొꞌఒ. ఫంపొపొస్బిꞌన ఇతి తొꞌఉ, లీꞌ నైస్ కత్ఉన ఇతి. ³⁶ ఈతి మెవలిꞌ బొన తెపప్సెంగి అప తొ తెఉకిꞌ ఇ శుర ఫొతొతౌఇ, ఈమిꞌ, “టిꞌఅర హవెꞌ హంబూꞌ బుꞌఉణ తొ ఇన రపొహొꞌ.” ³⁷ ఆర వొꞌఒ తెఉకిꞌ ఇ శుర ఫొతొతౌఇ, “ఈన మంపెంగోꞌహెꞌ టౌన తొ కరహుంపు తవలꞌ.” ఖరత్వున ఈఎసు(అత్. 27:57-61; ర్క్. 15:42-47; ళుక్. 23:50-56) ³⁸ ఖైందొꞌఒ, అర హదూ కై ఆరిమతే తొ మంపొహంగꞌ ఈఉసు, మెసబిꞌ ఇ ఫిలతు మొంబొలొ వ్త్లోꞌన ఈఎసు. ఈఉసు ఈమిꞌ హదూ తొపెఒలꞌన ఈఎసు, అగ్ఇన్ నపెబుని-బుని ల్విꞌ ల్గ్ కై తదులకొంద తొఈఅహుది.ఫిలతు మంపొహింతొతొꞌ పెర్పిꞌన ఇతి, హనెꞌఇ మఒమిꞌ ఈఉసు మంగ్గల వ్త్లోꞌన ఈఎసు. ³⁹ ణికొదెము తొ కతెదూꞌ ఇనంబెంగి ఇ ఈఎసు ఈఒ, మఒ వొꞌఒ హింగ్కకని హై ఈఉసు. ణికొదెము మంబవ లన మిరె హై లన గహరు—తొతొꞌన లిమ పులొꞌన కతి కహందꞌన. ⁴⁰ టొ రొదూ ఇతి మంగ్గల వ్త్లోన ఈఎసు, రబుంగ్కుహి బ్áన్á లెన్, రబుబుహి లన తొ బొహ్రు మంగొలꞌ అద పెత్వుంద తొఈఅహుది. ⁴¹ డకిꞌ ఇ కరపసొꞌన ఈఎసు ఇ కౌ మొంబెహపె, అర హంబూꞌ బొందె. ఈ లలు బొందె ఇతి, అర హంబూꞌ త్లుంబ్గ్ తొ వ్ꞌఉ తొ తిꞌఅర మనిꞌ కరపొపొబుందుꞌ. ⁴² ణనంగి కద్కిꞌన త్లుంబ్గ్ ఇతి లీꞌ ఆలొ పెన్బ్ద తొఈఅహుది ఇన బుతుమొꞌఇ తెంప్న, ఇతిమిꞌ హనెꞌఇ వ్త్లోన ఈఎసు రలిꞌ ఇ దొꞌఒ.