Capítulo 4

1 Yajute recua hue'ähuotö tti̧tti̧mö̧ttö̧ ya̧tȩ irecua o'cajumä ajuäunu ichi'ö pä'inä̧ju̧ Eliseorö: "Ucu cu̧mu̧huä̧ya̧ ttö chirecuomä täcö hua'ö icuäji, ucumä täcö huo̧jua̧jä̧ ja̧u̧ cu̧mö̧huä̧ya̧mä̧ u̧ru̧hua̧rö̧ ye'ecunu kä̧'i̧ji̧ pä'ö. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ jitämä ya̧tȩ ujutu timippotä'ijäcu ichäji, ja̧u̧mä̧ chi̧tti̧mö̧ ta̧ju̧ru̧ ȩmi̧pä̧ji̧ chutä hueö adicuä ttö̧ja̧ pätti'önä huea pä'ö." 2 Eliseomä jahuäjuru pa̧'a̧nö̧ pä'inö: ¿Ucurumä däje jȩchäcua̧'a̧ jä̧ttö̧?, ¿Ji'ähuittö cuojusodera̧'a̧mä̧ däjetä ka̧'a̧ jä̧ttö̧? päcua, jahuäju ädätinä̧ju̧: "Cu̧mu̧huäyaju kojusodenämä yorö'isotä juiya'a, ja̧hua̧nö̧ jo̧ca̧'a̧ cuäcuähuä a̧dȩ acuäbattömä jibatetä ka̧'a̧, päjinäcu. 3 Ja̧hua̧nö̧ päjäcu Eliseo päinäcua: U̧mi̧cu̧ täi cu̧jo̧mȩ ippeyenä ka̧cuä̧tö̧ttö̧ jä'epö 'carähuä oba cuȩma̧. Ja̧u̧ obamä iso päi'önä cu̧'o̧cui̧'ö̧'a̧nö̧ ja̧'a̧. 4 Ja̧u̧nu̧ o'ca̧'a̧mä cui̧tti̧mö̧cu̧ cuojusode jacuä do'ächi'ömä äpate mö̧cuȩpa̧ja̧, ja̧hua̧nö̧ jȩpö̧ o'ca juiyö̧nä joö oba jä̧ji̧nä̧mä̧ a̧dȩja cu'caraja; ja̧hua̧nö̧ cu'caromȩnä̧ suhuädi'ö obamä i̧mi̧cu̧nä̧ cu̧ju̧na̧ja̧. 5 Ja̧u̧nu̧tä̧ pä̧nä̧ jahuäjumä Eliseorö jaropi'ö rä'opächinä̧ju̧, ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ ki̧tti̧mö̧cu̧ isode jacuä do'ächi'ö äpate mö̧'ȩpi̧nä̧ju̧. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ ki̧tti̧mö̧ tti̧yo̧pä̧ra̧'a̧nä̧ 'carähuä joö obanä a̧dȩmä̧ 'carinä̧ju̧. 6 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ täcö o'ca juiyönä suhuädi'iyäcua ki̧tti̧mö̧ttö̧ ya̧tȩrö̧ jä'epinä̧ju̧ koroba joäba iyaju pä'ö, ja̧u̧mä̧ ädätinö joäbamä täcö juiya'a̧ pä'ö." Ja̧hua̧nö̧ ädätö ji̧yȩnä̧tä̧ a̧dȩmä̧ täcö juböpächi'ö joächi'ina̧'a̧. 8 Eliseomä ya'ute mo̧ro̧ 'chi̧nö̧ Sunemra̧'a̧cu̧, ju̧huȩnȩmä̧ isaju yajute ucuo isaju ki̧nä̧ju̧; Jahuäju ojipinä̧cu̧ u̧cuä̧ ucua pä'ö. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ttö̧ Eliseomä ju̧huä̧nȩnä̧ 'cuäopö jö̧ a̧'u̧cuä̧ ucuä̧mä̧ juhuoröttötä cuä̧nö̧ kä̧'chi̧nö̧. 9 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ isajumä pä'inä̧ju̧ kirecuorö: "Jitämä topi, ttömä huo̧juä̧chi̧'ä̧ju̧sä̧ pide ubomä surojö jui̧'a̧ Diostä u̧mu̧huä̧ya̧ ja̧'a̧ pä'ö, ja̧u̧mä̧ pȩnȩnä̧tä̧ 'chö̧ 'cuäopönä̧tä̧. 10 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ttö̧ jitämä Eliseorö amocuädö ä̧'ä̧huo̧ca̧ a̧'u̧cu̧nä̧nö̧ jo̧ca̧ taditö'anö ja̧'a̧, ju̧huo̧ca̧nä̧mä̧ tu̧ju̧nu̧'a̧na̧ pä'ö ä̧'ä̧huä̧ppä̧'i̧nä̧, ttu̧cuä̧ rutu cuäcuähuodä'i̧nä̧, tejähuore'i̧nä̧. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ ujuturu topö ichomȩnä̧ ja̧u̧mä̧ ju̧huȩnȩtä̧ i̧rȩbȩhuä̧cua̧'a̧nö̧. 11 Eliseomä pä'äji ta'anö i̧'cho̧mȩnä̧mä̧ täcö ju̧huȩnȩtä̧ rȩbȩu̧, ja̧u̧mä̧ ju̧huo̧ca̧ ä̧'ä̧huo̧ca̧nä̧tä̧ pä̧mä̧dö̧ ä'inö. 12 Eliseomä u̧mu̧huä̧ya̧ Giezi'rö pä'inö: "Sunamita ttö̧ja̧'isaju päjäjuru huopi." Ja̧hua̧nö̧ päcu huoomȩnä̧, jahuäjumä chutä ä'ca jo̧mȩ ichi'ö kä̧mä̧di̧nä̧ju̧. 13 Eliseo u̧mu̧huä̧ya̧rö̧ pä'inö: "Ji'ähui jahuäjurumä;¡Ujuturu ppäcuhuäda pä'ömä ucumä rö̧ä̧nä̧tä̧ usurä ȩmä̧huä̧jä̧jujä̧dí pä'ö! ¿Däjetä jȩtö̧'a̧nö̧ jä̧ttö̧ ucurumä? ¿Ucu cutö'cömä ru̧hua̧rö̧ tucuocu'anöcö̧, ja̧hua̧nö̧ jo̧ca̧'a̧ jö̧ttö̧mä̧ curä ruhuä ttu̧ru̧hua̧rö̧ tucuocu'anöcö̧?" Ja̧hua̧nö̧ päcua jahuäju ädätinä̧ju̧: "Ttömä kä̧ju̧sä̧ ttötä chahuaruhuä ttö̧'quȩtȩtä̧." 14 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseomä pä'inö:¿Ja̧hua̧nö̧ jö̧ttö̧mä̧ däjetä jȩtö̧'a̧nö̧ jä̧ttö̧ jahuäjurumä? "Giezi ädätinö:" Jȩtö̧'a̧nö̧ jö̧mä̧, jahuäjumä ki̧tti̧mö̧ to'aju, kirecuomä juiyo bö̧o̧'i̧sa ja̧'a̧ täcö. 15 "Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseo hue'inö: "Huopiju." Ja̧u̧ huoäcua jahuäjumä äpate ä'ca jo̧mȩ ichi'ö kä̧mä̧di̧nä̧ju̧. 16 Eliseomä pä'inö: "Pi̧yȩtä̧ juäi'isome du'onä, ya'ute du'o päi'omȩnä̧ ucumä cui̧tti̧rö̧ 'chu̧cu̧huä̧rä̧cua̧ju̧jä̧. Ja̧hua̧nö̧ päcua jahuäjumä ädätinä̧ju̧: "Isocö ttö chu̧ru̧hua̧ Dios u̧mu̧huä̧ya̧, cu̧mu̧huäyaju huajurumä yaparemä jicuhuähuättö." 17 Ja̧u̧nu̧ o'ca'a isajumä täcö möchaju pä'i'inä̧ju̧, ki̧tti̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧rö̧ uhuäbecuinä̧ju̧ ja̧u̧nu̧tä̧ juäi'isome ja̧'a̧nä̧ koro du'onä, Eliseo jahuäjuru päinö̧ta̧'a̧nö̧ iso päi'önä jö̧nä̧ pätecuächina̧'a̧. 18 Ji̧yȩnö̧ pä̧nä̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧ böo juhuomenä, ja̧u̧mä̧ ya'ute mo̧ro̧ u̧mi̧cu̧ rä'opinö jä'orö toa pä'ö isä'cua 'cui'ö aditätöcu ö̧ja̧'a̧. 19 Ja̧u̧mä̧ jä'orö pä'inö: "Ttö chu'isäyuhue, ttö chu'isäyuhue." Ja̧hua̧nö̧ päiyäcu Jä'omä u̧mu̧huä̧ya̧rö̧ pä'inö: "Ja̧ju̧ kö̧ja̧'a̧ ȩmi̧pi̧rö̧. 20 "Ja̧hua̧nö̧ päcu ja̧u̧ u̧mu̧huä̧ya̧mä̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧rö̧ ȩmi̧pö̧ ja̧ju̧ru̧tä̧ iyinä̧cu̧, ji̧'qui̧cha̧hua̧mä̧ ja̧ju̧ köjahuiyä ju'tä pi̧nö̧ mo̧ro̧ kä'co tö'cöhuächi'ome jobö. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧mä̧ ja̧u̧tä̧ pä̧nä̧ täcö 'corupä'i'inö. 21 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ttö̧ isajumä ä̧rä̧mi̧'ö̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧rö̧ rötinä̧ju̧ Dios u̧mu̧huä̧ya̧ ä̧'ä̧'i̧jä̧ppä̧nä̧, ja̧hua̧nö̧ rötipö rä'opächö kä̧nö̧mä̧ äpate mö̧'ȩpö̧ icuinä̧ju̧. 22 Jahuäjumä kirecuorö huopo'ö pä'inä̧ju̧: 'Quȩtȩnä̧ mä̧cuä̧ cu̧mu̧huäyotöttö ya̧tȩrö̧ hue'ittö, jua'a jö̧ ta̧'a̧nö̧ mörö isajuru'i̧nä̧ hue'ittö jurunänö 'chä̧hui̧'ö̧ Dios u̧mu̧huä̧ya̧rö̧ tochopo'aja pä'ö. 23 Kirecuomä päinä̧cua̧: "¿Tta̧'a̧nö̧ pä'ö ucumä ja̧u̧ru̧ topö cui̧'cha̧ päcuhua'a jä̧ttö̧ jitä pi̧yȩ mo̧ro̧mä̧? Kä̧hua̧ ja̧rȩpa̧'i̧nä̧ jo̧ca̧'a̧nä̧, sábado mo̧ro̧'i̧nä̧ jo̧ca̧'a̧nä̧. Ja̧hua̧nö̧ päcua jahuäjumä ädätinä̧ju̧: "O'ca juiyönä adihuäcua'a, jö̧nä̧tä̧." 24 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ jahuäjumä mörörö jo̧mȩnö̧ jȩpä̧jä̧ju̧ 'caju ku̧mu̧huä̧ya̧ ppä̧dä̧rä̧cuä̧huä̧ i̧sa̧rö̧ pä'inä̧ju̧: "Ti̧'cha̧ täi jurunänö; kä̧mä̧dä̧cuä̧huä̧'i̧nä̧ juiyönä ucuru ttötä jidähuome jobö. 25 Jahuäjumä ja̧hua̧nö̧tä̧ jö̧nä̧ rä'opächö 'chä̧jä̧ju̧'caju rȩbȩhui̧nä̧ju̧ de'a jo̧mȩ Carmelo pä'ö micuome Dios u̧mu̧huä̧ya̧ Eliseo ö̧jo̧mȩ. Ja̧u̧mä̧ oto kicha'a topö pä'inö u̧mu̧huä̧ya̧ Giezi'rö: 26 "Topihuä, Sunamita ttö̧ja̧ isaju ju̧huȩnȩ kicha'a. Jopächö täi, te'äunu jäcuepaju: '¿Tta̧'a̧nö̧ ja̧ pä'ö jahuäjurumä, kirecuorö'i̧nä̧, ji̧'qui̧cha̧hua̧rö̧'i̧nä̧?" Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ jahuäjumä ädätinä̧ju̧: "O'ca juiyönä adihua'a, jö̧nä̧tä̧." 28 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ jahuäjumä pä'inä̧ju̧: ¿Chu̧ru̧hua̧ ttömä jä'epinä̧ju̧sä̧ tä̧ji̧ chi̧tti̧rö̧? Ttömä pä'ocoju pinäju̧sä̧ tä̧ji̧; Yapare jicuhuähuättö pä'ömä?" 29 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseomä u̧mu̧huä̧ya̧ Giezi'rö pä'inö: 'Ca̧tä̧huo̧po̧'i̧ cui̧'cha̧, chötta'ca'i̧nä̧ cu̧mu̧nä̧ ȩpi̧. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧nä̧ isodera̧'a̧ttö̧ ya̧tȩrö̧ tocu'äcuäuttumä tecuhuähuärö, juhua'a jö̧ ta̧'a̧nö̧ ya̧tȩ ucuru teäuttu'i̧nä̧ cuädätärö. Chötta'camä ji̧'qui̧cha̧hua̧ ö'ä huä̧mȩ cu̧huä̧na̧rö̧ja̧. 30 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧nä̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧ ja̧ju̧mä̧ pä'inä̧ju̧: "Pa̧'a̧nö̧tä̧ jö̧nä̧ chu̧ru̧hua̧ ö̧jö̧'a̧nö̧ jö̧nä̧, ucu'i̧nä̧ ji̧nä̧ cu̧ja̧'a̧nä̧mä̧ ttömä chi̧cui̧pi̧yä̧cua̧jä̧." Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ttö̧ Eliseomä ä̧rä̧mi̧'ö̧ jahuäjucutä 'chi̧nö̧. 31 Giezi'mä jahuätö ttä'canä 'chä̧nö̧ rȩbȩhuä̧ji̧'ca̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧ ö'ä huä̧mȩ rötinö ötta'camä, ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧nä̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧mä̧ ucuocu'i̧nä̧ ucuocuocö pinö, ä̧ju̧cu̧'i̧nä̧ ä̧ju̧cuo̧cö̧ pinö. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Giezi'mä o'ca'acu ppa̧'ä̧chö̧ Eliseorö pätecu ji'ähuinö: "Ji̧'qui̧cha̧hua̧mä̧ ji̧nä̧ tto'ächocö, pä'ö." 32 Eliseomä isodera̧'a̧ i̧rȩbȩhuo̧mȩnä̧ po̧cui̧pi̧nö̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧mä̧ 'coruju'ächäjirötä ä'ö pä̧cuä̧huä̧ppä̧nä̧ rö̧tä̧hua̧ ö̧'a̧'a̧. 33 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseomä ä̧'ä̧huo̧ca̧nä̧ do'ächi'ö äpate mö̧'ȩpö̧ i̧cuä̧ji̧'ca̧ u̧ru̧hua̧cu̧ ucuocuinö. 34 Ja̧u̧nu̧ o'ca'a ä'ö pä̧cuä̧huä̧ppä̧nä̧ 'cha'ächi'ö ji̧'qui̧cha̧hua̧ u̧huä̧mȩ huä̧mä̧di̧nö̧; ämä ji̧'qui̧cha̧hua̧ äcu päi'önä, ö'äriyämä ö'äriyäcu päi'önä, u̧mu̧pi̧yä̧mä̧ u̧mu̧pi̧yä̧cu̧ jö̧nä̧. Ji̧'qui̧cha̧hua̧ idepä du̧'o̧sȩnö̧ päi'önä tejädi'ome jobö. 35 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseomä ä̧rä̧mi̧'ö̧ ä̧'ä̧huo̧ca̧ soböcuächönä cue'ächinö, ja̧u̧nu̧ o'comȩnä̧ pä'äji ta̧'a̧nö̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧rö̧ 'cha'ächi'ö huä̧mä̧di̧nö̧. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ ji̧'qui̧cha̧hua̧mä̧ 7nö̧ jo̧mȩnä̧ dö'quinö, ja̧u̧nu̧ o'ca'a ö'äriyä ye'ädö topinö. 36 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseomä Giezi'rö huopo'ö pä'inö: "Huopi sunamita isajuru." Giezi'mä ja̧hua̧nö̧ päcu huopinö, ja̧hua̧nö̧ huoäcua jahuäju ä̧'ä̧huo̧ca̧nä̧ dojächi'omȩnä̧ Eliseo päinä̧cua̧: "Ȩmi̧ cui̧tti̧rö̧." 37 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ jahuäjumä do'ächi'ö Eliseo ö̧jä̧pi̧yä̧nä̧ hua'ädi'ö rȩjȩcu̧ ja̧rȩyu̧nu̧ pä'i'ö mo̧'ä̧mi̧nä̧ju̧, ja̧hua̧nö̧ jȩpi̧'i̧pö̧ ki̧tti̧rö̧ ȩmi̧pö̧ rä'opächinä̧ju̧. 38 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseomä pä'äji ta'anö Gilgal'ra̧'a̧cu̧tä̧ ppa̧'ä̧chi̧nö̧. Ju̧huä̧jä̧ rȩjȩnä̧mä̧ ppäi rö̧ä̧nä̧ 'cuäopina̧'a̧, Diosttö hue'ähuotö tti̧tti̧mö̧mä̧ ja̧u̧tä̧ ä'ca jo̧mȩ pȩji̧nä̧tö̧. Jahuätörö u̧cuo̧cuä̧ji̧'ca̧ u̧mu̧huä̧ya̧rö̧ hue'inö: Uriba röäbattö ocuränä ku̧nä̧di̧, hue'ähuotö ttu̧cuä̧ nö̧'ȩpö̧ dacuhua. 39 Jahuätöttö ya̧tȩ de'ara̧'a̧cu̧ rä'opächinö dauhuiyä u̧huä̧ju̧ ȩma̧ pä'ö. Juhuoröttömä po̧cui̧pi̧nö̧ jite cuäcuähuä dau, u̧huä̧ju̧mä̧ rö̧ä̧nä̧ 'to'inö ö̧'ca̧tä̧huä̧ta̧ huä̧mȩ i̧sä̧ta̧'i̧nä̧ suhuädi'önä. Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ jahuätömä ppo̧u̧cu̧ pö̧nä̧ 'cui'ö ȩni̧nä̧tö̧ nö̧'ȩpö̧ dahuähuäba jacuä, ti̧yȩ juäijó pä'ömä ttieruhua'anä̧tä̧. 40 huähuä jä̧ji̧ tti̧yi̧nä̧u̧ ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧nä̧ jahuätö ttucua pä'ö ttö̧jä̧mä̧dö̧ ji̧yȩnä̧tä̧ huopi'ö pättinä̧u̧: "¡Dios u̧mu̧huä̧ya̧ pi̧yȩmä̧ ni̧yȩcuä̧ ja̧'a̧ pä'ö.!" Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ttö̧ cuä̧nö̧mä̧ cuocotö pinätö̧. 41 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseo pä'inö: "A̧'u̧cu̧nä̧ harina i̧sa̧ppä̧ iyätucuittö." Ja̧hua̧nö̧ ttiyäcu i̧sa̧ppä̧ ȩnä̧ji̧'ca̧ pä'inö: Ttö̧ja̧ ttucua iyätucuitö, täcö surojömä juiya'a uribanämä. 42 Ya̧tȩ ubomä Baal Saalisattö rä'opö ichinö Dios u̧mu̧huä̧ya̧rö̧ ä̧cuo̧mȩnä̧ u̧ju̧nä̧huä̧ u̧huä̧ju̧ttu̧ iya pä'ö, 20nö̧ o̧si̧ cebadattö adicuä'inä, jua'a jö̧ ta̧'a̧nö̧ u̧huä̧ju̧ o̧cha̧'i̧nä̧ jareönä 'toähuättö 'cächö iyinä̧cu̧. Ja̧hua̧nö̧ iyäcu Eliseomä u̧mu̧huä̧ya̧rö̧ pä'inö: "Ttucua iyä'chi ttö̧ja̧rö̧." 43 U̧mu̧huä̧ya̧mä̧ pä'inö: ¿Tta̧'a̧nö̧ jö̧nä̧ chucuäje'äcua'a jä̧ttö̧ 100nö̧ huotö ja̧'a̧mä̧? Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ Eliseo päinä̧cu̧: Pi̧yȩmä̧ ttö̧ja̧rö̧ iyä'chi ttucua pä'ö, tu̧ru̧hua̧mä̧ ja̧hua̧nö̧tä̧ pä'ö. "Jahuätömä ttucuäcuotö, ja̧hua̧nö̧ ttucua'anä̧'i̧nä̧ ji̧nä̧ ka̧cui̧pä̧cua̧'a̧. 44 Ja̧hua̧nö̧ ja̧'a̧ u̧mu̧huä̧ya̧mä̧ jahuätörö iyä'chinö; i̧yä̧'chä̧u̧ ttucua'anä'i̧nä̧ ji̧nä̧ ka̧cui̧pi̧na̧'a̧, Tu̧ru̧hua̧ i̧huȩnȩ ucuocu päinö̧ta̧'a̧nö̧ jö̧nä̧.